Chưa tới 1 tháng nữa là đến Tết Nguyên Đán 2025 vì vậy hiện nay nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam đã tiến hành phát lương, thưởng Tết. Đây cũng là khoản thu nhập được nhiều người lao động mong chờ nhất trong năm.
Thấp, cao tiền thưởng Tết
Báo cáo từ Cục Quan hệ lao động & Tiền lương VN cho biết qua phân tích cho thấy năm 2024 các mức thưởng cao nhất – giống như mọi năm – đều thuộc những doanh nghiệp FDI (doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài). Đặc biệt ở các ngành nghề như điện tử – công nghệ thông tin; phát triển phần mềm; thương mại … Trong khi những doanh nghiệp với vốn góp Nhà nước hay doanh nghiệp sản xuất quy mô nhỏ trong nước có mức tiền thưởng Tết thường thấp hơn nhiều.
Ở phía Bắc, qua khảo sát của chúng tôi, năm nay Hà Giang là nơi được ghi nhận có mức tiền thưởng Tết Âm lịch cho người lao động tương đối cao, với số tiền thưởng cao nhất dành cho 1 người là 109.6 triệu VNĐ. Trong khi những người nhận tiền thưởng thấp nhất là… 300 nghìn VNĐ/người. Tại Công ty Sunwoda Việt Nam (Bắc Giang) mức thưởng Tết dành cho cán bộ, nhân viên, lao động là 1 tháng thu nhập, dao động từ 6.5-7 triệu VNĐ/người, tùy cấp bậc, chức vụ.
Tại Đắk Lắk, tiền thưởng Tết Nguyên Đán bình quân 6.13 triệu VNĐ/người. Mức thưởng cao nhất đạt 94 triệu VNĐ/người và thấp nhất 200 nghìn VNĐ/người.
Thưởng Tết kẻ nhiều, người ít
Tại Đồng Nai, Tập đoàn Phong Thái là doanh nghiệp có công nhân đông đảo nhất tỉnh (khoảng 65,000 lao động). Người đại diện Tập đoàn cho biết họ vẫn duy trì thưởng Tết Nguyên Đán cho người lao động 1 tháng lương như mọi năm, tương đương 9-11 triệu VNĐ/người. Công ty Chang Shin VN ở Vĩnh Cửu (chuyên gia công giày cho Tập đoàn Nike), số lượng hơn 40,000 công nhân, cũng áp dụng mức thưởng giống năm trước, cao nhất 2.2 tháng lương và thấp nhất 1 tháng lương/người, tùy kết quả đánh giá nhân sự cuối năm (xếp loại lao động A,B,C) hoặc theo thời gian thực đã làm việc ở xí nghiệp. Công ty Đồng Phú Cường ở Định Quán có mức thưởng Tết Nguyên Đán bình quân hơn 12 triệu VNĐ/người, cao hơn 4 triệu VNĐ so với Tết năm ngoái 2024.
Tại Sài Gòn, Công ty TNHH Nidec Việt Nam (Khu Công nghệ cao Thủ Đức) với 3,500 lao động có mức thưởng Tết Nguyên Đán mỗi người tương đương 1.1 tháng lương như mọi năm. Công ty CP Bánh mì Má Hải Việt Nam (quận 1) có khoảng 50 lao động có mức thưởng Tết tăng 20% so với năm ngoái với mức trung bình từ 1 đến 1.5 tháng lương tùy vị trí công việc
Với thâm niên công tác trong ngành giáo dục hơn 20 năm, cô Hằng – giáo viên cấp 2 ở Thanh Hoá cảm thấy chạnh lòng khi nói đến việc thưởng Tết. Cô cho biết: “Hằng năm vào dịp Tết Nguyên Đán, nhà trường gửi tặng mỗi giáo viên 1 giỏ quà Tết gồm bánh mứt, trái cây, lạp xưởng, bột ngọt, sữa, đường, ngoài ra không thấy thêm bất kỳ khoản nào khác!”. Cô Mai – giáo viên khác của trường mầm non tư thục (Hà Đông, Hà Nội) tâm sự: “Em có thâm niên 5 năm trong nghề, mức lương hiện tại khoảng 8 triệu VNĐ/tháng. Tiền thưởng Tết ở đây không nhiều, năm nào cũng khoảng 2 triệu VNĐ/người thôi”. Theo chúng tôi biết sở dĩ việc thưởng Tết cho các giáo viên có sự khác biệt bởi hiện nay, trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành của Nhà nước, dường như không có bất cứ quy định nào về chuyện thưởng Tết Dương lịch, Tết Âm lịch hoặc “lương tháng 13” dành cho giáo viên. Việc thưởng Tết thường do các nhà trường tự thu vén, quyết định!
