LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Vợ chồng tôi lớn tuổi, và muốn bán một căn nhà cho thuê ở Texas. Sau khi bán sẽ được lời (capital gain). Hàng năm, chúng tôi có khai lợi tức cho thuê nhà trong hồ sơ làm thuế. Căn nhà bây giờ nếu bán thì được khoảng 350,000 đô la. Như vậy chúng tôi có phải trả thuế liên bang và tiểu bang trên số tiền lời không? Và có được miễn thuế được một phần nào không?
Còn nếu như chúng tôi không bán nhà bây giờ, và cứ giữ đó cho đứa con gái (quốc tịch Canada) sau này thừa hưởng. Khi con gái tôi bán căn nhà thừa hưởng thì có phải đóng thuế không? Cám ơn cô Thi nhiều.
ĐÁP: Xin thưa, nếu nhà mình ở trên 2 năm thì khi bán có lời sẽ được miễn thuế 500,000 đô nếu khai theo diện vợ chồng và 250,000 đô nếu khai độc thân. Nhưng rất tiếc nhà cho mướn thì phải trả thuế liên bang trên phần lời capital gain (khoảng 15 phần trăm), và không có được miễn gì cả. Ông bà không phải đóng thuế tiểu bang Texas.
Nếu muốn tránh trả tiền thuế capital gain thì ông bà có thể dọn vào căn nhà đó ở 2 năm rồi hãy bán, nhưng có lẽ cách này rất bất tiện cho ông bà vì đã lớn tuổi.
Nếu hiện giờ ông bà không cần tiền để dùng và ông bà muốn để tài sản lại cho con cháu thừa hưởng, thì cách tốt nhất để tránh thuế tối đa là ông bà tiếp tục giữ căn nhà cho mướn. Khi ông bà qua đời thì cô con gái sẽ thừa hưởng theo giá trị thị trường lúc đó, ví dụ như 350,000 đô, bất kể trước đây ông bà mua giá bao nhiêu.
Nếu cô con gái bán được 350,000 đô thì coi như huề vốn, không phải trả thuế đồng nào. Nếu bán được hơn giá đó, ví dụ như 400,000 đô, thì trả thuế trên số tiền lợi nhuận 50,000 đô. Luật thuế ở Canada có thể khác ở Mỹ chút ít.
Nhưng quan trọng hơn hết là ông bà phải làm giấy tờ kế hoạch thừa hưởng khi ông bà còn sống, càng sớm càng tốt nhé, để khi ông bà qua đời thì căn nhà sẽ được chuyển ngay cho cô con gái, không phải trải qua thủ tục thừa hưởng rườm rà và tốn kém của chính quyền địa phương.
HỎI: Thưa chị Đài Thi, tôi thích theo dõi mục Thuế Vụ trên báo Trẻ, và học hỏi được nhiều điều bổ ích qua các câu trả lời cùa chị. Chúc chị sang năm mới luôn xinh đẹp và dồi dào sức khỏe để phục vụ đồng hương.
Tôi có câu hỏi nhờ chị giúp. Hiện nay tôi đi làm hãng và có bảo hiểm sức khỏe của hãng (tôi phải đóng hơn phân nửa). So với hãng cũ thì bảo hiểm chỗ này hơi yếu, quyền lợi thấp, trả tiền co-pay cho bác sĩ và tiền mua thuốc cũng nhiều. Vừa rồi có loại thuốc tôi phải trả gần $1,500 cho mỗi lần mua. Số tiền này tôi có được khấu trừ thuế không thưa chị? Cảm ơn chị.
ĐÁP: Thưa chị, cám ơn những lời động viên và chúc sức khoẻ của chị.
Trong trường hợp của chị, vì chị là nhân viên của hãng cho nên số tiền chị đóng để mua bảo hiểm qua hãng thì không được khấu trừ thuế.
Nếu chị làm nghề tự do, làm độc lập hoặc làm thầu, chủ trả lương theo dạng 1099 và tự chị mua bảo hiểm riêng thì số tiền mua bảo hiểm sẽ được trừ thuế.
