LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Thưa cô Đài Thi, thật may mắn khi tôi tìm thấy mục Thuế Vụ của cô trên báo Trẻ. Nhờ cô giải thích giúp trường hợp gia đình tôi.
Tôi đã định cư ở Mỹ hơn 4 năm. Tôi bán tài sản ở Việt Nam sang đây mua được một căn nhà để ở và hùn hạp với người em họ mua một building nhỏ có cây xăng và vài phòng cho thuê.
Do bất đồng nội bộ, tôi đã bán nhà, và người em đồng ý trả lại tôi phần hùn cây xăng của tôi. Hiện nay tôi đang mua nhà ở một thành phố khác. Căn nhà trước đây tôi ở và đã bán có lời thì tôi không phải đóng thuế vì đó là nhà tôi ở. Nhưng khi tôi thoái vốn từ cây xăng thì nghe nói phải bị đóng thuế rất cao. Bạn tôi khuyên tôi nên đầu tư vào một kinh doanh khác thì sẽ không bị đóng thuế, nhưng tôi muốn mua nhà cho thuê. Hai cách đầu tư này có khác gì nhau không cô? Xin cô cho tôi vài lời khuyên. Cảm ơn cô và chúc cô năm mới mạnh khỏe.
ĐÁP: Thưa ông, ông nói đúng là số tiền lời do bán căn nhà ông đã ở trước đây thì không phải đóng thuế. Số tiền lời được miễn thuế là 250,000 đô la cho người độc thân và 500,000 đô cho vợ chồng. Và ông phải ở nhà đó ít nhất 2 năm.
Riêng về số vốn ông đã ứng ra để hùn hạp mua cây xăng, thì lời khuyên của ông bạn ông không đúng nhé. Nếu số vốn ông lấy lại cũng y như số vốn ông đã bỏ ra trước đây, thì không phải đóng thuế đồng nào. Nếu ông thoái vốn cao hơn vốn ứng ra, thì phải đóng thuế trên phần khác biệt. Ví dụ như trước đây ông bỏ vốn 100,000 đô, sau này ông thoái vốn cũng 100,000 đô, thì không phải đóng thuế. Nếu thoái vốn được 150,000 đô, có nghĩa là ông có lời 50,000, thì phải đóng thuế trên khoản lời 50,000.
Nếu ông thoái vốn có lời thì ông không thể tránh thuế bằng cách đầu tư vào kinh doanh khác, vì ông không hội đủ điều kiện. Thứ nhất là số tiền thoái vốn đã vào tay ông. Thứ nhì là có lẽ đã hết hạn đầu tư vì ông chờ hơi lâu.
Để hội đủ điều kiện tránh thuế khi bán một kinh doanh có lời, thì khi bán phải có title company hoặc một dịch vụ trung lập đứng ra làm giấy tờ và giữ số tiền bán được. Số tiền này không được chuyển vào tay ông.
Trong vòng 45 ngày ông phải tìm được một kinh doanh mới và dịch vụ title phải ghi rõ địa chỉ và giá mua. Chờ đến ngày 46 là quá trễ, xem như ông không hội đủ điều kiện. Ngoài ra, giá mua của kinh doanh mới phải cùng giá hoặc cao hơn giá bán của kinh doanh cũ.
Sau đó ông có thêm 135 ngày nữa để kết thúc thủ tục mua kinh doanh mới. Chờ đến ngày 136 là xem như ông mất cơ hội miễn thuế.
Nói chung, ông có tổng cộng là 180 ngày, tính từ ngày ông bán kinh doanh cũ, để kết thúc giấy tờ mua kinh doanh mới. Dịch vụ title sẽ chuyển thẳng số tiền họ đã giữ của ông qua cho người bán. Còn thiếu bao nhiêu thì ông trả thêm.
Còn nói về loại đầu tư nào được miễn thuế, thì luật thuế cũng khá dễ dãi, miễn sao là kinh doanh và đầu tư cùng loại là được, chẳng hạn như bán bất động sản thì đầu tư vào bất động sản chứ không đầu tư vào xe cộ tàu bè được. Bất động sản bao gồm building thương mại như cây xăng hoặc văn phòng cho thuê, nhà cửa cho thuê, đất đai, đất nông nghiệp. Vì vậy, ông có thể bán cây xăng và mua nhà cho thuê hoặc đất đai, vì tất cả đều là bất động sản.
