Năm 1982, Lennon được nhận giải Brit vì những đóng góp xuất sắc cho âm nhạc. Năm 2002, Lennon đứng ở vị trí thứ tám trong cuộc bình chọn 100 người Anh vĩ đại nhất của BBC. Rolling Stone xếp ông là ca sĩ vĩ đại thứ năm và nghệ sĩ vĩ đại thứ 38 của mọi thời đại. Ông được vinh danh tại Musiccian Hall of Fame vào năm 1997 và hai lần được tôn vinh tại Rock &Roll Hall of Fame với tư cách là thành viên The Beatles vào năm 1988 và nghệ sĩ solo vào năm 1994.
Nhân ngày ông mất, 8 tháng 12 năm 1980, Trẻ giới thiệu bài viết dưới đây về nghệ sĩ lừng danh này.

Nơi John bị bắn. nguồn. Mashable
Tên khai sinh của John là John Winston Lennon, sinh ngày 9-10-1940 tại Liverpool, Anh Quốc. Anh là ca sĩ, viết nhạc, hát sô lô, hát chung, chơi ghi ta của ban nhạc nổi tiếng thế giới The Beatles. Lennon đã cho thấy cá tính nổi loạn của mình trong âm nhạc, thơ văn, hội họa và trong các cuộc phỏng vấn. Sau khi The Beatles tan rã, nhạc phẩm “All you need is love” của anh đã được các phong trào phản chiến dùng làm “quốc ca”. Năm 1969, Lennon và người vợ thứ 2, Yoko Ono, để râu tóc và kêu gọi làm tình thay vì làm chiến tranh. The Beatles tan rã, Lennon tiếp tục sự nghiệp âm nhạc của mình với Yoko Ono.
Ngày 8-12-1980 là một ngày quá bận rộn của Lennon. Lịch làm việc của anh dày đặc, từ chụp hình, phỏng vấn và làm việc với ca khúc mới “Ði trên băng mỏng” tại phòng thu vào tối đó. Sau khi ăn sáng ở Café La Fortuna, Lennon đi thẳng tới Viz à Viz để tỉa lại mái tóc. Hôm đó, khi ra khỏi tiệm, anh đã trở lại phong cách cũ, giống như những ngày chưa nổi tiếng.
Trong căn nhà ở tòa nhà Dakota, nhiếp ảnh gia Annie Leibovitz đang chuẩn bị chụp bộ hình mà họ đã chuẩn bị từ tuần trước. Giám đốc thu âm cho biết đã làm việc tận tình để bảo đảm bài báo John và Yoko là bài báo chính của tạp chí Rolling Stone số tới. Và biên tập viên Jann Wenner muốn đưa hình John Lennon lên bìa.

John Lennon (thứ 2, từ trái) và The Beatles-1966. Nguồn. boomerhighway.org
Leibovitz vẫn không quên được hình ảnh Lennon sáng hôm ấy: “John mặc áo khoác da màu đen ra mở cửa” – bà nhớ lại – “Anh vuốt mái tóc ngược về phía sau, tôi giật mình, John giống như hình ảnh ban Beatles thời kỳ đầu”.
Leibovitz biết tòa soạn đang cần một tấm hình đặc biệt cho số báo tới và bà chợt nhớ lại hình của bộ đĩa nhạc “Double Fantasy” năm 1980. Bà rất thích tấm hình trắng đen John và Yoko nhẹ nhàng hôn nhau. Nhưng, lần này thì John và Leibovitz nảy sinh một ý lạ: John ở truồng, ôm lấy Yoko mặc đồ đầy đủ nằm như một thai nhi. Leibovitz chụp họ nằm trên tấm thảm màu kem ở phòng khách. Sau khi chụp thử bằng hình lấy liền Polaroid, John khoái chí nói: “Ðây rồi!”.
Hôm đó Leibovitz chỉ chụp 1 cuộn phim, gồm hình bìa và nhiều hình của John khắp nơi trong căn nhà. Khi Leibovitz xong phần chụp hình, John Lennon đi xuống phòng thu âm Studio one của Yoko, nơi nhóm RKO radio do Dave Sholin dẫn đầu.

John Lennon. Nguồn. WordPress.com
John kể với Sholin công việc hàng ngày của mình: “Tôi dậy lúc 6 giờ sáng, vô bếp, làm ly cà phê, ho một chút, hút điếu thuốc, ra ngoài coi phim truyền hình “Sesame Street” với cu con Sean, 5 tuổi. Tôi muốn chắc rằng cu cậu coi PBS, không phải loại hoạt hình kèm quảng cáo. Tôi không muốn Sean coi quảng cáo. Sholin rất mến John và Yoko”.
Khi bắt đầu phỏng vấn, John suy nghĩ về lần sinh nhật thứ 40, bước qua tuổi trung niên của mình, vừa rồi. Anh nói: “Hy vọng tôi sẽ qua đời trước Yoko vì nếu Yoko chết trước thì tôi biết làm sao để sống? Tôi đâu tiếp tục sống được!”.
Ý nghĩ của anh bay bổng, lạc quan, John nói với Sholin: “Sáng tác của tôi sẽ không bao giờ hoàn tất cho đến khi tôi chết và được chôn. Hy vọng rằng tôi sẽ có một thời gian dài”. Nói về những người cùng làm việc với mình, John cho biết: “Ðã có 2 nghệ sĩ mà tôi đã làm việc chỉ trong một đêm, đó là Paul McCartney và Yoko Ono”.

