Ai cũng một vài lần bay đi đây đó trong cuộc đời, có khi bạn sẽ đáp xuống một phi trường lộng lẫy, hiện đại, cũng có khi rơi vào một phi trường nhếch nhác, xấu hoắc. Có những phi trường rộng thênh thang, và cũng có phi trường chút bẻo, thò đầu khỏi máy bay đã gặp ngay vỉa hè. Nhưng đáp xuống một phi trường nằm giữa biển thì có lẽ ít ai có dịp. Có một phi trường như thế, phi trường quốc tế Kansai, thuộc thành phố Osaka, Nhật Bản …

Lịch sử

Vào những năm 1960, khi phi trường chính Itami, tọa lạc tại vùng ngoại ô đông đúc dân cư của thành phố Itami và thành phố Toyonaka, bị quá tải, người ta đưa ra đề nghị xây dựng một phi trường mới ở gần Kobe và Osaka, nhưng đề nghị này lập tức gặp phải một cơn cuồng phong chống đối, cư dân ầm ĩ than phiền về tiếng ồn của phi cơ làm họ mất ăn mất ngủ.

Các cuộc biểu tình phản đối không chỉ ở Osaka lan ra đến tận phi trường quốc tế Tokyo mới (nay là phi trường quốc tế Narita), phi trường này được xây dựng trên một khu đất trưng thu ở vùng ngoại ô thuộc tỉnh Chiba. Không còn cách nào khác, dự án xây một phi trường mới cho Kansai chỉ còn cách bê ra đặt ở giữa biển.

Phi trường mới này là một trong những dự án trong nỗ lực hồi sinh cho nền kinh tế của Osaka, lúc đó đã bị mất vị thế vào tay Tokyo trong gần một thế kỷ.

Ban đầu, phi trường mới dự định sẽ xây dựng gần Kobe nhưng cũng bị cư dân Kobe phản đối kịch liệt, cuối cùng phải dời địa điểm xây dựng về phía Nam của vịnh Osaka. Nằm giữa biển khơi thì phi trường tha hồ hoạt động, nơi đây nó có thể mở cửa 24/24 máy bay tha hồ gầm rú, lên xuống mà không bị ai phiền trách.

Tuy nhiên, sau này chính quyền thành phố Kobe lại cho xây dựng một phi trường khác tại vị trí ban đầu dự định xây dựng phi trường Kansai, và đặt tên là phi trường Kobe. May mắn là phi trường này chỉ phục vụ các chuyến bay nội địa của vùng Kansai nên không có sự “chia khách”

Tàu phun cát, đắp nền cho đảo nhân tạo

Xây dựng

Việc đầu tiên là phải đắp một hòn đảo nhân tạo có chiều dài 4 km, rộng 2.5 km. Ngoài việc đối phó với sự sụt lún, các kỹ sư phải tính đến nguy cơ bị sóng thần, động đất hoặc bão biển là những thảm họa thường xuyên ở Nhật.

Xem thêm:   Góc Xuân Việt trên đất Mỹ

Năm 1989 một bức tường bằng đá với 48,000 khối bê tông 4 chân tetrapods được rải ngập chân móng. Sau đó hàng ngàn xe truck vận chuyển 21 triệu mét khối đá từ 3 ngọn núi gần đó và 180 triệu mét khối đất được tải đến để đắp đảo nhân tạo. Cần đến 10,000 nhân công làm việc miệt mài trong 3 năm, với  sự trợ lực của 80 con tàu khổng lồ chở đất đá luân phiên trong 10 triệu giờ để hoàn thành lớp đất nền dày 30-40 mét. Năm 1990, một cây cầu dài 3 cây số nối từ thị trấn Rinku đến phi trường được khánh thành. Với việc xây dựng thành công đảo nhân tạo này, tỉnh Osaka đã tăng thêm diện tích để không còn là tỉnh nhỏ nhất Nhật Bản (tỉnh Kagawa hiện nay trở thành tỉnh nhỏ nhất).

