LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Thưa quý báo, tôi có quốc tịch Mỹ được 7 năm. Mấy năm sau này, con tôi có mở một doanh nghiệp ở Việt Nam, cháu gọi tôi về trợ giúp (con tôi là công dân Việt Nam). Tôi có mở trương mục ngân hàng ở Việt Nam, và 2 năm rồi tôi chưa trở lại Mỹ. Xin trả lời giúp là tôi có phải đến Đại Sứ Quán Mỹ để xác nhận tình trạng đang sinh sống nước ngoài không. Thứ hai là những năm làm ở Việt Nam, tôi vẫn đóng thuế cho Việt Nam (hiện tôi vẫn còn giữ quốc tịch Việt Nam). Như vậy tôi có cần khai thuế ở Mỹ không? Xin cảm ơn.
ĐÁP: Thưa ông, thuế vụ liên bang ở Mỹ là lãnh vực chuyên môn của tôi cho nên tôi có thể giải đáp câu hỏi của ông về luật thuế ở Mỹ. Còn về việc có nên khai báo với Đại Sứ Quán Mỹ về nơi ông hiện đang sinh sống hay không thì xin lỗi ông tôi không giúp được. Tôi nghĩ ông nên tham khảo với các chuyên gia về luật di trú.
Luật thuế ở Mỹ bắt buộc những ai có quốc tịch Mỹ hoặc thẻ xanh (thường trú nhân) phải khai thuế ở Mỹ, nếu có thu nhập trên mức quy định hàng năm. Chẳng hạn như năm 2024 độc thân có thu nhập trên 14,600 đô la, vợ chồng trên 29,200 đô v.v. thì phải khai thuế. Còn như làm nghề tự do hoặc tự kinh doanh (self-employed), thì phải khai thuế nếu kiếm được ít nhất 400 đô la lợi nhuận ròng sau khi trừ chi phí.
Nguồn gốc thu nhập từ bất cứ nơi nào trên thế giới vẫn tính là thu nhập và phải khai thuế lợi tức ở Mỹ. Mặc dù ông đã đóng thuế cho Việt Nam, ông vẫn phải khai thuế ở Mỹ, trừ khi nào ông từ bỏ quốc tịch Mỹ.
Có một điều quan trọng tuy ông không hỏi nhưng sẵn đây tôi cũng muốn nhắc với ông, rằng ông phải khai báo tài khoản trương mục ngân hàng của ông ở Việt Nam, nếu ông có ít nhất 10,000 đô la trong tài khoản này. Bất cứ lúc nào tài khoản ông có con số 10,000 đô là coi như ông phải khai báo, cho dù số tiền này vào tài khoản của ông chỉ một giây phút hay một ngày. Không khai báo sẽ bị phạt rất nặng.
HỎI: Thưa cô Đài Thi, con gái tôi là du học sinh ở Mỹ. Cháu hiện đang sống với một người chồng đã có quốc tịch Mỹ. Hiện nay thì cháu chỉ làm nail cuối tuần. Như vậy việc khai thuế có cần thiết không, và cháu phải khai thuế như thế nào. Cám ơn cô.
ĐÁP: Thưa chị, có một số chi tiết chị không nói rõ cho nên tôi khó trả lời cho đúng vào trường hợp của con gái chị. Nếu chị có thể bổ sung thì tôi sẽ trả lời cụ thể hơn vào số báo sau.
Thứ nhất, con gái chị có chồng quốc tịch Mỹ, vậy cháu có làm thủ tục xin thẻ xanh chưa? Cháu có số An Sinh Xã Hội chưa? Khi khai thuế thì phải có số An Sinh Xã Hội hoặc số ITIN. Số ITIN do Sở Thuế cấp chỉ dùng để khai thuế, không thể dùng để đi làm.
Nếu có số An Sinh Xã Hội, khi cháu làm nail, cháu có nhận được mẫu 1099 hoặc W-2 không?
Có thu nhập thì phải khai thuế lợi tức ở Mỹ, nếu tổng cộng thu nhập của hai vợ chồng trên 29,200 đô la. Trường hợp của cháu phải khai thuế theo diện “vợ chồng khai chung” hoặc “vợ chồng khai riêng”, nhưng chắc chắn chồng hay vợ không được khai thuế dạng “độc thân”.
