Một vật thể bay, không người điều khiển, thường được biết là MÁY BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI (MBKNL) đây là loại máy bay không có phi công trực tiếp điều khiển. Thành phần của hệ thống này gồm có 1 MBKNL, trạm kiểm soát từ mặt đất, hệ thống liên lạc. Chuyến bay của MBKNL có thể được điều khiển với nhiều cấp độ tự động khác nhau: Bằng người điều khiển từ xa, hoặc điều khiển với hệ thống vi tính trên máy bay.
MBKNL đầu tiên, Mỹ. nguồn.nbc.com
So với máy bay có người lái, MBKNL cũng được sử dụng trong các hoạt động giống nhau. Nguồn gốc của MBKNL hầu như dùng cho Quân Ðội, nhưng ứng dụng của nó đã mở rộng sang thị trường thương mại, khoa học, giải trí, nông nghiệp và những việc khác như kiểm soát, theo dõi, giám sát, giao hàng, quay phim, chụp không ảnh, buôn lậu và những cuộc thi MBKNL. Số lượng MBKNL của dân sự đã vượt trội quân sự, ước chừng cỡ trên 1 triệu chiếc đã được bán ra.
Thuật ngữ MBKNL mọi người đã sử dụng từ trước, là tên được đặt ra cho một loại máy bay giả, dùng làm mục tiêu cho các chiến hạm thực tập bắn đại bác. Thuật ngữ này được dùng đầu tiên 1920s cho Fairey Queen và 1930’s với de Havilland Queen Bee, phi cơ làm mục tiêu.
MBKNL thương mại. nguồn.waa.ca
Một MBKNL vận dụng nguyên lý khí động học để cất cánh, có thể bay tự động hoặc điều khiển từ xa bởi phi công, có thể tự hủy hoặc phục hồi, có khả năng vận chuyển hàng hoặc vũ khí giết người.
Theo hồ sơ, các MBKNL đầu tiên dùng trong chiến tranh vào tháng 7-1849, đó là nhiều quả bóng bay vận chuyển, đây là lần đầu dùng Không Lực trong Hải Quân. Quân Ðội Áo bao vây Venice (Ý) đã cho thả 200 quả bóng bay gây cháy thành phố này, bóng được thả từ đất liền, một ít được thả từ chiến hạm SMS Vulcano. Chỉ có một trái bom rớt vô thành phố bị vây, do gió đổi hướng sau khi thả, hầu hết bóng rơi trật mục tiêu, một số bay trở lại phòng tuyến của quân Áo và chiến hạm Vulcano.
MBKNL Predator, Mỹ. nguồn.aircraftinfomation.info
Ðến năm 1900, MBKNL được đổi mới, ban đầu tập trung vào việc cung cấp mục tiêu thực tập cho quân nhân; tiếp tục phát triển trong Thế Chiến 1, khi công ty máy bay Dayton-Wright phát minh ra loại “ngư lôi trên không”, nổ theo giờ định sẵn.
Sử dụng đầu tiên loại MBKNL võ trang là của A.M.Low’s “Mục tiêu không gian” năm 1916. Nikola Tesla cho biết là cả một phi đoàn MBKNL chiến đấu trong năm 1915. Sau Thế Chiến 1 thì có máy bay tự động Hewitt-Sperry, có thể mang một số chất nổ tới mục tiêu đã định trước.
MBKNL trinh sát, quân đội Mỹ. nguồn.army-technology.com
MBKNL xuất hiện nhiều trong Thế Chiến 2, được dùng huấn luyện cho xạ thủ phòng không và thực hiện những phi vụ tác chiến. Quân Ðội Ðức đã sản xuất và sử dụng các loại MBKNL khác nhau.
Năm 1959, Không Lực Mỹ lo ngại vì số phi công bị thiệt mạng ở những vùng đất thù địch, nên bắt đầu sử dụng MBKNL, kế hoạch này được đẩy mạnh sau khi Liên Xô bắn rơi chiếc máy bay do thám U2 năm 1960, chỉ trong vài ngày, chương trình MBKNL cao cấp đã bắt đầu với mật danh “Toa xe đỏ”.