Toàn cảnh phi trường Kansai

Gian nan từ bụng mẹ

Theo ước tính, phi trường nằm trên đảo nhân tạo sẽ bị lún 5.7 mét do sức nặng của vật liệu. Tuy nhiên, mức độ chìm của hòn đảo đã khiến các kỹ sư lo sốt vó khi độ lún vọt đến  8 mét, nhanh hơn nhiều so với dự tính. Đến năm 2008 thì tốc độ lún giảm xuống, chỉ còn 8 cm mỗi năm, là một sự tiến bộ thần kỳ về kỹ thuật.

Khi hoàn tất, phi trường này trở thành công trình dân dụng đắt đỏ nhất lịch sử hiện đại với 20 năm lập dự án, 3 năm xây dựng và ngốn 20 tỉ đô la Mỹ. Tuy nhiên, sự trả giá này được đền bù bằng vô số kinh nghiệm vô cùng quý báu khi sau này xây đảo nhân tạo cho các phi trường tiếp theo như phi trường Kitakyushu, phi trường Kobe và phi trường quốc tế Chubu, và gần nhất là phi trường quốc tế Hồng Kông.

Các khối bê tông 4 chân tetrapods làm đê chắn sóng

Chống lún

Ngay từ đầu, các kỹ sư đã dự phòng cho sự lún của đảo sân bay nhân tạo, các kiến trúc sư đã xây dựng các cột có thể điều chỉnh. Đó là hệ thống với 900 chiếc kích thủy lực (hydraulic jacks) đặt bên dưới nhà ga, cho phép nâng các cột nền theo từng vị trí. Trong khi phi trường thiết kế rất hiện đại thì việc nâng kích sân bay lại thao tác bằng tay, giống như ta kích chiếc xe để thay bánh. Tuy nhiên, các kỹ sư cho biết đó là phương cách chính xác và hiệu quả nhất.

Xem thêm:   Suy Đi Ngẫm Lại (01/23/2025)

Thử thách

Ngày 17-1-1995, phi trường Kansai đã nếm mùi thử thách đầu tiên, khi Nhật Bản hứng chịu trận động đất Hanshin, tâm chấn cách phi trường Kansai khoảng 20km, cơn động đất đã cướp đi hơn 6,000 nhân mạng trên đảo Honshu.Nhưng nhờ ứng dụng các kết cấu khớp trượt chống động đất nên phi trường Kansai vẫn an toàn.

Tuy nhiên, một cuộc “kiểm tra” bất đắc dĩ khác lại nắn gân đảo nổi này vào năm 2018, với sự đổ bộ của cơn bão Jebi có tốc độ gió gần 200 km/giờ. Cả phi trường Kansai ngập trong biển nước và phải dừng hoạt động hết 3 ngày nhưng vẫn đứng vững.

Các kỹ thuật viên nâng hạ nền phi trường Kansai bằng kích thủy lực (hydraulic jacks)

Thành tích

Tính đến tháng 6-2014, phi trường Kansai đã trở thành trung tâm hàng không của châu Á, với 780 chuyến bay hàng tuần tỏa ra khắp châu Á và châu Úc (trong đó có 119 chuyến vận chuyển hàng hóa), 59 chuyến bay hàng tuần đến châu Âu và Trung Đông (5 chuyến bay chở hàng hóa) và 80 chuyến bay hàng tuần đến Bắc Mỹ (42 chuyến bay chở hàng hóa).

Năm 2020, Kansai nhận được giải thưởng của Skytrax: Best Airport Staff in Asia, World’s Best Airport Staff và World’s Best Airport for Baggage Delivery. (Phi trường có nhân viên phục vụ và quản lý hành lý tốt nhất thế giới).

Điều đáng tự hào là ngày 19-4-2021, Hiệp hội Kỹ sư Xây dựng Hoa Kỳ trao giải thưởng Tượng đài Công trình Dân dụng của Thiên niên kỷ (Civil Engineering Monument of the Millennium) cho phi trường Kansai.

