Theresa Bùi Creevy

Lần đầu tiên, một phụ nữ Việt đang tranh cử vào toà án tiểu bang khu vực Bắc Texas; nếu đắc cử, Theresa Bùi Creevy sẽ trở thành nữ thẩm phán gốc Việt đầu tiên. Bài phỏng vấn sau đây được thực hiện bằng tiếng Anh và lược dịch cho vừa khuôn khổ bài báo.

Sinh năm 1967, Bùi Ngọc Ánh sang Mỹ cùng gia đình năm 1975 và định cư tại Dallas. Bố mẹ cô, ông Bùi Cẩm Thạch và bà Trần Thị Mùi, mở một trong những chợ thực phẩm Việt Nam đầu tiên ở DFW. Năm anh chị em của Ngọc Ánh lớn lên tại Dallas, ba người hiện đang hành nghề luật sư trong vùng. Cô hiện là đồng chủ tịch Uỷ ban Hội viên của Hội Luật Sư Á-Mỹ Dallas; tham gia Hội Luật Sư Á-Mỹ Toàn Quốc; thành viên Texas State Bar; thẩm phán tập sự tại Toà án Ðịa hạt 14 của Dallas County năm 2011. Ngoài ra cô cũng từng đóng góp cho các tổ chức như Asian Charity Ball và Cộng đồng NVQG Dallas. Theresa Bui Creevy đang tranh cử vào ghế thẩm phán, Texas District Court 416th.

TRẺ: Chào Ngọc Ánh. Trước hết, xin cô cho độc giả biết sơ về thân thế của mình.

Theresa Bui Creevy (TBC): Dạ. Ngọc Ánh rời Việt Nam năm 7 tuổi, gần trước ngày 30/4/1975. Khi ấy Ánh và 3 anh em đang ở Vientiane (Lào) cùng với ba, còn mẹ thì ở Sài Gòn. Ba của Ngọc Ánh làm trong ngành xuất nhập cảng, có doanh nghiệp nhiều nơi. Biết nói nhiều thứ tiếng nên ba Ánh còn làm thông dịch viên cho người Mỹ. Cũng nhờ những mối quan hệ đó nên trước ngày Sài Gòn mất gia đình được bốc thẳng từ Vientiane bay sang Guam. Mẹ Ánh bị kẹt lại, phải mấy tháng sau bà mới thoát ra được. Ðến Mỹ, Ánh ở trong trại Indiantown Gap một thời gian rồi được bảo trợ về Dallas.

TRẺ: Thời đó vùng này chưa có đông người Việt, gia đình Ngọc Ánh định cư ở đâu?

TBC: Thời gian đầu định cư gần dưới downtown, nhưng về sau dọn lên gần White Rock Lake. Ba mẹ Ánh mở chợ Vietnam Market ở East Dallas. Ánh đi học ở học khu Dallas và ra trường trung học Hillcrest năm 1985. Những năm đầu cuộc sống khá vất vả. Ánh nhớ lúc nhỏ phải đi xe bus đến trường rất là xa. Nhưng khó khăn gì rồi cũng qua. (Cười)

Ngọc Ánh và mẹ, bà Trần Thị Mùi. Ảnh gia đình

TRẺ: Ra trường trung học xong Ngọc Ánh làm gì?

Xem thêm: Allen PAC

TBC: Mới đầu Ánh được học bổng vào đại học Texas Austin, sau chuyển về SMU ở Dallas, hai năm cuối thì học tại University of Southern California (USC) và ra trường năm 1989 với bằng cử nhân môn Khoa học Chính trị. Sau đó Ánh được giới thiệu làm việc cho mấy văn phòng luật sư ở Cali, Houston và Dallas. Ði làm được ít lâu thì Ánh ghi danh vào trường Luật của Wesleyan University ở Irving (TX) và ra trường năm 1996. Năm 1997 Ánh thi đậu Bar Exam và hành nghề luật sư từ đó tới nay.

TRẺ: Ngọc Ánh chuyên về lãnh vực nào?

TBC: Lúc đầu Ánh được mướn làm cho công ty State Farm nên chuyên về luật bảo hiểm cho cá nhân và doanh nghiệp. Nhưng vào năm 2001 Ánh mở văn phòng riêng và chuyển sang luật gia đình, lo đủ các trường hợp như di chúc, con cái, ly hôn v.v. Ngoài ra Ánh cũng tiếp tục làm về luật bảo hiểm và tiểu thương, cộng thêm cả những ca hình sự. Nói chung là sau gần 20 năm, Ánh có khá nhiều kinh nghiệm trong toà án, vừa là luật sư cho phe tố tụng lẫn phe bị cáo trong cả hai toà án dân sự và hình sự.

TRẺ: Ngọc Ánh có ra tranh cử bao giờ chưa, và tại sao?

TBC: Ðây là lần đầu tiên Ánh ra tranh cử. Lý do Ánh quyết định ra tranh cử kỳ này là vì qua kinh nghiệm làm luật sư, Ánh nhận thấy hệ thống toà án của Collin County còn quá nhiều bất cập, làm việc không hữu hiệu khiến người dân bị thiệt thòi. Ða số quan toà không có nhiều thì giờ cho luật sư và thân chủ hai bên tranh luận. Nhiều ca mỗi bên chỉ được có 10 phút, không đủ để phe mình trưng chứng cớ hay thẩm vấn phe đối phương. Như vậy làm sao quan toà nắm rõ vấn đề để xét xử cho thấu đáo?