Tiền trả cho bác sĩ, nhà thương, và thuốc men đều được khấu trừ thuế, bất kể chị là nhân viên hãng hay làm độc lập. Tuy nhiên, khấu trừ thuế không được nhiều. Công thức tính hơi dài dòng, tùy theo tổng số tiền thu nhập của chị và dạng khai thuế độc thân hay vợ chồng. Nhưng nói chung là số tiền chi phí y tế phải nhiều lắm mới trừ được. Theo tôi thấy nếu chỉ trả tiền co-pay cho bác sĩ và thuốc thì không đủ để được trừ thuế. Khi đi khai thuế chị nên đưa con số này cho người làm thuế, họ sẽ biết có trừ được hay không.
HỎI: Xin chào cô Đài Thi, tôi hiện đang cư ngụ tại tiểu bang Florida. Qua báo Trẻ biết cô Thi luôn giúp đỡ người Việt Nam mình vừa làm đúng luật vừa được bảo vệ quyền lợi người dân trên nước Mỹ.
Tôi mong được cô chỉ dẫn và giúp đỡ cho việc này. Năm 2022 tôi có ký giấy nợ giúp anh tôi mua nhà ở St. Petersburg, Florida. Tôi ở nhà riêng của tôi cũng ở Florida. Lúc ký giấy nợ nhà, tiền trả góp payment hằng tháng chỉ có khoảng 2,100 đô.
Chủ trước của căn nhà này là người chuyên mua bán nhà đất và họ không ở đó, cho nên tiền thuế nhà cao, khoảng 3,700 đô cho năm 2022. Khi anh tôi mua và vào ở, tiền thuế nhà tăng lên nhiều. Năm 2023 thuế nhà lên gần 4,500 đô.
Vì thuế nhà tăng cho nên bảo hiểm nhà cũng tăng theo. Vì vậy mà bây giờ số tiền nhà hằng tháng tăng lên 2,500 đô thay vì 2.100 như lúc ký giấy nợ trước đây.
Anh của tôi lần đầu tiên mua nhà để ở và có thẻ xanh từ năm 2018, nhưng tiền thuế vẫn cao. Tôi có gởi email cho văn phòng Thuế của quận và họ nói sẽ xem xét nhưng sau đó im luôn không thấy báo gì nữa.
Kính mong cô Thi giúp đỡ xin giảm thuế cho người ở nhà đó thực như anh tôi. Tôi có kèm số giấy tờ liên quan. Rất biết ơn cô Thi.
ĐÁP: Thưa chị, không riêng gì Florida, mà hầu như nhà cửa toàn quốc đều bị tăng thuế và bảo hiểm.
Khi chị và anh của chị ký giấy nợ mua nhà, con số trả góp hằng tháng lúc đó chỉ là con số ước lượng. Vì tiền thuế và bảo hiểm nhà liên tục tăng giảm hằng năm cho nên tiền trả góp hằng tháng không thể nào cố định được. Chỉ có tiền lãi suất là cố định.
Thông thường thuế nhà được tính theo giá trị nhà (ngoại trừ một vài tiểu bang như California thì có cách tính khác). Mấy năm nay thị trường bất động sản tăng vun vút. Hiện giờ giá trị căn nhà anh chị mua trước đây chắc chắn là đã tăng lên nhiều. Vì vậy, thuế nhà cũng tăng theo.
Riêng những người mua nhà để ở chứ không phải cho mướn, thì được giảm thuế một chút, nhưng phải điền đơn xin giảm chứ không tự động được giảm. Anh chị đến văn phòng thuế của quận Pinellas County Property Appraiser hoặc gọi số (727)464-3207 và nhờ họ giúp xin “homestead exemption”. Mỗi người chỉ được xin giảm thuế cho một căn nhà.
Còn giá bảo hiểm nhà thì không hoàn toàn tính theo giá trị căn nhà, mà phần lớn là dựa theo giá vật liệu và tiền công để sửa sang lại căn nhà nếu chẳng may bị cháy, thiên tai, v.v. Vào thời điểm lạm phát như bây giờ, vật liệu rất mắc và tiền công cũng rất cao, cho nên giá bảo hiểm nhà cũng tăng theo.
Muốn giảm bảo hiểm nhà thì mỗi năm anh chị chịu khó gọi cho một số hãng bảo hiểm để lấy giá mới. Chỗ nào thấp thì đổi qua hãng đó, nhưng nhớ là chọn hãng có uy tín và những khoản bồi thường phải giống hãng cũ, vì có những hãng cho giá thấp hơn nhưng họ cũng giảm bồi thường.
NĐT
