LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Thưa cô Đài Thi, trước đây tôi bị Sở Thuế kiểm toán thuế của năm 2020. Tôi làm thợ independent contractor, cuối năm lãnh mẫu 1099-NEC. Người khai thuế cho tôi đã đại diện cho tôi trước Sở Thuế, đã trình bày chứng từ, hóa đơn cho một số chi phí mà tôi đã khấu trừ thuế hợp lệ. Nhưng Sở Thuế không chấp nhận các chứng từ của tôi và không cho tôi khấu trừ đồng nào cả. Thế là chẳng những họ bắt tôi đóng thuế thêm mà còn cộng thêm tiền phạt và tiền lãi suất, tổng cộng gần 10,000 đô la. Người đại diện của tôi nói là họ đã ra đến tận toà “cãi” với Sở Thuế, nhưng Sở Thuế vẫn truy thu thuế tôi. Vụ này kéo dài hơn một năm, tôi đau đầu mệt mỏi quá nên đành mượn tiền người thân để trả hết số tiền đó, vì tôi thấy để càng lâu thì số tiền đó lại càng tăng. Xin cô cho tôi hỏi vì sao Sở Thuế khó chịu và vô lý như vậy? Tôi có chứng từ hợp lệ chứ đâu có khai gian mà tại sao họ không cho tôi khấu trừ. Xin cảm ơn cô.
ĐÁP: Thưa ông, tôi hiểu tâm trạng “đau đầu và mệt mỏi” của việc bị kiểm toán thuế. Có nhiều người rơi vào hoàn cảnh như ông, bị phạt thuế oan nhưng đành phải “trả cho rồi” vì đã bị lo lắng mất ăn mất ngủ một thời gian dài.
Tuy ông không nói rõ là khoảng khấu trừ thuế nào của ông bị Sở Thuế không chấp nhận, nhưng qua kinh nghiệm nghề thanh tra Sở Thuế của tôi thì tôi có những nhận xét sau đây.
Không phải là Sở Thuế không cho ông khấu trừ thuế vì chứng từ của ông có vấn đề, mà là vì họ cho rằng khoảng trừ đó không hợp lệ. Một khi họ cho rằng khoảng trừ thuế không hợp lệ thì họ không cho trừ đồng nào cả, dù có chứng từ hay không. Ví dụ như một người làm nghề phó nhòm, dù có thu nhập và chứng từ chi phí hẳn hòi, nhưng Sở Thuế không cho khấu trừ thuế đồng nào cả vì họ cho rằng người này làm nghề phó nhòm cho vui chứ không phải để thực sự kinh doanh kiếm sống.
Trong bất cứ vụ kiểm toán thuế nào, thanh tra Sở Thuế không được quyền ứng xử theo bản tính cá nhân “khó chịu, vô lý”. Sở Thuế đều phải đưa ra bản tường trình kết quả kiểm toán thuế. Nếu họ bắt mình phải đóng thuế thêm, đóng loại tiền phạt nào, và tính tiền lãi suất ra sao, thì họ đều phải ghi rõ lý do và đã dựa trên luật thuế nào. Nếu mình không đồng ý với lý do Sở Thuế đưa ra thì mình vẫn có quyền bổ sung bằng chứng để thuyết phục họ thay đổi quyết định của họ. Còn nếu như họ cứ nhất quyết không chịu đổi ý thì còn nhiều cách khác để khiếu nại nữa.
Trong trường hợp của ông, tôi nghĩ rằng có thể người đại diện cho ông đã chưa làm hết nhiệm vụ của họ, hoặc là họ không có đủ khả năng hoặc kinh nghiệm để đương đầu với Sở Thuế. Cũng có thể họ không có bằng chuyên môn để khiếu nại lên trên nữa.
Còn chuyện họ nói với ông rằng họ đã ra đến tận tòa để “cãi” cho ông thì tôi không tin đó là sự thật, vì chỉ có luật sư mới đại diện cho ông trước tòa được. Người khai thuế của ông chỉ là người khai thuế, không phải là luật sư, cho nên chuyện ra tòa là chuyện không thể xảy ra.
Rất tiếc rằng bây giờ hồ sơ kiểm toán thuế của ông đã quá hạn để khiếu nại, chứ nếu không thì tôi sẽ khuyên ông nên tìm một chuyên gia có kinh nghiệm hơn để giúp ông giải quyết rắc rối này và lấy lại số tiền thuế gần 10,000 đô la mà ông đã phải đóng thêm.
HỎI: Chào chị Đài Thi, có thực sự là nếu mình thiếu thuế thì Bộ Ngoại Giao sẽ thu hồi hoặc không cấp thẻ thông hành để về Việt Nam hoặc để đi du lịch các quốc gia khác không?
ĐÁP: Xin thưa, đúng là vậy. Bộ Ngoại Giao có thể sẽ thu hồi thẻ thông hành, hoặc không cấp, cũng như không gia hạn thẻ vì lý do thiếu nợ thuế. Đây là đạo luật mới của chính phủ Mỹ, mới ra cách đây vài năm, cho phép sự hợp tác giữa Sở Thuế và Bộ Ngoại Giao.