MBKNL của Thụy Điển. nguồn.aame.in
Tháng 8-1964, cuộc xung đột ở Vịnh Bắc Bộ giữa Hải Quân Mỹ và Bắc Việt, Hải Quân Mỹ bắt đầu sử dụng loại MBKNL cao cấp Ryan 147, Ryan AQM-91, Lockheed D-21 cho trận đánh đầu tiên tại chiến tranh Việt Nam.
Suốt cuộc chiến Do Thái 1967-1970, MBKNL chiến lược đầu tiên được trang bị máy thu hình trinh sát, Tình báo Do Thái đã thử nghiệm thành công trong việc chụp hình dọc kinh đào Suez. Ðây là lần đầu tiên một MBKNL chiến lược cất cánh và đáp xuống trên bất kỳ bãi đáp ngắn nào, đã được phát triển và thí nghiệm trong chiến trường.
MBKNL, chiến đấu cơ, Mỹ. nguồn.youtube.com
Năm 1970, Quân Ðội Mỹ chính thức công bố rằng họ đã sử dụng MBKNL ở Việt Nam. Không Ðoàn Viễn Thám Chiến Lược 100 của Không Lực Mỹ đã thực hiện 3,435 phi vụ MBKNL suốt chiến tranh Việt Nam và bị thiệt hại 554 MBKNL. Cuối năm đó, Tướng John C. Meyer, Tổng Tư Lệnh Không Quân Chiến Lược đã cho biết “Chúng ta dùng MBKNL làm những phi vụ nguy hiểm chết người, tuy bị thiệt hại lớn, nhưng MBKNL đã cứu nhiều sinh mạng!”
Cho tới 2012, Không Lực Mỹ đã sử dụng 7,494 MBKNL, gần như 1/3 tổng số máy bay của họ, ngay cả CIA cũng dùng MBKNL trong những điệp vụ.
X-47chiến đấu cơ KNL của Hải Quân Mỹ. nguồn.naval-technology.com
Ở lãnh vực Quân Sự, MBKNL Predator, Reaper được dùng tấn công khủng bố, trong các trận chiến, quân thù đã không có hỏa lực để bắn hạ chúng, những loại này không được thiết kế để chống lại máy bay, hoặc không chiến. Tháng 9-2013, Tư Lệnh của Không Lực Mỹ cho biết những MBKNL đương thời “Không có điều kiện tác chiến” trừ khi máy bay có người lái bảo vệ chúng.
Năm 2012, Trung Tâm Nghiên Cứu của Quốc Hội báo cáo đặc biệt rằng trong tương lai, MBKNL có khả năng thực hiện những nhiệm vụ tác chiến Không đối Không. Ngoài việc tình báo, kiểm soát, viễn thám và tấn công, Bộ Quốc Phòng đã nhìn thấy trước Hệ Thống MBKNL có vị trí quan trọng hơn trong tác chiến. Vấn đề này bao gồm, tăng cường khả năng, sự liên hệ giữa người điều khiển và MBKNL, tăng cường hệ thống tự động và phát triển vũ khí dành riêng cho MBKNL.
MBKNL loại nhỏ. nguồn.forimediaterelease.com
MBKNL thương mại cũng được những tổ chức quân sự trên thế giới sử dụng rộng rãi vì giá thành thấp. Năm 2018, Quân Ðội Do Thái bắt đầu dùng MBKNL DJI Mavic và Matrice trong công tác viễn thám nhẹ vì dễ sử dụng và có khả năng cao. DJI đã được ứng dụng nhiều nhất trong hệ thống MBKNL thương mãi.
MBKNL chở hàng hóa và hành khách sẽ được giới thiệu trong 20 năm tới. Vận tải hàng hóa đường ngắn, cao độ thấp, ngoài các thành phố sẽ khởi động vào năm 2025, vận tải đường dài vào năm 2030, những chuyến bay chở khách bắt đầu 2040.
Từ vài triệu Dollars trong việc nghiên cứu, phát triển vào năm 2018 sẽ lên tới 4 tỉ trong năm 2028 và 30 tỉ, năm 2036, MBKNL sẽ phát triển mạnh mẽ hơn trong phục vụ đời sống chúng ta.
MBKNL thương mại loại nhỏ. nguồn.classcentral.com
HĐV
Melrose, MA.
Nguồn. en.wikipedia.org
