LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Gần đây, tôi thấy nhiều tiệm ở nơi đông người Việt sinh sống chỉ chuyên lấy tiền mặt. Điều này gây sự khó chịu cho khách hàng, trong đó có tôi, phải để người bạn ngồi lại để đi rút tiền mặt, vì không chuẩn bị đủ. Tôi không rõ đây có phải là hành vi để trốn thuế không? Và cơ quan IRS làm cách nào để có thể kiểm tra được những tiệm chi thu tiền mặt? Nếu không, tôi tin chắc rằng sẽ có thất thoát không nhỏ. Cảm ơn chị Đài Thi.
ĐÁP: Thưa anh, tôi không nghĩ rằng những tiệm chỉ chuyên lấy tiền mặt là một hành vi trốn thuế. Đa số các kinh doanh thương mại nhỏ muốn tiết kiệm được tiền chi phí dịch vụ thẻ tín dụng. Mỗi lần khách hàng trả bằng thẻ thì chủ tiệm phải trả lệ phí vài phần trăm, cộng thêm một vài chi phí khác.
Vì vậy, để tiết kiệm được khoản chi phí thẻ tín dụng, có tiệm chỉ lấy tiền mặt. Có tiệm sẽ tính thêm chi phí thẻ nếu khách hàng trả bằng thẻ. Cũng có tiệm sẵn sàng chịu trả chi phí này nhưng khách hàng phải mua một mức tối thiểu nào đó.
Sở Thuế không truy lùng những kinh doanh chỉ lấy tiền mặt, mặc dù Sở Thuế biết rõ những tiệm nails, tiệm cắt tóc, tiệm ăn, tiệm giặt đồ coin laundry v.v. thường hay nhận tiền mặt. Luật thuế Mỹ đòi hỏi mình tự nguyện tuân thủ khai đúng thu nhập của mình (voluntary compliance).
Nếu khai gian thì khi nào bị kiểm thuế (audit) thì thanh tra Sở Thuế sẽ biết cách khảo sát và điều tra. Điều quan trọng ở đây là nếu xui xẻo bị kiểm thuế, và Sở Thuế có bằng chứng là mình khai thuế gian thì chẳng những bị phạt rất nặng mà còn bị kết án tội hình sự đưa đến tù tội.
HỎI: Thưa chị Đài Thi, năm ngoái do hoàn cảnh riêng, em dọn nhà sang tiểu bang khác. Việc di dời khá cập rập nên em bị thất lạc giấy tờ, trong đó có giấy thuế. Có lẽ họ gởi về nhà cũ nhưng em hỏi thì chủ nhà mới cho biết không nhận được. Em phải làm sao để tránh bị phạt vì trễ hạn, và năm nay em có phải trả bù hay không?
ĐÁP: Em không giải thích rõ là em bị thất lạc giấy thuế gì, nhưng vì em nói sợ tránh bị phạt trễ hạn cho nên chị đoán đây là mẫu khai thuế của em, hoặc thư đòi nợ của Sở Thuế. Nếu thiếu thuế thì nên trả càng sớm càng tốt vì để càng lâu thì tiền phạt và tiền lãi suất càng tăng.
Thuế năm nào tính riêng năm đó. Năm nay mình không trả bù cho thuế năm trước. Chỉ khi nào năm nay mình được tiền hoàn thuế (refund), nhưng vì còn thiếu thuế của năm trước, thì Sở Thuế sẽ giữ lại tiền hoàn thuế năm này để trả cho nợ năm trước.
Có hai cách để giải quyết nhanh chóng vấn đề của em như sau:
- Gọi cho Sở Thuế số 800-829-1040, yêu cầu họ xác nhận là em thiếu bao nhiêu và thiếu cho năm nào.
- Vào trang mạng www.irs.gov/account, họ sẽ hướng dẫn em cách xem số tiền em còn thiếu.
Sau đó em có thể trả thuế online (www.irs.gov/payments) hoặc qua phone (800-555-3453). Nếu gửi check cho Sở Thuế thì nhớ kèm theo form 1040-V, gửi về địa chỉ: Internal Revenue Service, P.O. Box 1214, Charlotte, NC 28201-1214.
