Tại sao không phải mọi cây đều rụng lá vào mùa đông?
Cây cối có nhiều cách thích nghi để sinh tồn trong môi trường khác nhau. Có hai nhóm chính: cây rụng lá vào mùa thu hay mùa đông, gọi là deciduous, và cây giữ lá quanh năm, gọi là evergreen.
Lá cây là bộ phận quan trọng giúp cây tổng hợp chất dinh dưỡng qua tiến trình quang hợp, trong đó cây hấp thụ ánh sáng mặt trời để tạo ra đường và oxy. Vậy tại sao một số cây lại rụng lá vào mùa đông?
Loại cây deciduous thường có lá rộng và mỏng, hấp thụ nhiều ánh sáng và tạo ra nhiều năng lượng trong mùa hè. Tuy nhiên, loại lá này quá mỏng manh để chống chọi cái lạnh khắc nghiệt của mùa đông. Nếu giữ lại lá, sương giá (frost) sẽ làm chúng héo úa và chết, khiến cây không thể tái sử dụng lá vào năm sau. Vì vậy, cây decidous chọn cách “từ bỏ” lá để bảo vệ mình. Tuy nhiên, việc này cũng khiến cây mất đi một số dưỡng chất. May mắn là chúng thường mọc ở những vùng đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng, giúp cây dễ dàng lấy lại những gì đã mất khi mùa xuân đến.
Ngược lại, cây evergreen như thông hoặc tùng bách thường mọc ở những môi trường khắc nghiệt hơn, như các sườn núi hoặc rừng phương bắc lạnh giá. Lá của chúng có dạng kim nhỏ, được phủ một lớp sáp dày giúp bảo vệ chống sương giá. Thay vì rụng lá, chúng giữ nguyên để tận dụng tối đa mùa sinh trưởng ngắn ngủi. Do đất nơi chúng mọc thường nghèo chất dinh dưỡng, việc giữ lá giúp cây tiết kiệm năng lượng và không phải tốn công sức tạo lá mới mỗi năm.
Như vậy, mỗi loại cây có một chiến lược riêng để thích nghi với điều kiện môi trường, giúp chúng tồn tại và phát triển theo cách tối ưu.
Bên trong hạt có gì giúp cây phát triển?
Hạt là phương thức sinh sản quan trọng của nhiều loài thực vật. Chúng có thể được phát tán theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như nhờ gió, nước hoặc động vật. Để chắc chắn có thể nảy mầm khi gặp điều kiện thích hợp, hạt được bảo vệ bởi một lớp vỏ cứng gọi là “vỏ hạt” (seedcoat), giúp chúng chống chọi với môi trường khắc nghiệt và duy trì sự sống cho đến khi có đủ độ ẩm và chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển.
Bên trong hạt có hai thành phần chính hỗ trợ sự phát triển của cây non: nguồn thức ăn dự trữ và phôi cây (embryo). Phần lớn không gian bên trong hạt được dành cho nguồn dinh dưỡng tích trữ. Lượng thức ăn này giúp cây con duy trì sự sống cho đến khi nảy mầm.
