Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra Bộ Ngân Khố (Department of the Treasury). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng thanh tra và kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Đặc biệt là với chức vụ Thanh Tra của Bộ Ngân Khố, cô đã từng kiểm tra cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ những đề tài thuế vụ quan trọng có ảnh hưởng đến đồng hương qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật lệ thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only)
câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Chào chị Thi, chúc chị vui khoẻ. Vợ chồng tôi nghe nói là nếu muốn bỏ tiền vào quỹ hưu Roth IRA cho năm 2022 thì tổng thu nhập đã điều chỉnh không thể vượt quá 214,000 đô la (gia đình tôi gồm bốn người: vợ chồng và hai con nhỏ). Điều đó có đúng không chị? Thu nhập trong năm 2022 của chúng tôi đã vượt quá mức quy định, vì vậy không biết chúng tôi có thể làm gì được không. Hiện giờ mỗi tháng chúng tôi bỏ 500 đô la vào quỹ Roth IRA riêng của vợ và của chồng. Cám ơn chị đã chia sẻ kiến thức về thuế.
(Câu hỏi của độc giả được viết bằng tiếng Anh bên dưới đây:
Hi chị Thi, I hope you are doing well. We keep reading that our modified adjusted gross income for 2022 can’t be over $214,000 to participate in Roth IRA (family of four: husband and wife with two dependent children). Is that true? Ours for 2022 was over that, so not sure if we should be doing anything differently. Right now, we were putting $500 a month for each of us to Roth IRA. Thank you for your expertise.)
ĐÁP: Anh chị nói đúng, năm 2022 đã qua rồi và không thể bỏ tiền vào quỹ IRA cho năm đó được nữa.
Nói về năm 2023, tổng thu nhập đã điều chỉnh (modified adjusted gross income) của anh chị phải dưới mức 228,000 đô la thì mới hội đủ điều kiện mở Roth IRA. Nếu thu nhập của anh chị hơn mức này thì anh chị không chọn Roth IRA được, mà chỉ có thể chọn traditional IRA. Hạn chót để bỏ tiền vào bất cứ loại 2023 IRA nào là ngày 15 tháng Tư, 2024.
Nếu tổng thu nhập vượt quá mức quy định mà đã lỡ bỏ tiền vào Roth IRA thì phải rút ra. Hạn chót để rút ra là ngày 15 tháng Tư, 2024. Nếu không rút thì sẽ bị phạt 6% + lãi suất cho mỗi năm. Ví dụ như anh chị bỏ 6,000 đô la (500 đô la mỗi tháng x 12 tháng) vào Roth IRA cho năm 2023, thì tiền phạt cho năm 2023 sẽ là 360 đô la + lãi suất. Và tiếp tục bị phạt những năm sau đó, cho đến khi nào anh chị rút ra.
Nói tóm lại, Roth IRA chỉ dành cho những ai thu nhập không quá cao. Trường hợp của anh chị có lẽ phải chọn traditional IRA.
HỎI: Tôi có mấy người bạn rất khá giả, đều làm business và thành công, nhưng họ luôn nghĩ đến chuyện “trốn thuế” và làm sao để trả ít thuế nhất. Họ phân chia tài sản, có người ly dị giả để vợ chồng phân tán tiền bạc. Cuối năm mua sắm loạn xị, và tôi nghe cô bạn khoe, nếu mua nữ trang thì không phải đóng thuế. Trong khi họ có 3, 4 đứa con đi học free, chạy xe đời mới.
Nhiều lúc tôi thấy… tội cho nước Mỹ. Không lẽ mình nói sao với bạn mình. Tôi không ghen tị, vì điều kiện kinh tế của tôi cũng không thua sút họ, nhưng tôi thấy thiếu công bằng và sự “lắt léo luồn lách” này có thể ảnh hưởng đến “tâm tính” con cái của họ, những người tôi nghĩ sẽ kế nghiệp họ và là tương lai của nước Mỹ. Cô Thi nghĩ tôi có “khó chịu” quá hay không?
ĐÁP: Cám ơn chị đã chia sẻ sự quan tâm của chị về vấn đề nghĩa vụ đóng thuế và thế hệ tương lai của nước Mỹ. Riêng cá nhân tôi thì rất hiểu cách suy nghĩ của chị cho nên tôi phục chị chứ không thấy là chị “khó chịu”.
Tuy nhiên, tôi cũng thông cảm cho những người hay tìm cách luồn lách tránh thuế vì chính tôi đã từng bất mãn khi phải bị đóng thuế hơi nhiều. Thật ra ai cũng muốn đóng thuế thật ít, nhưng nếu biết cách tránh thuế đúng luật thì đương nhiên là chúng ta ủng hộ hết mình.
Trong thời gian làm việc cho Sở Thuế, tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp trốn thuế bằng cách khai thuế gian và những hậu quả bị phạt nặng, thậm chí có khi bị tội hình sự. Sở Thuế huấn luyện cho thanh tra của họ những cách “thăm dò” (probe) và “phát hiện gian lận” (detect fraud), cho nên tôi thường hay khuyên bạn bè và người thân là nếu không rành luật thì đừng “giỡn mặt với tử thần”.
Có thể chính phủ sẽ không khám phá ra được những cuộc ly dị giả tránh thuế và những cách phân tán tài sản để hưởng trợ cấp chính phủ. Cũng có thể những người khác may mắn không bị lộ, nhưng biết đâu đến phiên mình thì lại không được cái may mắn đó.
Và biết đâu xui xẻo hơn nữa là những cuộc ly dị giả lại biến thành ly dị thật. Tôi có quen một cặp vợ chồng, họ phân tán tài sản không đồng đều vì đinh ninh rằng ly dị giả cho nên của cải vẫn là của hai vợ chồng. Ðến lúc ly dị thật thì ông chồng hầu như lấy hết tiền và lấy cả căn nhà mà vợ đã “chia” cho ổng trong lúc ly dị giả, và ông ta thẳng tay đuổi vợ cùng 4 đứa con nheo nhóc ra khỏi nhà.
Tôi cũng có quen hai vợ chồng tuổi trung niên, con cái đã lớn. Ngay sau khi ly dị giả, ông chồng và bà vợ cảm thấy được “tự do” và họ bắt đầu mèo mỡ, rồi hậu quả là chia tay thật. Những hậu quả đau lòng này khiến mình suy nghĩ kỹ hơn trước khi “làm giả” bất cứ chuyện gì.
Còn nói về thế hệ tương lai của nước Mỹ, tôi thấy hình như thế hệ trẻ có cách suy nghĩ độc lập riêng của các cháu, nhất là khi các cháu thành đạt và làm việc trong một môi trường văn minh tiến bộ ở Mỹ. Môi trường này khác hẳn ở Việt Nam, cho nên chắc chắn là các cháu sẽ phải tiến chứ không lùi đâu.
Nhớ hồi còn mới qua Mỹ tôi rất nghèo nên được đi học miễn phí hoàn toàn. Sau này khi thành đạt rồi, đi làm bị đóng thuế khá nhiều thì tôi cũng “đau bụng” lắm và trong lòng không muốn đóng chút nào. Nhưng nghĩ cho cùng thì nếu mình không đóng thuế thì tiền đâu để nước Mỹ giúp cho các thế hệ sau này, giống như mình đã từng được giúp trước đây.
Mình phải cám ơn nước Mỹ mới phải, chị nhỉ? Mong rằng thế hệ trước sẽ làm gương cho thế hệ sau để con cháu mình sẽ tiếp tục mãi mãi gọi nơi đây là thiên đàng.
NĐT
