Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (U.S. Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) thuế doanh nghiệp và cá nhân. Khi làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng audit-Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế vụ qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến 469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044
HỎI: Thưa cô Đài Thi, tôi là độc giả báo Trẻ ở Florida. Tôi thường theo dõi mục Thuế Vụ và rất thích đọc các bài thuế của cô. Trước hết, tôi xin mạn phép gọi cô là “Trùm Sò Thuế” vì sự hiểu biết rộng của cô. Tôi thấy có vài độc giả hỏi những câu khá hóc búa mà cô vẫn trả lời một cách trôi chảy và dễ hiểu, đến cả những người không biết gì về thuế như tôi đọc cũng nắm được vấn đề.
Sau là tôi có vấn đề thuế nhờ cô giúp. Tôi nay đã hơn 70 tuổi, lãnh tiền hưu an sinh xã hội. Tôi đến sòng bài đánh bạc hàng tuần. Thua thì nhiều, thắng thì ít. Mỗi lần may mắn thắng được một ít thì tôi lại đánh tiếp và rốt cuộc thì thua cháy túi chứ đâu có đem được đồng nào về đâu. Thua bao nhiêu tôi cũng chẳng rõ vì đâu có ghi chép gì. Nhưng cuối năm tôi nhận được mẫu W-2G từ sòng bài. Họ ghi là tôi thắng được gần 300,000 đô la. Người khai thuế của tôi ở Florida nói rằng tôi phải khai thuế và đóng thuế rất nhiều. Tôi có hỏi rằng còn số tiền đánh bạc bị thua thì có trừ thuế được không thì họ bảo không trừ được vì luật thuế bây giờ đã thay đổi, không cho trừ như trước đây. Thật sự không công bằng cho tôi chút nào. Xin cô giúp có cách nào tôi trừ thuế số tiền thua bạc không. Cám ơn cô.
ĐÁP: Thưa ông, rất vui đã được ông đặt cho biệt hiệu “Trùm Sò Thuế”. Biệt hiệu này nghe vừa chuyên nghiệp vừa dí dỏm. Thú thật tôi chưa bao giờ nghe từ này, nhưng nay nghe rất vui tai và thích thú.
Trường hợp của ông khá rắc rối. Số tiền ông phải đóng thuế sẽ rất nhiều nếu không tìm ra cách khấu trừ phần thua lỗ của ông. Tôi xin xác định là luật thuế cho ông được trừ số tiền ông bị thua lỗ, nhưng không phải đơn thuần là trừ trực tiếp từ con số ông đã thắng mà là trừ gián tiếp.
Vấn đề sơ khởi của ông ở đây là ông đã không giữ giấy tờ ghi rõ những lúc bị thua bạc. Tôi cần thêm một số chi tiết để đánh giá vấn đề chính xác hơn. Vì khuôn khổ báo có giới hạn, ông có thể liên lạc với văn phòng của tôi để tư vấn thêm nhé.
HỎI: Thưa cô Đài Thi, tôi thiếu thuế 5 năm và mỗi năm thuế của tôi có vấn đề khác nhau. Tuy không có tiền trả hết nhưng tôi có cố gắng trả một ít trong khả năng của tôi. Mặc dù tôi có trả nhưng tiền thuế còn thiếu cứ tăng lên hoài, thành thử ra số tiền tôi đã trả chẳng thấm thía vào đâu. Sở Thuế đã truy thu thuế tôi mấy năm nay, gửi thư liên tục. Thư nhiều quá tôi đã liệng bỏ bớt, bây giờ tôi cũng không biết năm nào thiếu bao nhiêu. Bây giờ tôi phải làm sao? Làm lơ luôn thì Sở Thuế có bỏ qua không? Cảm ơn cô.
ĐÁP: Thưa ông, tình trạng thiếu thuế của ông khá nghiêm trọng. Ông nên tìm cách giải quyết sớm chứ đừng nên trông mong vào Sở Thuế sẽ bỏ qua.
Những lá thư Sở Thuế gửi cho ông là thư “tự động” do hệ thống máy vi tính của họ in ra và nhân viên cứ thế mà gửi đi. Hệ thống máy tính của họ đã được cài mã đọc được rằng hễ ai còn thiếu thuế là đến thời khắc nào sẽ in ra loại thư nào. Sau khi Sở Thuế gửi một số thư theo đúng thứ tự thủ tục mà mình vẫn chưa chịu nộp thuế đầy đủ thì họ sẽ tùy theo trường hợp mà gửi nhân viên chuyên truy thu thuế đi tìm gặp mình.
Thỉnh thoảng trả một ít thuế để cầm chừng hay để tỏ thiện chí là mình có trả, thì không phải là giải pháp tốt nhất. Đối với Sở Thuế, khi mình chưa thanh toán hết nợ thuế, còn thiếu thuế là họ còn truy thu.
Trong trường hợp của ông, nếu thiếu thuế nhiều thì sớm muộn gì Sở Thuế cũng sẽ tiến hành những thủ tục truy thu thuế mạnh tay hơn, chẳng hạn như tịch thu tài sản. Vì Sở Thuế đang thiếu nhân sự, cho nên họ có thể làm việc hơi chậm, nhưng chắc chắn một điều là Sở Thuế không bỏ qua.