Bà Trần Thị Mùi trước chợ Vietnam Market ở East Dallas vào thập niên 1970. Ảnh gia đình

TRẺ: Tại sao Ngọc Ánh chọn tranh cử tại Collin County mà không phải Dallas County nơi có nhiều người Việt hơn?

Xem thêm: Trên cả tuyệt vời!

TBC: Nhà của Ánh tuy ở Richardson nhưng lại nằm phía Collin County chứ không phải Dallas County, và văn phòng làm việc cũng ở Collin. Luật Texas quy định ứng cử viên thẩm phán phải là luật sư hành nghề ít nhất 4 năm liên tục trong county của mình khi ra tranh cử. Ban đầu thân chủ của Ánh đa số là người Mỹ, nhưng sau một thời gian Ánh càng ngày càng có thêm thân chủ Á Châu, kể cả người Việt, vì người gốc Á ở Collin County ngày càng đông. Lần nọ Ánh biện hộ cho một bà cụ người Việt cần thông dịch, những lúc như vậy tranh tụng khó hơn nhiều vì không đủ thì giờ.

TRẺ: Nếu đắc cử Ngọc Ánh có thể làm gì để cải thiện tình trạng này?

TBC: Trước hết, so với Dallas County hay Tarrant County (vùng Fort Worth/Arlington) thì hệ thống toà của Collin County không phân chia giữa dân sự và hình sự. Do đó quan toà phải xét xử đủ mọi trường hợp, nhưng đâu phải ai cũng nắm vững luật pháp trong nhiều hạng mục khác nhau. Chưa kể là toà án dân sự ở các quận hạt kia còn được chia thêm ra, như toà án riêng cho trẻ vị thành niên, cho gia đình, cho doanh nghiệp v.v. Nhưng Collin County thì không. Mặc dù một người quan toà không thể thay đổi cả hệ thống toà án, nhưng với kinh nghiệm của mình, Ánh tin rằng mình sẽ làm việc tốt hơn những người chỉ chuyên một hay hai lãnh vực. Ðối thủ của Ánh hiện nay, bà ta chỉ có vài năm kinh nghiệm về luật gia đình. Thậm chí, trong nhiệm kỳ bốn năm vừa qua, bà ta được làm thẩm phán Ðịa hạt này mặc dù trước đó bà ta không hành nghề luật sư 4 năm như luật định.

Ngọc Ánh gặp gỡ cử tri đồng hương tại trụ sở CĐNVQG ở Garland ngày 19/9/2020. Nguồn: TBC Campaign

TRẺ: Ủa, như vậy nghĩa là sao?

Xem thêm: Ham & hố

TBC: Ánh không biết vì sao bà ta đã không bị loại ngay từ đầu, nhưng nếu sau này việc này bị phát hiện, rất có thể các vụ xử của bà ta sẽ bị vô hiệu lực. Nhưng đó là vấn đề của Bộ Tư Pháp. Nếu đắc cử, Ánh chỉ có thể kiểm soát những việc trong tầm tay của mình. Một trong những điều Ánh muốn làm là mang công bằng và công lý đến cho người dân. Là di dân tị nạn từng phải tranh đấu chật vật để vươn lên, thấu hiểu tình cảnh của người yếu thế, Ánh nghĩ mình sẽ nhìn mỗi ca xử không giống như quan toà da trắng. Ðiều đó không có nghĩa là mình sẽ thiên vị, vì quan toà có nhiệm vụ bảo vệ luật pháp và sự thật, nhưng mình có thể mềm dẻo hay linh hoạt hơn, nhất là đối với những người không nói giỏi tiếng Anh mình có thể cho họ thêm giờ chẳng hạn.

TRẺ: Ngọc Ánh có thể nói sơ về gia đình mình không?

TCB: Dạ được chứ! Ánh lập gia đình năm 1998 với Scott Creevy. Anh hiện làm trong ngành Sales & Marketing cho hãng Samsung tại Richardson. Hai vợ chồng Ánh có ba cô con gái. Cô lớn nhất, Emily, đang học năm thứ ba tại Texas A&M môn Kinh Tế Học. Katie vừa vào năm thứ nhất tại Pace University (NY) môn Phim và Truyền Hình. Lexie hiện học lớp 11 tại trung học Plano East. Gia đình Ánh theo đạo Công Giáo và là thành viên của nhà thờ Christ the King ở North Dallas.

TRẺ: Cám ơn Ngọc Ánh và chúc cô thành công, lập thành tích cho người Việt ở Texas.

TBC: Ánh xin cảm tạ báo Trẻ đã cho Ánh cơ hội trò chuyện với độc giả. Trong các cuộc tranh cử cấp địa phương, khác biệt giữa thắng thua nhiều khi chỉ vài chục phiếu. Ánh mong nhận được sự ủng hộ của đồng hương, và nếu thắng cử Ánh hứa sẽ là niềm hãnh diện cho cộng đồng mình.