Nếu số tiền thiếu thuế trầm trọng thì Sở Thuế sẽ báo cho Bộ Ngoại Giao biết để tiến hành việc tước thẻ thông hành. Năm nay, 2025, thì số nợ thuế phải trên 65,000 đô la, tính luôn cả tiền phạt và tiền lời. Con số này thay đổi hằng năm. Mỗi năm mỗi tăng một ít.
Xin quý vị lưu ý là con số nợ thuế phải hơn 65,000 đô la thì Sở Thuế mới thông báo cho Bộ Ngoại Giao. Nếu dưới một chút là hồ sơ thuế sẽ không bị chuyển qua Bộ Ngoại Giao.
Hơn nữa, khi thiếu thuế thì tiền phạt và tiền lời cứ tiếp tục tăng, cho nên tuy trả một ít để số nợ thuế xuống dưới 65,000 đô la nhưng không bao lâu thì con số đó nó lại tăng lên cũng khá lẹ.
Trước khi hoặc ngay cả sau khi rời Mỹ để đi du lịch Việt Nam hoặc các nước khác, để biết về tình trạng thẻ thông hành của mình có còn hiệu lực hay không, thì có thể gọi thẳng Văn Phòng Thẻ Thông Hành (Passport Office) số điện thoại (877) 487-2778.
Khi thiếu thuế trên mức 65,000 đô, và sau khi Sở Thuế đã nhiều lần tìm kiếm cũng như tiến hành các thủ tục niêm phong tịch thu khác, thì họ sẽ gửi 1 lá thư mang số CP 508C đến nhà mình. Họ sẽ cho mình 30 ngày để thanh toán số nợ này, hoặc để cho mình khiếu nại, nếu như mình chứng minh được là số nợ thuế đó không đúng. Sau 30 ngày, nếu họ không thấy mình trả lời hoặc trả thuế, thì họ sẽ báo cho Bộ Ngoại Giao thu hồi thẻ thông hành.
Sau khi mình đã thanh toán nợ thuế, Sở Thuế sẽ gửi cho quý vị lá thư số CP 508R (lá thư họ gửi trước đây là CP 508C), rằng họ không còn thu hồi thẻ thông hành của mình nữa.
Trong trường hợp nợ thuế trên 65,000 đô mà thẻ thông hành vẫn còn hiệu lực, và cũng không có tiền trả thuế mà mình cần phải đi Việt Nam hoặc ra nước ngoài thì cứ đi, nhưng có thể thẻ thông hành sẽ bị thu hồi trong lúc mình đang ở nước ngoài. Mỹ vẫn sẽ cho mình quay trở về Mỹ.
Trường hợp này xảy ra cũng rất thường xuyên, vì Sở Thuế và bộ Ngoại Giao làm giấy tờ chậm, chưa kịp thu hồi thẻ thông hành trước khi mình rời Mỹ. Nhưng đến ngày mình trở về Mỹ thì sẽ bị hải quan tịch thu thẻ tại phi trường, mặc dù họ sẽ vẫn cho mình trở vào nước Mỹ. Sau khi vào rồi thì mình không được bước chân ra khỏi Mỹ nữa, cho đến khi nào quý vị thanh toán xong món nợ thuế.
Khi thẻ thông hành đã bị thu hồi, đợi đến lúc đó mình mới trả thuế thì cũng hơi muộn. Tuy nhiên, cũng vẫn có cách giải quyết, chỉ có điều cần thời gian nhiều hơn và khó khăn hơn.
Tóm lại là nếu nợ thuế trên 65,000 đô la thì sẽ bị thu hồi thẻ thông hành. Và nếu bị thu hồi thì vẫn quay vào Mỹ được, và không được rời Mỹ. Khổ nỗi là khi mình có chuyện khẩn cấp, chẳng hạn như người thân ở Việt Nam bị bệnh nặng hoặc có tang, thì vẫn không đi được. Rất tiếc là bộ luật tịch thu thẻ thông hành này rất gắt gao. Không có bất cứ lý do gì được miễn hoặc được cứu xét trường hợp ngoại lệ, dù có giấy chứng nhận của bác sĩ nhà thương hay nhà quàn.
Khi gặp trường hợp khẩn cấp, cần tìm đến các văn phòng dịch vụ chuyên môn giải quyết rắc rối thuế để giúp quý vị. Họ biết cách liên lạc với Sở Thuế và làm thủ tục giấy tờ nhanh chóng để quý vị có thể đi Việt Nam sớm nhất có thể. Không phải văn phòng khai thuế nào cũng chuyên trị các vấn đề đặc biệt này.
Hơn nữa, trong những trường hợp đặc biệt này, Sở Thuế chỉ cho phép 3 loại chuyên gia đại diện cho quý vị. Đó là:
– IRS Enrolled Agent
– Attorney – Luật Sư
– CPA
NĐT