HỎI: Em cảm ơn chị Đài Thi, những giải thích của chị trên báo Trẻ rất hữu ích và dễ hiểu, đây là mục em theo dõi thường xuyên để học hỏi cho kinh nghiệm cá nhân mình. Tết năm nay em sẽ về Việt Nam để nhận phần phân chia tài sản của Bố Mẹ em. Em sẽ dùng để trả tiền nợ nhà và đầu tư vào tiệm nails của người bạn. Số tiền nhận từ Việt Nam có phải khai thuế không? Theo vài người quen giải thích thì đây không phải là tài sản sinh sôi từ nước Mỹ nên em không phải đóng thuế. Có đúng không chị, em có đủ giấy tờ chứng minh đây là tài sản của Bố Mẹ em.
ĐÁP: Rất vui khi giúp được em và đồng hương mình hiểu thêm về thuế vụ ở Mỹ. Số tiền em nhận được từ Bố Mẹ, gia đình, và người thân ở Việt Nam đều không phải đóng thuế. Tuy nhiên, tùy theo số tiền nhận được, em có thể phải khai báo ở Mỹ.
Nếu tổng cộng tất cả số tiền em nhận được từ Việt Nam dưới 100,000 đô la thì không phải làm gì cả. Nếu nhận được 100,000 đô la hoặc nhiều hơn thì phải khai báo. Lưu ý là khai báo chứ không phải đóng thuế. Nếu không khai báo thì mỗi tháng sẽ bị phạt 5% trên số tiền đó. Em tìm dịch vụ khai thuế có kinh nghiệm về lãnh vực này để họ giúp em khai báo nhé.
HỎI: Cách đây vài năm, tôi có về Việt Nam mở một cơ sở kinh doanh cho cô bạn gái. Ban đầu công việc cũng tương đối ổn, nhưng sau dịch Covid đến nay thì lỗ lã liên miên. Tôi sẽ quyết định ngưng việc kinh doanh và cũng chia tay cô bạn gái. Những sự thất thoát này tôi có được khấu trừ thuế không chị? Cảm ơn chị rất nhiều.
ĐÁP: Thưa anh, câu hỏi của anh rất khó trả lời cho hợp lệ vì thiếu nhiều chi tiết. Nếu không ngại, mong anh giải thích rõ hơn vào kỳ tới. Kỳ này tôi sẽ cố gắng đặt giả sử và trả lời tạm cho anh nhé.
Giả sử như cơ sở kinh doanh ở Việt Nam do anh sở hữu hoàn toàn hoặc sở hữu chung với cô bạn gái, thì mấy năm nay khi khai thuế ở Mỹ, anh đã phải khai tiền lợi tức thu nhập từ cơ sở này. Nếu như vậy thì anh được khai khấu trừ thuế trong những năm lỗ lã. Luật thuế Mỹ đòi hỏi công dân Mỹ hoặc những ai có thẻ xanh phải khai thuế ở Mỹ khi có thu nhập từ bất cứ nơi nào trên thế giới.
Còn như nếu cơ sở kinh doanh này anh mua cho cô bạn gái sở hữu trên giấy tờ và anh chỉ có mặt để phụ giúp, thì xem như đây là quà tặng. Vì anh không có sở hữu, cho nên anh không phải khai thuế ở Mỹ, bất kể kinh doanh có thu nhập hay lỗ lã.
Nhưng theo tôi thì quan trọng hơn hết là anh coi kỹ lại xem anh có tài khoản ở Việt Nam không. Nếu có trên 10,000 đô la thì anh phải khai báo ở Mỹ (khai báo chứ không phải khai thuế hoặc đóng thuế). Đây là một đề tài xa lạ và khá rắc rối với người Việt và với ngay cả các dịch vụ khai thuế. Anh tìm văn phòng nào chuyên môn về khai thuế và khai báo cho khách hàng có kinh doanh và tài khoản ở nước ngoài, để họ giúp anh khai đúng luật và đúng hạn nhé. Tiền phạt rất nặng, có khi nặng hơn cả số tiền mình hiện có trong tài khoản.
Chúc anh may mắn.
NĐT