HỎI: Xin chào cô Nguyễn Đài Thi, chúc cô và gia đình một năm mới bình an, mạnh khỏe và hạnh phúc. Tôi có câu hỏi về thuế mong cô giúp đỡ.
Vợ chồng tôi đang sống ở tiểu bang Florida, mỗi tháng lãnh tiền hưu được 2,900 đô la. Hàng tháng đều có trả tiền nhà mortgage. Năm 2023 chúng tôi có rút 11,000 đô từ quỹ hưu trí IRA. Tôi có gửi hồ sơ thuế cho người khai thuế thì họ nói tôi không phải khai, họ bảo rằng dưới 15,000 đô thì không cần khai. Tôi có dò hỏi thêm vài nơi khác thì có người nói phải khai. Tôi lo lắng phân vân không biết đúng sai thế nào. Mong được sự giúp đỡ và chỉ dẫn của cô. Cám ơn cô nhiều.
ĐÁP: Xin thưa, người khai thuế của ông bà nói đúng. Tổng số thu nhập trong năm của ông bà dưới mức phải bị đóng thuế cho nên ông bà không cần phải khai thuế cho năm 2023.
Luật thuế khá dài dòng và rắc rối, cho nên ông bà hỏi kỹ càng là một điều tốt. Nên tham khảo với những người có kinh nghiệm chuyên môn về thuế để tránh được phiền toái.
Sẵn đây tôi cũng xin kể là tôi có nghe nhiều độc giả nói rằng họ thường nghe bạn bè bàn luận về thuế, người này xúi thế này người kia xúi thế nọ, đồn rằng ông này khai thuế giỏi lấy tiền về nhiều, bà kia khai thuế nhiều mánh khóe hơn, càng nghe họ lại càng bị rối thêm hoặc có khi sau này bị kiểm thuế (audit) thì mới biết mình đã khai thuế sai hoặc không hợp lệ gì đó.
Luật thuế rành rành rõ ràng về cách báo cáo thu nhập cũng như cách khấu trừ thuế hợp lệ. Nếu các dịch vụ khai thuế khai đúng luật thì hầu như kết quả cũng tương tợ như nhau chứ không khác nhau nhiều đâu. Mong rằng quý độc giả chọn người khai thuế có kinh nghiệm và lương tâm.
HỎI: Tôi là độc giả của báo Trẻ ở tiểu bang North Carolina. Vợ chồng chúng tôi đã về hưu từ lâu, tôi 73 tuổi và vợ tôi 72. Trước đây khi còn đi làm thì khai thuế có lấy được tiền thuế về. Nhưng từ khi tôi về hưu thì không bao giờ lấy lại được tiền thuế về. Tiền thu nhập của vợ chồng tôi khoảng 51,000 đô la. Tiền lời nhà băng cũng không có bao nhiêu, nhưng tiền cho các hội từ thiện thì có năm lên đến hơn 10,000 đô. Tôi tự khai thuế lấy, dùng Turbo Tax Delux, như vậy là có đúng không chị? Hay là tôi đã khai thiếu sót điều gì? Cảm ơn chị nhiều.
ĐÁP: Xin thưa, tôi rất phục ông bà tự khai thuế. Trường hợp thuế thật đơn giản như của ông bà thì cũng nên mua software như Turbo Tax để tự khai, để mình có dịp học hỏi thêm về thuế của mình. Trường hợp thuế rắc rối hơn một chút thì nên tìm người chuyên nghiệp.
Theo như những con số ông đưa ra thì tôi thấy ông khai đúng chứ không thiếu sót gì cả. Sở dĩ ông không lấy tiền về được có lẽ vì ông không đóng thuế trước trong năm. Hầu như đa số tiền thuế lấy về được là tiền thuế của mình đã đóng trước trong năm. Lúc ông còn đi làm thì hãng/sở đã trừ thuế từ tiền lương của ông, cho nên cuối năm khai thuế ông lấy lại được.
Còn bây giờ đã về hưu thì tiền hưu ông lãnh trọn, hoặc nếu chính phủ có trừ thuế ra thì trừ rất ít. Cho nên tiền thuế đóng trước không có để mà lấy lại.
Số tiền 10,000 đô ông cho hội từ thiện thì không có lợi thuế cho ông vì ông không được trừ thuế thêm đồng nào cả, vì luật thuế tự động cho ông bà được khấu trừ 30,700 đô la rồi.
NĐT