John Lennon và Paul McCartney. Nguồn. eBay
Khi cuộc phỏng vấn chấm dứt, Sholin cùng toán làm việc thu dọn dụng cụ, mang ra xe và bỏ vô thùng. Lúc đi dọc theo đường 72, Lennon nhận thấy khu vực chung quanh tòa nhà Dakota bỗng vắng lạ thường, John Lennon hỏi: “Ủa, những người hâm mộ của tôi đâu hết rồi?”. Ðúng lúc đó, Paul Goresh, người chụp hình nghiệp dư, chạy tới đưa cho John loạt hình mình vừa chụp, thì một người hâm mộ, một người cận thị với áo khoác nhàu nát, bước tới vẻ ngượng ngùng, đưa ra đĩa Double Fantasy với cây viết. John hỏi: “Anh muốn tôi ký tên không?” và Lennon viết vô bìa đĩa “John Lennon 1980”. John hỏi: “Ðược chưa bạn?”. Chính Paul Goresh chụp được tấm hình này.
Sau đó, John nói Sholin có thể chở giùm mình và Yoko tới phòng thu âm được không? Sholin bằng lòng, John Lennon và Yoko ngồi vô băng sau.
Trên xe, Sholin bắt đầu trò chuyện, ông hỏi John về quan hệ với Paul McCartney. John nói rằng: “Thiên hạ đã thổi phồng sự rạn nứt. Paul như em trai tôi. Tôi mến anh ta, coi như gia đình nên có những lúc thuận hòa, lúc cãi cọ. Nhưng khi mọi chuyện đã qua, tôi làm mọi thứ cho Paul, và anh ta cũng hết mình với tôi”.

John Lennon tại New York. Nguồn. vintag.es
Lúc họ tới phòng thu âm, John và Yoko lên lầu cùng với nhà sản xuất Jack Douglas. Lúc này tác phẩm “Ði trên băng mỏng” một ca khúc do Yoko viết và hòa âm, đang được Douglas giúp thu và sản xuất. Từ ca khúc này, ông đã phát triển thành một tấu khúc dài 6 phút, với giọng lạ thường của Yoko, lời đọc thơ, tiếng guitar độc tấu của Lennon và kỹ xảo âm thanh của Douglas. Lennon đã ngây ngất khi nghe sự pha trộn huyền diệu, anh nói với Yoko: “Từ bây giờ, chúng ta sẽ làm điều này, tuyệt quá!”. Anh nói thêm: “Ðúng hướng rồi!”.
Khi Geffen đến, họ cùng nghe bản hòa âm cuối cùng của “Ði trên băng mỏng” và John tuyên bố: “Hay hơn mọi thứ mình làm trong Double Fantasy. Tụi mình cho ra trước Giáng sinh đi!”. Khi thấy chỉ còn 2 tuần là Giáng sinh, Geffen nói: “Cho ra sau Giáng sinh thì đúng hơn”. Geffen cũng báo cho Lennon biết rằng, Double Fantasy đang tiếp tục leo cao trong bảng xếp hạng âm nhạc của nước Anh. Sau đó John, Douglas hoàn chỉnh tác phẩm “Ði trên băng mỏng” trong vài giờ và nghỉ, hẹn làm hòa âm cuối cùng vào sáng mai.
John và Yoko đã hết hơi vì làm việc liên tục cả tuần cho tác phẩm mới này. Họ định đi ăn ở Stage Deli trên đường số 7. Khi xuống đường, họ lại quyết định về nhà thăm đứa con trai rồi đi ăn sau, Sean đã được người giữ trẻ mang về tòa nhà Dakota.

Nhiếp Ảnh Paul Goresh (trái) với John. Nguồn. Bettmann Getty Images
Trên đường 72, một chiếc taxi đang bỏ khách xuống trước tòa nhà Dakota, nên xe Limo phải dừng trước tiệm Porte-cochere. Yoko ra khỏi xe trước và đi về phía cổng tòa nhà này, John Lennon đi phía sau, cầm mấy băng cát sét, cả băng hòa âm cuối của tác phẩm “Ði trên băng mỏng”.
Mới hơn 10 giờ tối, không gian yên tĩnh và ấm áp. Nhưng sự yên bình bị phá vỡ khi một sát thủ bước tới sau lưng, hạ sát John Lennon trên đường phố, trước tòa nhà Dakota.
Tường thuật viên thể thao của ABC, Howard Cosell, đã ngưng trận bóng bầu dục giữa đội Patriots và Dolphins trong chương trình “Ðá banh đêm thứ hai”, thông báo: “… Một thảm kịch đã được ABC của New York City thông báo, John Lennon, người nổi tiếng nhất của “The Beatles” đã bị bắn 2 phát vô lưng lúc ở ngoài căn nhà đường 72. Ông được đưa gấp tới bệnh viện Roosevelt, nhưng đã chết khi tới nơi”.

John Lennon với vợ Yoko, 2 ngày trước khi bị bắn. Nguồn. Huffington Post UK
Ngày Chúa Nhật, 14-12-1980, một lễ cầu nguyện do Yoko yêu cầu lúc 2 giờ chiều. Cả thế giới, các Ðài Phát thanh đã im lặng vài phút để vinh danh John, đó cũng là lúc mọi người cùng kỷ niệm cuộc đời của John Lennon.
Tại quê hương của Lennon, 30,000 người thương tiếc đã tụ tập tưởng nhớ; hơn 50,000 người hâm mộ tập trung tại công viên trung tâm, New York chào vĩnh biệt người đã hãnh diện gọi New York là quê hương.
HĐ
(Nguồn. Menneth Womack Smithsonianmag.com)