Câu hỏi từ nhiều tháng nay: Khi nào thì cuộc tổng phản công của quân đội Ukraine bắt đầu? Có lẽ chỉ có Tổng thống Volodymyr Zelenskyy và một số ít chỉ huy cao cấp của Ukraine là có câu trả lời cho câu hỏi trên. Tuy nhiên, nhìn vào tình hình trận địa tại Ukraine, có những dấu hiệu cho thấy cuộc phản công sắp xảy ra.
Khi nào tổng phản công – Reuters
Các giới chức và phân tích gia Ukraine nói rằng các cuộc phản công nhỏ trong tuần qua ở ngoại ô thành phố Bakhmut nằm ở phía đông, nơi diễn ra trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất kể từ khi cuộc chiến Ukraine nổ ra, là một phần trong nỗ lực của quân đội nhằm để thử nghiệm một số đơn vị mới được huấn luyện, bao gồm cả những đơn vị được trang bị vũ khí của phương Tây và cũng là để thăm dò xem đâu là những điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Nga.
Trận thăm dò
Cuộc tấn công mới nhất của Ukraine tập trung vào sườn phía bắc và phía nam của Bakhmut. Cuộc giao tranh mới, bắt đầu vào ngày 6 tháng 5, quân đội Ukraine đã đạt một số thành công, chiếm lại được vài kilômét vuông lãnh thổ, đây là bước tiến đáng kể nhất kể từ bảy tháng trước, mặc dù là những thành công rất nhỏ so với những gì quân đội Ukraine đã đạt được sau khi cả một vùng đất rộng lớn của tỉnh Kherson được chiếm lại. Serhiy Cherevaty, phát ngôn viên của bộ chỉ huy miền đông Ukraine, cho biết Ukraine đã xác định được điểm yếu trong tuyến phòng thủ của Nga do các binh sĩ thuộc lữ đoàn 72 trấn giữ.
Vào ngày 12 tháng 5, Bộ Quốc phòng Nga đã gián tiếp thừa nhận một cuộc rút lui quan trọng ở sườn phía bắc của Bakhmut: lực lượng của họ đã rút về vị trí mà họ gọi là ranh giới “thuận lợi hơn” gần hồ chứa nước Berkhivka, cách các vị trí trước đó khoảng 3 km về phía đông. Một nguồn tin tình báo quân đội Ukraine cho rằng tình hình ở sườn phía nam thậm chí còn nguy hiểm hơn: Quân đội Nga có nguy cơ bị bao vây gần làng Ivanivske, ngoại ô phía tây của Bakhmut. Việc củng cố lại các vị trí nói trên phải chăng cho thấy có sự suy yếu ở hàng phòng thủ của quân đội Nga ở một nơi tập trung như tại trận chiến Bakhmut, đó là chưa kể lực lượng của họ ở những nơi khác phải trải mỏng trên suốt một mặt trận rộng lớn.
Trận thăm dò Bakhmut – Reuters
Chuẩn bị kế hoạch
Trong giai đoạn sơ bộ của bất kỳ cuộc tấn công nào, các chỉ huy trên bộ vẫn thường tiến hành các hoạt động thăm dò trên nhiều khu vực khác nhau, trong trường hợp của Ukraine là một chiến tuyến dài gần 1,000 km, cũng sẽ được khuyến khích sử dụng tất cả mọi sáng kiến. Một khi Ukraine phát hiện thấy một lỗ hổng mở ra, họ sẽ đánh thẳng vào.
Theo một số nhà quan sát, một nơi nên để ý tới rất có khả năng các hoạt động quân sự gia tăng đó là khu vực xung quanh thành phố Zaporizhia hoặc, một nơi khác mặc dù khó thực hiện hơn vì muốn tiến quân thì phải băng qua sông Dnieper, là thành phố Kherson. Tuy nhiên, ý tưởng về một tập hợp của một đoàn xe bọc thép dàn hàng ngang cho một cuộc tấn công quy mô duy nhất có thể không bao giờ thành hiện thực. Mà một loạt các đợt tấn công nhỏ, như đợt tấn công hiện tại xung quanh Bakhmut, có thể là mô hình cho cuộc tổng phản công sắp tới.
Kiên nhẫn chờ đợi
Một yếu tố quan trọng là quân đội Ukraine có thể chưa sẵn sàng bắt đầu cho các cuộc hành quân có phối hợp toàn diện. Mặc dù có vẻ như hầu hết các vũ khí mới do các quốc gia đồng minh phương Tây viện trợ hiện đã được đưa vào sử dụng (ngay cả khi ông Zelenskyy nói rằng Ukraine đang chờ đợi thêm vũ khí đưa tới), nhưng sự đa dạng của nhiều loại vũ khí khác nhau có thể vẫn chưa được kết hợp hoàn toàn để có một sự thống nhất. Chỉ khi các vị chỉ huy quân sự của Ukraine biết họ đã đạt đến điều kiện đó thì họ mới cảm thấy sẵn sàng hành động.