Có một số người cho rằng nếu mình làm lơ và cứ liệng bỏ thư từ của Sở Thuế đi, thì sau 10 năm Sở Thuế sẽ hết hạn truy thu thuế. Đây là một sự hiểu lầm khá lớn. Không đơn giản như vậy bởi vì quy luật làm việc của Sở Thuế không cho phép họ làm lơ để 10 năm hết hạn truy thu. Đây là điều tối kỵ của họ, trường hợp bất đắc dĩ hiếm hoi lắm họ mới phải đóng hồ sơ truy thu thuế theo kiểu này.
Giải quyết nợ thuế là chuyện phải làm ngay, đừng chần chờ, đừng bỏ qua. Bị rắc rối với Sở Thuế không những làm mình nhức đầu mất ăn mất ngủ, mà còn có thể sẽ bị liên lụy đến các vấn đề di trú như xin gia hạn thẻ xanh, xin quốc tịch Mỹ v.v.
Ông nên tìm đến chuyên gia thuế có kinh nghiệm giải quyết các rắc rối với Sở Thuế. Họ sẽ phân tích các vấn đề thuế của ông theo từng năm và hoàn cảnh tài chánh của ông để tìm cách giải quyết có lợi nhất cho ông, và quan trọng là để Sở Thuế ngừng truy thu thuế.
HỎI: Mấy năm nay em có gửi tiền về cho cha mẹ em ở Việt Nam để ông bà có tiền sống, vì ông bà đã lớn tuổi và sức khỏe kém nên không tự kiếm kế sinh nhai được. CPA của em nói là em được khai thuế số tiền gửi về nuôi cha mẹ. Có đúng vậy không chị Đài Thi?
ĐÁP: Chào em, luật thuế Mỹ không cho khai cha mẹ không có quốc tịch Mỹ hoặc thẻ xanh em nhé. Luật này rất cơ bản, ai trong nghề thuế cũng phải biết.
HỎI: Chào cô Đài Thi, thỉnh thoảng cô có viết là nếu gian lận thuế thì Sở Thuế sẽ phạt rất nặng, thậm chí bỏ tù. Như thế nào mới gọi là gian lận thuế? Làm sao để tránh bị Sở Thuế kết tội gian lận? Cám ơn cô.
ĐÁP: Thưa ông, cám ơn ông đã đặt những câu hỏi tuyệt hay. Đây là một đề tài nhạy cảm, tôi xin lỗi trước là nếu những câu trả lời của tôi có đụng chạm đến ai thì đó chỉ là sự ngẫu nhiên chứ tôi không cố ý.
Đúng là tội gian lận thuế (tax fraud) rất nghiêm trọng. Tội này có 2 loại hình phạt:
- Dân Sự (civil penalty)
- Hình Sự (criminal penalty)
Hình Phạt Dân Sự: Chỉ liên quan đến tiền phạt, từ 75 đến 100% trên số tiền thiếu thuế do gian lận. Sở Thuế chủ động hình phạt này.
Ví dụ như mình gian lận để lấy thuế về thêm hoặc đóng thuế ít đi 1,000 đô la, thì tiền phạt sẽ từ 750 đến 1,000 đô. Sở Thuế sẽ bắt mình đóng lại khoảng hơn 2,000 đô, gồm có:
– 1,000 đô tiền thuế khai gian +
– 750 hoặc 1,000 đô tiền phạt gian lận +
– 5% mỗi tháng tiền phạt trả trễ +
– 8% mỗi năm tiền phạt lãi suất
Hình Phạt Hình Sự: Liên quan đến cả tiền phạt và án tù. Loại phạt này không do Sở Thuế quyết định, mà là do công tố viên liên bang truy tố mình ra tòa, và thẩm phán sẽ quyết định hình phạt.
Cá nhân gian lận thuế có thể bị phạt 100,000 đô, tập đoàn bị phạt 500,000 đô.
Án tù có thể ngắn dài tùy trường hợp và tùy thẩm phán quyết định. Thông thường những án tù gian lận thuế không được tha bổng sớm. Nếu bị kết án 1 năm tù thì phải ngồi tù đúng 365 ngày, không được thả sớm một ngày nào cả.
Chứng Cớ Gian Lận: Sở Thuế và công tố viên liên bang phải có đủ chứng cớ là mình “cố tình” gian lận. Cái từ “cố tình” rất quan trọng ở đây. Luật sư đại diện của mình sẽ tìm đủ mọi cách để biện minh là mình “không cố tình”.
Để tránh bị buộc tội gian lận thuế, nên có chứng từ giấy tờ rõ ràng. Không có giấy tờ rõ ràng thì ít nhất có hình ảnh, sổ tay ghi chép, bất cứ bằng chứng gì dù không minh bạch lắm v.v. Nếu một số giấy tờ bị đánh mất thì phải chứng minh được vì sao thất lạc.
Một khi Sở Thuế dòm ngó đến thì không chỉ dòm 1 năm thuế, họ sẽ khui hồ sơ thuế một loạt mấy năm. Hậu quả thiếu thuế của mấy năm kiểm toán cộng lại có thể sẽ nhiều lắm.
Bằng mọi cách chúng ta nên cố gắng tránh khai thuế sai sót để Sở Thuế đừng dòm ngó đến mình.
NĐT
