Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (U.S. Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) thuế doanh nghiệp và cá nhân. Khi làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng audit-Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế vụ qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến 469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044
HỎI: Mấy năm trước đây tôi đã nghỉ hưu sớm và lãnh tiền hưu an sinh xã hội, nhưng ở nhà buồn chán quá cho nên hai năm sau khi nghỉ hưu thì tôi đi làm lại. Năm 2024 vừa rồi tôi đã phải đóng thuế 7,000 đô la. Theo tôi biết thì hình như tôi chỉ được kiếm thu nhập không quá 23,000 đô, để không bị ảnh hưởng đến tiền hưu an sinh xã hội. Tôi độc thân, không có nhà, không có tài khoản hưu 401(k). Có cách nào để tôi tránh phải đóng thuế nhiều không? Tôi có thể chia thuế đều ra mấy năm trước, lấy mức trung bình mỗi năm và đóng thuế theo mức trung bình được không? Xin cảm ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, rất tiếc là thuế năm nào đứng riêng năm đó. Năm nào thu nhập cao thì đóng thuế nhiều, năm nào thu nhập thấp thì đóng thuế ít. Hoàn toàn không được phép dồn lại vài năm rồi chia đều ra để lấy mức thuế trung bình.
Nếu ông có người khai thuế cho ông hằng năm thì ông nên tư vấn với họ để tính cách nào lợi nhất cho ông. Tuy nhiên, trường hợp của ông khá đơn giản, có thể không cần tư vấn. Độc thân và thu nhập cao thì mức thuế cao là chuyện bình thường.
Thực ra thì những người có thu nhập khá cao hoặc các doanh nghiệp thường tư vấn với các chiến lược gia về thuế quanh năm, chứ không chờ đến cuối năm hoặc đến ngày đi khai thuế vì lúc đó đã quá muộn.
HỎI: Chào cô Đài Thi. Tôi đã 73 tuổi và vẫn còn đi làm. Tôi có tài khoản hưu 401(k). Tôi nghe nói nếu không rút tiền 401(k) thì sẽ bị phạt. Khi nào tôi phải rút tiền ra để không bị phạt? Xin cô Đài Thi vui lòng giải đáp. Cảm ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, bà không nói rõ 401(k) loại nào, nhưng nói chung thì những ai đã sang 73 tuổi rồi thì phải rút tiền trong quỹ hưu trí “Traditional” 401(k) ra. Nếu không sẽ bị phạt.
“Roth” 401(k) thì không bị bắt buộc rút tiền ra. Nếu bà không cần dùng đến số tiền này thì cứ để đó cho đến khi qua đời thì con cháu sẽ thừa hưởng. Lúc đó con cháu sẽ có 10 năm để rút ra.
Tuy nhiên, có thể bà không cần phải rút tiền “Traditional” 401(k) ra. Luật thuế chỉ bắt buộc bà rút tiền ra nếu như bà đã nghỉ việc, hoặc bà còn đi làm nhưng lại làm cho một hãng mới chứ không phải hãng cũ trước đây đã tạo ra tài khoản 401(k) cho bà. Ví dụ như quỹ 401(k) của bà do hãng A tạo ra cho bà trước đây, nhưng hiện tại bà lại đi làm cho hãng B, thì Sở Thuế bắt buộc bà phải rút tiền ra. Nếu bà vẫn tiếp tục làm cho hãng A thì không phải rút ra.
Năm 2025 bà được 73 tuổi. Vì đây là năm đầu tiên phải rút tiền, cho nên Sở Thuế sẽ đặc biệt gia hạn đến ngày 1 tháng 4, năm 2026, để bà rút tiền cho năm 2025. Và từ năm 2026 trở đi, hạn chót để rút tiền là ngày 31 tháng 12 hàng năm.
Sở Thuế có công thức tính số tiền tối thiểu phải rút ra hằng năm, cũng tương đối ít chứ không nhiều. Công ty quản lý tài khoản 401(k) sẽ cho bà biết mỗi năm phải rút ra bao nhiêu. Năm nào rút cho năm đó. Tiền rút dư ra năm này không được tính vào năm tới.
Còn phải đóng thuế bao nhiêu khi rút tiền ra thì tùy vào loại 401(k). Loại “Traditional” hoặc “Roth”, hoặc cả hai loại.