Công nhân vui mừng khi nhận “lương tháng 13”
Và những nỗi buồn …
Ở VN ai cũng hiểu những khoản tiền thưởng Tết phần lớn chỉ dành cho người lao động có ký hợp đồng lao động trong các doanh nghiệp, công ty, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập … Riêng các lao động phi chính thức (thống kê gần nhất cho thấy VN hiện có gần 40 triệu lao động phi chính thức, chiếm tỷ lệ cao thuộc các ngành nông lâm ngư nghiệp, thợ xây, buôn bán nhỏ, người làm thuê, bán hàng rong, shipper, xe ôm…). Những thành phần này chắc chắn không bao giờ có được số tiền thưởng Tết trong dịp cuối năm mà họ đều phải “tự thân vận động”.
Những năm qua, vài địa phương ở VN còn cho công bố mức tiền thưởng Tết dành cho cá nhân như một cách tự “đánh bóng” mình. Ví dụ Long An dịp Tết năm ngoái có người nhận gần 6 tỷ VNĐ, Đà Nẵng có người hơn 1 tỷ VNĐ, Bình Dương có người gần 900 triệu VNĐ, Sài Gòn có người gần 800 triệu VNĐ… Song như đã nói, các mức thưởng Tết cao vút này hầu hết thuộc các doanh nghiệp FDI hoặc doanh nghiệp Nhà nước thuộc khối chủ lực (dầu khí, hàng không, ngân hàng…). Theo lời anh Hoàng, nhân viên một Công ty bảo vệ, làm việc ở Thủ Đức nói: “Thực ra những con số tiền thưởng Tết cao vút kia đều thuộc về mấy ông bà ban giám đốc, ban quản trị công ty, nhà đầu tư, cổ đông lớn hoặc các cán bộ “gộc” đầu ngành chứ làm gì có nhân viên, công nhân quèn nào nhận được số tiền to vậy? Bản thân tôi làm việc ở Sài Gòn đã 16 năm, có hợp đồng lao động cũng chẳng bao giờ nhận thưởng Tết được quá … 2.5 triệu VNĐ!”
Ở góc độ khác, VN hiện nay đang tiến hành từng bước thực thi Nghị quyết 18-NQ/TW trong đó tập trung “giải quyết một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu quả”. Với Nghị quyết này, sắp tới đây khá nhiều bộ – ngành – cơ quan sẽ được điều chỉnh sát nhập hoặc giải thể, do vậy chắc chắn sẽ có một số lượng “cán bộ”, “chuyên viên” không nhỏ dôi dư không biết phải phân bổ vào đâu (phương án tốt nhất đang được đặt ra là cho nghỉ việc hoặc nghỉ hưu trước tuổi). Anh Tài, một “chuyên viên” của Cơ quan Bảo hiểm xã hội VN tâm sự: “Năm nay còn có khoản tiền thưởng Tết kha khá nhưng qua năm sau được biết Cơ quan sẽ sát nhập vào Bộ Nội vụ nên tương lai mình rồi đây trôi về đâu hay sẽ làm gì bản thân tôi cũng không rõ!”
Những người “tự thân vận động” vì không có thưởng Tết.
Bài và hình NS