Trạm điều khiển không lưu (air traffic control) tại phi trường Kansai

Vận hành

Kể từ khi đưa vào sử dụng tháng 9 năm 1994, phi trường Kansai đã đóng vai trò vận chuyển chính của một số hãng hàng không như All Nippon Airways, Japan Airlines và Nippon Cargo Airlines. Đây là cửa ngõ quốc tế của khu vực Kansai của Nhật Bản, nơi có các thành phố lớn như Kyoto, Kobe và Osaka. Các chuyến bay nội địa thường được khai thác từ phi trường quốc tế Osaka cũ (phi trường Itami) hoặc từ phi trường Kobe.

Xem thêm:   Diễn hành Tết 2025 Little Saigon

Dẫu tấp nập khách khứa  nhưng phi trường Kansai vẫn lỗ ngập đầu, mỗi năm bay mất nửa tỉ đô la. Phần lớn là do chi phí bảo trì quá cao, nên chi phí “mãi lộ” chặt đến 7,500 đô la một lần đáp, đắt thứ hai trên thế giới sau phi trường Narita. Khoản này khiến các hãng hàng không rụt cánh. Để cân bằng, giới đầu tư đã  yêu cầu chính phủ trợ giúp chi phí xây dựng. Cuối cùng phi trường Kansai đã được chính quyền chiếu cố, hỗ trợ 4 tỉ yên vào năm 2013 (trên 600 triệu đô la).

Cạnh tranh

Ngày 17-2-2005,  phi trường quốc tế Chubu khánh thành tại Nagoya, ngay phía đông Osaka. Tiếp theo phi trường Kobe cách Kansai chưa đến 25km khánh thành năm 2006, rồi phi trường Tokushima ở Shikoku mở rộng phi đạo vào năm 2007. Mục đích của việc mở rộng này chính là cạnh tranh với phi trường quốc tế Incheon và phi trường Hồng Kông.

Tuy nhiên, những phi trường mới này không làm giảm sút cường độ phát triển của phi trường Kansai, nơi đây đã hoạt động hết công suất, đặc biệt là các chuyến bay chở hàng, vì vậy người ta mở rộng Giai đoạn II – phi đạo thứ hai cấp tốc xây dựng và đưa vào hoạt động năm 2007, lúc các chỉ số cho thấy việc sụt lún đã có dấu hiệu ổn định.

Bên trong phi trường

Tương lai

Trước kia, khi thiết kế phi trường Kansai, các kỹ sư mừng húm khi ấy ngay giữa biển, nơi sẽ không bị vướng víu các cao ốc dân sự, nhưng khi nằm chơi vơi ngoài biển khơi, phi trường Kansai phải gặp khó khăn là không có vật cản gió. Công ty hàng không Nhật quy định nếu sức gió vượt quá 13 m/s sẽ đình chỉ máy bay lên xuống. Nhưng ở vịnh Osaka có vô số những ngày có sức gió 13 m/s.

Một vấn nạn đáng sợ khác là sự ăn mòn của muối biển, mặc dầu các kỹ sư đã lắp đặt hệ thống lọc muối ở những ống thông gió nhưng tuổi thọ của máy lọc muối cũng chỉ được chừng một năm là thay thế hàng loạt.

Thứ 3 là lún, theo tính toán thì sau 30-50 năm đảo sẽ hết lún, có nghĩa là đến năm 2045 là nền móng sẽ vững chắc. Trong thời gian chờ đợi, Ban quản lý phi trường phải luôn tay đào đắp, giữ sao cho nền phi trường phải luôn cao hơn mực nước biển 4 mét.

Dẫu đối mặt với trăm ngàn phong ba bão táp, đến nay, phi trường Kansai vẫn là một nơi được đánh giá rất cao về sự an toàn và chu đáo trong phục vụ, rất đáng cho bạn nếu có dịp nghỉ chân chốn này.

Vừa tân kỳ, vừa mỹ thuật, là điểm son của Kansai

NQ