Nếu là “Traditional” thì phải đóng thuế cả tiền vốn lẫn lời. Nếu là “Roth” thì không đóng thuế gì cả. Còn nếu cả hai loại thì phần nào thuộc về “Traditional” thì đóng thuế, phần nào thuộc vào “Roth” thì miễn thuế.
HỎI: Chào cô Đài Thi, cảm ơn cô đã dành thời giờ giúp đồng hương về các vấn đề thuế lợi tức cho cá nhân và thương mại. Trường hợp của tôi thì lại không liên quan gì đến thuế lợi tức nhưng có liên quan đến Sở Thuế. Cách đây 5 năm, tôi và một số đồng hương cùng chí hướng có thành lập một hội đoàn vô vụ lợi 501(c)3, và để tuân theo quy luật chúng tôi có bầu ban quản trị như Chủ Tịch, Thủ Quỹ, Thư Ký, v.v. Vì hội đoàn nhỏ và tài chánh eo hẹp, chúng tôi tự lo giấy tờ thuế chứ không mướn chuyên nghiệp. Mấy năm nay vị Thủ Quỹ đã không khai thuế cho hội đoàn, và bây giờ Sở Thuế đã thu hồi diện vô vụ lợi 501(c)3. Hội đoàn chúng tôi có thể khiếu nại với Sở Thuế để lấy lại diện 501(c)3 được không cô? Thành thật cám ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, rất tiếc là hội đoàn của ông đã bị mất diện miễn thuế 501(c)3. Trong trường hợp này thì không thể khiếu nại hoặc xin cứu xét gì được cả.
Nếu không khai thuế liên tục 3 năm, thì Sở Thuế tự động xóa bỏ diện miễn thuế cho các tổ chức vô vụ lợi non-profit. Chỉ có chùa và nhà thờ thì không phải khai thuế.
Khi đã bị mất diện miễn thuế 501(c )3 rồi thì hội đoàn của ông có thể nộp đơn xin diện 501(c)3 một lần nữa. Nộp form 1023-EZ và đóng lệ phí $275 qua mạng online.
Tuy các tổ chức vô vụ lợi được miễn thuế, nhưng hàng năm phải khai báo các số tiền thu nhập và chi phí. Hội đoàn nhỏ thì khai rất ngắn gọn và rất dễ, cho nên hội của ông có thể tự khai, dùng form 990-N, khai qua mạng online. Hạn chót để khai form 990-N là ngày 15 tháng Năm.
HỎI: Xin chào cô Đài Thi và báo Trẻ, chúc mọi người làm việc vui vẻ. Cháu gái của tôi hiện là học sinh. Mùa hè cháu có đi làm ở văn phòng bác sĩ và lãnh được 2,500 đô la, nhận được mẫu 1099-NEC. Vậy cháu có cần phải khai thuế không? Cháu là học sinh thì lương tối thiểu bao nhiêu thì mới phải khai thuế? Xin cảm ơn. Thân chào.
ĐÁP: Thưa chị, luật thuế áp dụng cho mọi người như nhau, không có ưu đãi cho học sinh. Đơn giản là thu nhập cao thì đóng thuế nhiều, thu nhập thấp thì đóng thuế ít. Tuy nhiên, làm bao nhiêu mới phải khai thuế thì tùy theo loại thu nhập.
Đáng lý ra cháu của chị làm cho văn phòng bác sĩ thì họ phải đưa cho cháu mẫu W-2 chứ không phải mẫu 1099-NEC.
Mẫu W-2 có nghĩa là làm nhân viên, bất kể làm việc tạm vài ngày hay vài tháng, toàn thời gian hay bán thời gian. Mẫu 1099-NEC có nghĩa là làm nghề tự do, nghề thầu v.v. Mà theo luật thuế thì hầu như những ai làm việc ở các văn phòng bác sĩ nha sĩ đều là nhân viên chứ không phải là thầu.
Lãnh W-2 thì cháu chỉ phải khai thuế khi nào lương trên 15,750 đô la, giả sử cháu độc thân và khai thuế riêng.
Lãnh 1099-NEC thì 400 đô trở lên là bắt buộc phải khai thuế. Vì cháu lãnh mẫu này cho nên cháu phải khai thuế. Cũng có cách báo cho Sở Thuế biết là mình lãnh sai mẫu, nhưng đây là một đề tài khác và hơi dài dòng cho nên tôi không tiện giải thích ở đây.
NĐT
