LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Kính gởi cô Nguyễn Đài Thi, con trai tôi vừa mới mua một căn nhà vào năm 2024, và đã trả hết tiền mua nhà bằng tiền riêng của cháu. Vì cháu còn độc thân nên trong giấy tờ chủ quyền nhà cháu có cộng tên tôi vào. Như vậy trên giấy tờ thì căn nhà có 2 người chủ, nhưng trên thực tế thì chỉ có con trai tôi sống tại căn nhà đó, còn tôi vẫn sống tại nhà của tôi.
Theo quy định thì chỉ có con trai tôi mới đủ điều kiện xin giảm thuế nhà (homestead exemption). Còn tôi thì không được vì tôi không sinh sống tại căn nhà đó. Vậy trong đơn xin giảm thuế nhà con trai tôi có thể khai cháu sở hữu 100 phần trăm căn nhà được không? Hay chỉ được khai sở hữu 50 phần trăm? Cám ơn cô rất nhiều.
ĐÁP:in thưa, ông nói đúng, theo quy định thì chỉ có con trai ông mới đủ điều kiện xin giảm thuế nhà.
Trên tờ đơn xin giảm thuế nhà, cháu phải ghi rõ là cháu có chủ quyền 50 phần trăm. Cháu không khai 100 phần trăm được vì căn nhà này có 2 người chủ.
Xin lưu ý là thuế nhà khác với thuế lợi tức liên bang IRS. Sau này nếu bán nhà có lời, thì cháu không được miễn thuế lợi tức 100 phần trăm, mà chỉ được miễn 50 phần trăm.
HỎI: Thưa chị Đài Thi, năm 2024 tôi có mua một chiếc xe điện Tesla và được hưởng 7,500 đô la tiền hoàn thuế. Số tiền này tôi không nhận thẳng mà dealer xe đã nhận và đã bớt giá tiền xe cho tôi. Như vậy tôi có cần phải khai thuế số tiền này không?
ĐÁP: Xin thưa, khi mua xe điện nếu hội đủ tất cả điều kiện thì được hưởng trọn 7,500 đô la tiền hoàn thuế, nếu chỉ hội đủ được một phần thì chỉ nhận được 3,750 đô.
Mặc dù ông đã đồng ý chuyển số tiền hoàn thuế 7,500 đô la qua cho đại lý bán xe, nhưng ông vẫn phải khai thuế, kèm theo Form 8936 và Schedule A.
Ông cần phải ghi rõ xe loại gì, ngày mua, giá mua, đại lý bán xe, và loại bình điện nào. Sở Thuế sẽ đối chiếu những gì ông khai với những gì đại lý xe đã báo cáo với Sở Thuế.
Sở dĩ Sở Thuế bắt buộc ông phải khai thuế là vì những người được hưởng tiền thuế này không được có thu nhập quá cao. Lúc mua xe ông có thể tạm ước lượng thu nhập để được hưởng tiền hoàn thuế, nhưng cuối năm khai thuế nếu thu nhập quá mức quy định thì ông phải trả lại số tiền này.
Nếu muốn lãnh được tiền hoàn thuế khi mua xe điện mới, mức tổng thu nhập không được quá 300,000 đô la cho vợ chồng khai thuế chung, 225,000 cho chủ hộ độc thân có claim con cái hoặc người phụ thuộc, và 150,000 cho độc thân hoặc vợ chồng khai riêng.
Khi mua xe điện cũ, mức tổng thu nhập không được quá 150,000 đô la cho vợ chồng, 112,500 cho chủ hộ độc thân, và 75,000 cho độc thân hoặc vợ chồng khai riêng.
Người khai thuế của ông sẽ biết cách tính mức tổng thu nhập cho ông chính xác hơn.
HỎI: Chào chị Đài Thi, lúc gần đây tôi nghe nói Tổng Thống Trump đã sa thải rất nhiều nhân viên chính phủ, trong đó có nhân viên Sở Thuế. Có nghĩa là Sở Thuế sẽ thiếu nhân sự. Theo chị nghĩ thì Sở Thuế có còn truy thu thuế và kiểm toán thuế nữa không?
ĐÁP: Thưa anh, chắc chắn là việc sa thải nhân viên chính phủ nói chung và nhân viên Sở Thuế nói riêng sẽ ảnh hưởng đến công việc hàng ngày, không ít thì nhiều.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Sở Thuế thiếu nhân sự. Trong quá khứ, đã có những thời gian dài Quốc Hội Mỹ cắt giảm ngân sách của Sở Thuế trầm trọng, làm cho Sở Thuế thiếu nhân sự lẫn tài chánh, nhưng Sở Thuế vẫn tiếp tục hoàn thành trọng trách thu thuế cho chính phủ Mỹ.