Thêm một yếu tố quan trọng khác trong cuộc tổng phản công của Ukraine có lẽ chưa sẵn sàng cho thời điểm chín muồi là vũ khí mới Storm Shadow của Anh-Pháp, một loại hoả tiễn hành trình phóng từ trên không mà Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace tuyên bố vào ngày 11 tháng 5 đã được chuyển giao cho Ukraine. Trong tuyên bố của ông, Bộ trưởng Wallace đã cố tình mập mờ về thời điểm các hoả tiễn mới được gửi tới hoặc số lượng hoả tiễn Ukraine sẽ nhận được. Nhưng dù sao đây cũng là một bước tiến rất quan trọng trong việc chuẩn bị cho cuộc phản công.
Quân đội Ukraine đã yêu cầu được hỗ trợ các hệ thống hoả tiễn tầm xa hơn để có thể tấn công vào các trung tâm chỉ huy và hậu cần của Nga kể từ cuối năm ngoái sau khi các hệ thống hoả tiễn phóng hàng loạt HIMARS của Mỹ đã gây ra nhiều thiệt hại thì quân đội Nga bắt đầu di chuyển các trung tâm này ra ngoài phạm vi 70-80 km mà loại hoả tiễn HIMARS được giao cho Ukraine có thể bay tới. Những lời yêu cầu đó đã bị Washington bỏ ngoài tai, lý do là vì Hoa Kỳ vẫn chưa sẵn sàng cung cấp cho Ukraine hệ thống ATACMS có tầm bắn 300km.
Xe tăng Leopard 2 của Đức sẽ tham dự chiến dịch tổng phản công – CNN
Những vũ khí mới
Nay, giống như thông báo gửi xe tăng Challenger 2 của Anh Quốc cho Ukraine mấy tháng trước đây đã đạt được thành công trong việc thúc đẩy các quốc gia đồng minh, trong đó có Hoa Kỳ, đã vượt qua được những ý kiến phản đối ban đầu của họ trong việc cung cấp xe tăng chiến đấu chủ lực cho Ukraine, thì lần này cũng có nhiều hy vọng rằng việc cung cấp hoả tiễn Storm Shadow có thể gây được tác dụng kích thích tương tự. Phiên bản hoả tiễn Storm Shadow được đưa ra ngoại quốc có tầm hoạt động khoảng 250 km.
Một câu hỏi khác là Ukraine sẽ nhận được bao nhiêu hoả tiễn. Kho dự trữ của Lực lượng Không quân Hoàng gia Anh có lẽ có vào khoảng 900 hoả tiễn, do đó, một phỏng đoán hợp lý là quân đội Ukraine có thể nhận được từ 5% đến 10% trong số đó. Ông Wallace nói rằng bất kể số lượng mà Anh Quốc cung cấp là bao nhiêu, quân đội Ukraine sẽ có đủ cho nhu cầu chiến tranh của họ.
Dù số lượng là bao nhiêu, vẫn chưa ai biết chính xác hiệu quả của hoả tiễn sẽ như thế nào. Nếu Ukraine đạt được mục tiêu của họ, câu trả lời là cần rất nhiều. Hoả tiễn Storm Shadow được thiết kế để xuyên thủng và phá hủy các hầm ngầm kiên cố dưới mặt đất bằng cách sử dụng lối đánh “đột phá kép” bao gồm một đầu đạn xuyên phá để làm nổ một lỗ trên cấu trúc bên ngoài và sau đó là một đầu đạn cực mạnh để phát nổ sâu bên trong mục tiêu. Hoả tiễn Storm Shadow có thể chứng minh sức tàn phá không chỉ đối với các kho chứa nhiên liệu và đạn dược, mà cả những chiếc cầu tại các địa điểm dẫn vào Crimea và các sân bay trên bán đảo.
Hoả tiễn Storm Shadow, sức mạnh mới của quân đội Ukraine – Akela Freedom
Có khả năng thành công
Không ai biết Storm Shadow sẽ đối đầu với hoả tiễn đất đối không S-400 rất đáng gờm của Nga như thế nào. Ðiều rõ ràng là Storm Shadow mang lại cho Ukraine một sức mạnh mà trước đây họ không có. Xét về mặt tự tin để khởi xướng một cuộc phản công thành công, đó là sức mạnh rất đáng để chờ đợi.
Trong một bài phân tích của tướng hồi hưu Mark Hertling của Hoa Kỳ cho rằng sự kiên nhẫn của Ukraine trong việc chuẩn bị phát động cuộc tổng phản công là điều cần thiết và sẽ chứng tỏ cho thấy hiệu quả về lâu dài. Ông viết: “Quân đội Ukraine sẽ tấn công khi họ sẵn sàng, vào thời điểm và địa điểm do họ lựa chọn và họ sẽ thành công trong chiến dịch giành lại lãnh thổ chủ quyền của họ, việc chuyển sang thế phản công cần có sự chuẩn bị, phối hợp kỹ lưỡng và sự đồng bộ từ trên xuống dưới.”
VH