HỎI: Xin chào cô Thi, tôi có câu hỏi xin cô giúp đỡ. Tôi sống ở tiểu bang Texas. Năm 2024 tôi có đến chơi ở sòng bạc Winstar và Choctaw ở tiểu bang Oklahoma, và đã trúng giải độc đắc. Cuối năm tôi có nhận được mẫu W-2G và 1099-MISC. Tôi đã khai thuế liên bang federal tax số tiền trúng này. Vậy tôi có cần phải khai thuế tiểu bang Oklahoma nữa không? Xin cảm ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, khai thuế lợi tức liên bang là điều không thể tránh khỏi. Có cần phải khai thuế tiểu bang hay không là còn tùy theo luật của từng tiểu bang.
Riêng tiểu bang Oklahoma, những ai có thu nhập ở tiểu bang này đều phải khai thuế Oklahoma. Thu nhập bao gồm lương bổng, lợi nhuận kinh doanh, trúng số, đánh bài thắng v.v., cho dù không cư ngụ ở tiểu bang này mà chỉ đến đó chơi. Cho nên, theo đúng luật ở đó thì ông cần phải khai thuế tiểu bang Oklahoma nữa.
Tôi không rõ là Bộ Thuế Vụ của tiểu bang Oklahoma truy thuế gắt gao hay lỏng lẻo, hoặc họ phạt nặng hay phạt nhẹ. Có một số người cũng trúng giải độc đắc như ông nhưng chỉ khai thuế liên bang và quyết định không khai thuế tiểu bang Oklahoma. Họ cho rằng Bộ Thuế Vụ của tiểu bang này sẽ không bao giờ truy thuế họ. Đó là suy nghĩ và quyết định riêng của cá nhân họ. Tôi đã từng biết có người ở Texas đã bị tiểu bang Oklahoma truy thuế vì không khai thuế số tiền đã trúng ở các sòng bài.
HỎI: Xin cô Đài Thi cho tôi hỏi, tôi thiếu thuế mấy năm nay nhưng không có tiền trả. Nay tôi nhận được thư của Sở Thuế, họ hăm dọa sẽ thế chấp tịch thu tài sản, nhưng không nói rõ sẽ tịch thu những gì. Vậy tôi phải làm sao? Tôi có nên chuyển tài sản qua cho người thân đứng tên không? Xin cảm ơn cô.
ĐÁP: Thưa ông, trường hợp của ông đến giai đoạn nghiêm trọng hay chưa là tùy vào loại thư nào Sở Thuế đã gửi cho ông. Nhưng nói chung, Sở Thuế không phải hăm dọa suông đâu.
Loạt thư đầu Sở Thuế gửi cho ông là để nhắc nhở ông số tiền ông thiếu và cho ông một thời gian để trả thuế hoặc khiếu nại nếu ông nghĩ rằng con số đó không đúng. Loạt thư sau đó họ sẽ tiến hành những thủ tục tịch thu tài sản. Những lá thư này rất quan trọng, ông đừng bỏ lơ hoặc vứt vào sọt rác.
Những năm trước đây Sở Thuế không gắt gao lắm trong việc truy thu thuế vì thiếu nhân sự, nhưng bắt đầu từ đầu năm 2024 họ đã tăng cường việc truy thuế mạnh hơn. Họ tiến hành thủ tục tịch thu mau chóng hơn đối với những ai thiếu thuế mà làm lơ không trả thuế và cũng không trả lời những lá thư họ gửi.
Tình hình sẽ bắt đầu trở nên nghiêm trọng khi Sở Thuế gửi thư mang số LT38, sau đó là thư số LT11 (giống như trong hình trên đây.
Trong giai đoạn này, Sở Thuế sẽ không cho biết chính xác là họ sẽ tịch thu những gì. Nếu ông chuyển tài sản qua cho người thân hoặc bán đổ bán tháo giá rẻ thì có thể Sở Thuế sẽ cho rằng ông tẩu tán tài sản, chẳng những họ sẽ lấy lại được mà còn có thể buộc tội gian lận nếu như họ có đủ bằng chứng. Hậu quả của việc tẩu tán tài sản sẽ tệ hơn nhiều.
Thay vì tẩu tán tài sản, tốt nhất là ông nên tìm người chuyên môn đại diện cho ông trước Sở Thuế. Họ sẽ phân tách hồ sơ thuế và hoàn cảnh tài chánh của ông kỹ càng, để đưa ra giải pháp vừa hợp pháp và vừa có lợi nhất cho ông, và tôi tin chắc rằng nếu ông tìm đúng chuyên gia thì kết quả sẽ tốt hơn nhiều so với việc tẩu tán tài sản hoặc để Sở Thuế tịch thu bán giá rẻ.
Chúc ông may mắn.
NĐT
