“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Thứ không thể thiếu …
Không biết được ra đời từ khi nào nhưng bằng sáng chế hợp pháp của bút bi được công nhận vào ngày 30-10-1888 bởi một nhân viên ngân hàng người Mỹ tên John Loud, cây bút anh tạo ra có thể viết “trên bề mặt thô, chẳng hạn như gỗ, giấy gói thô và các sản phẩm khác “. Bút của Loud có một bi thép nhỏ, được giữ chặt bằng khung thép, nhược điểm là nó quá thô để có thể viết chữ. Không có giá trị thương mại, bằng sáng chế của John Loud cuối cùng đã hết thời hạn bản quyền.
Đến đầu những năm 1900, bút bi lại được tái phát triển. László Bíró, một biên tập viên tờ báo người Hungary (sau này nhập quốc tịch Argentina) ghi tên vào sử sách chỉ vì bực mình bởi thời gian lãng phí để đổ đầy mực cho bút máy và làm sạch các trang giấy bị nhòe, ông đã để ý rằng, loại mực dùng để in báo rất nhanh khô, nhờ đó giấy không bị mực làm bẩn và ông quyết định tạo ra một loại bút sử dụng loại mực giống như vậy. Một hôm, Bíró ra công viên, thấy một bọn trẻ chơi bi. Một viên bi vô tình chạy qua vũng nước, để lại sau một vệt dài. Viên bi đó khiến ông nảy ra một ý tưởng đặt viên bi ở đầu bút để nó truyền mực trong ống ra giấy.
Với sự giúp đỡ của anh trai (một nhà hóa học), ông László Bíró đã thành công trong việc phát triển loại mực sệt cho bút bi. Bíró được cấp bằng sáng chế vào năm 1938. Đầu những năm 1940, Bíró và anh trai ông đã bỏ công việc của mình cùng với một người bạn tên Juan Meyne rời Đức để đến Argentina để xây dựng một công ty bút bi, họ tạo ra một cây bút mới với tên gọi là Birome và nộp bằng sáng chế cho cây bút này vào năm 1943, tên của cây bút này được sử dụng cho đến ngày hôm nay tại Argentina với ý nghĩa là “bút bi”. Quân đội Anh đã mua bản quyền Birome và phát triển một loại bút mà họ gọi là “Biro” – chuyên sử dụng cho phi công của Hoàng Gia Anh. Sau Thế Chiến II, bút bi lọt vào mắt xanh của những nhà thương mại đến từ Mỹ, viết ra những hợp đồng kinh doanh tỷ đô tại đất nước này và khắp thế giới.
Không thể tưởng được nếu không có bút bi, các phiên tòa xét xử quan chức tham nhũng ở Việt Nam tốn bao nhiêu thời gian bơm mực vào bút máy cho các bị cáo ký tên vào cáo trạng nữa, thật là một phát minh thần kỳ!
John Loud, László Bíró
