Móng tay bảo vệ da bên dưới và hỗ trợ trong các hoạt động hàng ngày như gãi hoặc bóc vỏ, và còn có thể cung cấp dấu hiệu quan trọng về sức khỏe tổng thể. Các bác sĩ thường kiểm tra móng tay để chẩn đoán từ các vấn đề về da đến các bệnh nghiêm trọng.
Dấu hiệu của các bệnh nghiêm trọng
Một bất thường ở móng tay là chứng ngón tay dùi trống (clubbing), khi móng tay mềm đi và trông như “nổi” trên đầu ngón tay bị sưng. Đây thường là dấu hiệu của thiếu oxy trong máu, có thể liên quan đến ung thư phổi, nhiễm trùng tim, bệnh celiac hoặc xơ gan (cirrhosis of the liver). Dù hiếm gặp, chứng này cần được kiểm tra y tế ngay lập tức, thường bằng cách chụp quang tuyến X (X-ray).
Chảy máu dưới móng (bleeding under the nail) kéo dài có thể liên quan đến viêm mạch máu (vasculitis) hoặc nhiễm trùng van tim (heart valve infections).
Móng tay xanh (blue nails) có thể báo hiệu cơ thể thiếu oxy, có thể do bệnh tim (heart disease) hoặc khí phế thũng (emphysema). Trong khi đó, đường sẫm màu dưới móng (dark lines under the nail) có thể do chấn thương, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của u hắc tố dưới móng (subungual melanoma), một loại ung thư da hiếm gặp nhưng nguy hiểm.
Một tình huống phổ biến là đốm trắng trên móng (leukonychia) cho thấy thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy hầu hết các trường hợp là do tổn thương móng (nail trauma) hơn là thiếu calcium, kẽm, hoặc selenium. Ngoài ra, sự đổi màu trắng cũng có thể báo hiệu các vấn đề nghiêm trọng như nhiễm độc kim loại nặng (heavy metal poisoning), vẩy nến (psoriasis) hoặc thiếu protein trong máu liên quan đến bệnh thận, bệnh gan hoặc tiểu đường.
Nhiễm nấm và móng giòn
Bác sĩ cũng kiểm tra màu sắc, độ dày, và hình dạng của móng. Móng trắng hoặc vàng, đặc biệt là ở móng chân, thường báo hiệu nhiễm nấm (fungal infection). Thuốc bôi không kê đơn có thể hiệu quả trong giai đoạn nhẹ, nhưng nhiễm trùng nặng cần được điều trị y tế.
Hình dạng móng cũng tiết lộ nhiều vấn đề sức khỏe. Móng khỏe mạnh thường hơi cong ra ngoài, nhưng nếu cong vào trong và giòn, có thể là dấu hiệu của chứng móng hình thìa (koilonychia), liên quan đến thiếu máu do thiếu sắt (iron-deficiency anemia) hoặc bệnh celiac.
Đường ngang trên móng (Beau’s lines) có thể báo hiệu thiếu protein, tiểu đường hoặc bệnh mạch máu ngoại vi (peripheral vascular disease). Móng giòn (brittle nails) có thể liên quan đến suy giáp (hypothyroidism) hoặc thiếu vitamin B7 (biotin deficiency).
Yếu tố lối sống và môi trường
Không phải mọi thay đổi ở móng đều là dấu hiệu bệnh lý. Móng bị bong tróc (onychoschizia) thường do rửa tay quá nhiều, khô móng hoặc dùng sơn móng tay (nail polishes and acrylics) quá thường xuyên.
Vì móng tay dễ quan sát và phát triển liên tục, chúng có thể cung cấp manh mối ban đầu về sức khỏe của một người. Dù hầu hết các thay đổi ở móng là vô hại, nếu sự thay đổi màu sắc, hình dạng, hoặc kết cấu (texture) kéo dài, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