Hầu như Sở Thuế là cơ quan duy nhất đem tiền vào cho chính phủ Mỹ để trang trải mọi chuyện trong nước và ngoài nước. Quốc Hội thành lập ra Sở Thuế và trao cho nhiều quyền hành để giúp Sở Thuế hoàn thành trách nhiệm toàn vẹn.
Sở Thuế phải thường xuyên báo cáo kết quả và tình hình công việc của họ cho Quốc Hội, bất kể nhân sự và tài chánh tăng hay giảm. Thêm vào đó, Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố cũng liên tục kiểm tra Sở Thuế.
Vì vậy, Sở Thuế sẽ không bao giờ ngừng truy thu thuế và kiểm toán thuế. Có thể họ sẽ bị khựng một chút, có thể những cuộc truy thu thuế sẽ chậm một chút, và những cuộc kiểm toán thuế có thể sẽ kéo dài hơn bình thường, nhưng cuối cùng thì họ vẫn sẽ hoàn thành công việc của họ.
Theo tôi nghĩ, ảnh hưởng trước mắt trong mùa thuế này là sẽ khó liên lạc với Sở Thuế hơn, họ sẽ trả lời điện thoại chậm hơn và giải quyết các vấn đề thuế cũng lâu hơn. Có thể những ai đang chờ nhận được tiền hoàn thuế sẽ phải chờ lâu hơn một chút, nhất là khi gửi giấy thuế bằng đường bưu điện. Tốt nhất là nên khai thuế điện tử (e-file).
Có một số người nghĩ rằng họ sẽ lợi dụng tình thế này mà trốn thuế hoặc gian lận thuế, và cho rằng Sở Thuế sẽ không đụng đến họ. Nhưng tôi nghĩ rằng đây là một sự hiểu lầm to. Mặc dù có thể một số vấn đề công việc của Sở Thuế sẽ bị tạm đình trệ, nhưng tôi không nghĩ rằng Sở Thuế sẽ quên lãng trọng trách của họ.
Chúng ta nên nhớ rằng Sở Thuế có 3 năm để kiểm toán thuế và 10 năm để truy thu thuế. Có nghĩa là thuế chúng ta khai bây giờ, cho năm 2024, thì sau năm 2028 mới yên tâm là Sở Thuế sẽ không kiểm toán nữa, và đến năm 2035 thì Sở Thuế mới thả lỏng chuyện truy thu thuế.
Cho nên công việc của họ có bị đình trệ vài tháng đi nữa thì họ cũng vẫn còn nhiều thời gian để “rờ gáy” những ai trốn khai thuế và nộp thuế. Và khi Sở Thuế có bằng cớ là mình cố tình gian lận (fraud) thì họ có thể truy lùng mình bất cứ lúc nào, không bị giới hạn 3 năm hoặc 10 năm gì cả.
Công bằng mà nói, không phải lúc nào Sở Thuế cũng là hung thần. Không phải lúc nào họ cũng áp dụng quyền hành chỉ để kiểm toán thuế và truy thu thuế.
Ít ai biết là Sở Thuế làm nhiều việc phục vụ cho quyền lợi của dân Mỹ. Ví dụ như họ bảo vệ các quỹ hưu trí 401(k) của nhân viên, để các công ty không lạm dụng, biển thủ, hoặc thiếu minh bạch bê bối giấy tờ cho các tài khoản này. Công ty có bị thua lỗ hoặc khai phá sản thì các tài khoản hưu trí của nhân viên vẫn an toàn. Sở Thuế bảo vệ các tài khoản hưu trí này bằng cách liên tục kiểm toán.
Một ví dụ khác là khi nào chính phủ muốn trợ cấp tiền gì đó cho dân là Sở Thuế phải cấp tốc thi hành, dù chẳng có liên quan gì đến thuế lợi tức. Điển hình là tiền trợ cấp Covid. Trong một thời gian rất ngắn Sở Thuế đã giải quyết được hàng tỷ tiền trợ cấp Covid để giúp phục hồi kinh tế bị kiệt quệ.
Và cũng ít ai biết là Sở Thuế không có sẵn nhân viên để làm những việc cấp tốc bất thường này. Khi đại sự xảy ra, họ kéo nhân viên từ những nơi khác về để giải quyết công việc. Có khi những nhân viên này vừa phải làm công việc hàng ngày của họ, vừa phải đảm nhận việc cấp tốc đặc biệt.
Tôi không bênh vực cũng không có ác cảm với Sở Thuế. Tôi mong rằng Sở Thuế sẽ bình thản giải quyết công việc hàng ngày, không để cho cuộc sa thải nhân viên lần này làm chấn động và xáo trộn mùa thuế năm nay.
NĐT
