NHIỀU KỲ – KỲ 20
(tiếp theo)
Nếu bạn nghe đến chữ “mycelium – sợi nấm” mà thấy quen thuộc, thì có thể bạn là một trong số hàng triệu người hâm mộ đã theo dõi The Last of Us, loạt phim gần đây của HBO về một loài Đông trùng hạ thảo truyền nhiễm khiến sợi nấm chiếm lấy não người và biến vật chủ (host) thành quái vật nấm giống như zombie (thây ma). Chủ đề đó dựa trên loại nấm “kiến zombie” ký sinh có thực ngoài đời (real-life parasitic “zombie-ant” fungus); bào tử của nấm tấn công côn trùng và tiếp tục hành vi của côn trùng. Nhưng vì nhiệt độ cơ thể cao hơn nên có nghĩa là chúng ta không dễ bị nhiễm trùng như trong phim.
– Hơn 50 năm sau khi lần đầu tiên thống trị thời trang hiện đại và thẩm mỹ thiết kế của thập niên 70, nấm một lần nữa lại xuất hiện trên mọi thứ, từ đèn chiếu sáng đến giấy dán tường cho đến gối. Pinterest thậm chí còn gọi chúng là xu hướng thiết kế quan trọng cho năm 2023. Và các thương hiệu thời trang như Hermés và Stella McCartney đã chuyển sang sử dụng “da nấm” (mushroom leather – được làm từ hỗn hợp sợi nấm và các loại sợi thực vật khác) như một sự thay thế thuần thực vật, thân thiện với môi trường, không như da. Một trong những chiếc túi của McCartney, ra mắt tại Tuần lễ thời trang Paris năm 2021, có giá bán lẻ khoảng 3,500 USD.
– Nấm có thể tìm đường ra ngoài vũ trụ sớm nhất là vào năm 2025. Các nhà nghiên cứu đang khám phá kiến trúc nấm – mycotecture —tức là sử dụng nấm làm kiến trúc cho các căn cứ tương lai trên mặt trăng và sao Hỏa. Vật liệu xây dựng giống như stucco (vữa) này được trồng bằng cách cho sợi nấm ăn một loại tảo, khiến sợi nấm nở ra và lấp đầy khuôn. Sau đó, nó được khử trùng, bảo đảm không có sinh vật không mong muốn nào xuất hiện trên hành trình đến thế giới khác.
Armillaria ostoyae
– Loại nấm lớn nhất trên trái đất là một loại Armillaria ostoyae (nấm mật ong) chiếm diện tích 2,384 mẫu Anh (965 ha) ở dãy núi Blue Mountains của Oregon. Trong khi đó, yartsa gunbu (nấm sâu bướm) của Tây Tạng là một trong những loại đắt nhất, được bán với giá 30,000 USD một kg. Các đặc tính kích thích tình dục của nó đã khiến nó có biệt danh là “Viagra của dãy Himalaya”.
Nấm phồng puffball
– Tìm kiếm nấm là một hoạt động ngoài trời phổ biến. Vào mùa thu, nấm phồng puffball xuất hiện ở các khoảng trống trong rừng và đồng cỏ, còn vào mùa xuân, nấm morel có thể được tìm thấy gần cây tần bì và cây du puffball. Nhưng hãy cẩn thận: Nhiều loại nấm độc có thể trông giống những loại nấm quen thuộc và một số loại nấm hoang dã rất nguy hiểm nếu ăn sống. Tử vong rất hiếm, nhưng ít nhất bạn có thể dễ dàng bị đau bụng. Luôn luôn hỏi chuyên gia.
Nấm morel
– Nấm độc đôi khi được gọi là toadstools. Đây là tiếng lóng để chỉ một loại nấm có màu sắc sặc sỡ nhưng lại có độc, thân và mũ hình chiếc dù. Một ví dụ là Amanita phalloides, được gọi là nấm mũ tử thần, có mũ màu xanh bạc, từng gây ra hơn 90% các vụ ngộ độc và tử vong liên quan đến nấm trên toàn thế giới.
Amanita phalloides
