LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Cô Đài Thi vui lòng cho tôi hỏi, nếu con của tôi không có số An Sinh Xã Hội thì tôi có thể claim cháu khi khai thuế hay không? Cám ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, nếu hội đủ điều kiện để claim cháu vào hồ sơ thuế thì cần phải có số An Sinh Xã Hội (AXSH). Nếu không có số ASXH thì xin Sở Thuế cấp cho số ITIN. Số ITIN chỉ được sử dụng để khai thuế.
Điền mẫu W-7 để xin số ITIN và gửi cho Sở Thuế. Phải gửi kèm theo thẻ thông hành hoặc giấy khai sanh để chứng minh thông tin cá nhân. Khoảng 1-2 tháng Sở Thuế sẽ gửi thư thông báo kết quả.
Nếu đang vào mùa khai thuế thì có thể gửi mẫu W-7 chung với mẫu khai thuế. Người làm thuế sẽ biết điền mẫu này.
HỎI: Chào cô Đàì Thi, mình có 2 câu hỏi xin cô giúp trả lời.
- Đầu năm 2021 mình có mua một căn nhà để ở, nhưng năm 2023 mình đã bán căn nhà đó và có lời. Người khai thuế nói với mình là nếu ở dưới 2 năm thì tiền lời bán nhà phải đóng thuế, nên mình quyết định sẽ không khai phần bán nhà trong hồ sơ thuế 2023 của mình, xin hỏi như vậy Sở Thuế có biết là mình bán nhà mà không khai và sẽ bị Sở Thuế audit hay không?
- Cuối năm 2020, cả nhà mình không có bị Covid19, nhưng đi khai thuế thì người khai thuế khuyến khích khai là cả gia đình mình bị bệnh Covid19. Mình biết chuyện đó là sai, nhưng lúc đó mình đang cần tiền để down nhà nên cứ làm liều. Người khai thuế nói Sở Thuế sẽ trả tiền bịnh covid19 cho gia đình mình mà không cần chứng minh, vì hai vợ chồng mình làm nail lãnh lương mẫu 1099. Mình biết có rất là nhiều người không bị Covid19 nhưng vẫn khai bệnh để lấy tiền bệnh covid19 này. Có cách nào Sở Thuế kiểm chứng mình không bị covid19 và đòi lại số tiền này không thưa cô? Cám ơn cô.
ĐÁP: Thưa chị, luật thuế bắt buộc mình phải khai tất cả các tiền thu nhập, lợi nhuận, tiền lời, lãi suất v.v. Ngay cả khi đi đánh bài nếu thắng cũng phải khai. Luật thuế không cho mình được lựa chọn khai thu nhập này, bỏ lợi nhuận kia.
Những ai không khai hoặc khai giấu bớt lợi tức, nếu sau này bị kiểm thuế (audit) thì Sở Thuế sẽ tùy theo trường hợp để kết tội mình vô tình hay cố ý gian lận thuế. Vô tình khai thuế sai thì bị phạt thuế nhẹ hơn. Cố tình khai thuế sai thì bị tội hình sự, chẳng những bị phạt thuế nặng mà có thể phải vào tù.
Trong trường hợp của chị bán nhà có lời, thì chị phải khai thuế số tiền lời này nhé. Chắc chắn Sở Thuế biết là chị bán nhà, họ chỉ không biết là chị lời bao nhiêu,và họ để cho chị tự tính số tiền lời. Khi chị bán nhà, văn phòng làm giấy tờ nhà (Title Company) sẽ cấp cho chị mẫu 1099-S vào cuối năm, có ghi rõ giá bán nhà. Họ cũng gửi cái mẫu này cho Sở Thuế. Cho nên, nếu không thấy chị khai thuế tiền bán nhà thì hệ thống vi tính của Sở Thuế sẽ nhận ra sự khác biệt và họ sẽ gửi thư cho chị. Không ai biết chắc được là khi nào họ sẽ gửi thư, tùy theo thời giờ và nhân sự của họ.
Còn tiền bệnh Covid19 thì Sở Thuế biết có rất nhiều người không hội đủ điều kiện nhưng vẫn khai bậy. Vào thời gian đó Quốc Hội Mỹ muốn Sở Thuế phải cấp tốc gửi tiền ra cho dân, cho nên Sở Thuế không kịp kiểm chứng thực giả được. Sau đó Sở Thuế truy lùng những trường hợp gian lận lớn, trong đó có nhiều tiệm nail người Việt tự ra đầu thú và trả lại hết tiền cho chính phủ. Hiện nay Sở Thuế đang thiếu nhân lực, tôi không rõ là họ sẽ truy lùng những trường hợp nhỏ hay không. Và tôi cũng không rõ cách họ kiểm chứng bịnh Covid như thế nào.
HỎI: Chào cô Đài Thi. Tôi nghe về chương trình ERC xin tiền trong mùa Covid. Cũng thấy cô nói về chương trình này trên báo cho chủ tiệm. Chương trình này hình như nhiều người đã khai cả năm nay. Tôi không phải chủ tiệm, đi làm nail nhận 1099-NEC, vậy tôi xin có được không, điều kiện khác chủ tiệm ra sao. Tôi cũng có xin tiền thất nghiệp trong mùa covid. Một số người bạn tôi làm nail cũng xin unemployment, EIDL, and SBA mặc dầu không phải chủ tiệm. Có người nộp 3 năm thuế 2019-2021, và họ nói đã nhận được tiền. Xin vậy có bị audit hay gì sau này không? Có người nói một khi IRS đã gửi tiền cho mình tức là hồ sơ mình phải hội đủ điều kiện, nên sẽ không bị audit. Số tiền được lãnh rất nhiều có bị gì sau này không cô? Cám ơn cô và Báo Trẻ.
ĐÁP: Thưa anh, chương trình ERC chỉ dành cho chủ tiệm có mướn nhân viên trả lương theo dạng W-2. Anh không hội đủ điều kiện vì anh không phải là chủ tiệm và cũng không có nhân viên làm cho anh theo dạng lương W-2.
Còn các tiền trợ cấp liên quan đến Covid, thì không hẳn là một khi chính phủ đã gửi tiền cho mình rồi thì họ sẽ không mở hồ sơ ra kiểm chứng nữa. Mỗi cơ quan chính phủ có nhân lực và cách làm việc khác nhau. Tiền thất nghiệp là do tiểu bang cấp, EIDL là của cơ quan liên bang SBA cấp, stimulus và ERC là của cơ quan liên bang IRS cấp. Vào thời dịch, các cơ quan này đã gửi tiền ra cho dân cấp tốc. Đâu ai biết chắc được là sau này họ sẽ không truy lùng những người khai sai. Trong số báo này có một độc giả cũng hỏi câu tương tự như của anh. Anh xem phần trả lời của tôi nhé.
HỎI: Mẹ tôi ở Việt Nam sang sống chung với tôi được 2 năm, bà chưa có quyền lợi gì cả, nên tôi phải chăm sóc, trong đó có chi phí thuốc men, bác sĩ. Những tiền này tôi có được claim để khai thuế không cô Đài Thi. Xin cảm ơn cô.
ĐÁP: Thưa chị, chị không nói rõ là bác gái qua Mỹ có thẻ xanh hay không. Câu hỏi của chị có thể chia ra làm 2 phần.
Thứ nhất, nếu bác có thẻ xanh thì chị có thể khai bác là dependent (phụ thuộc) của chị. Tuy nhiên, thu nhập của bác phải dưới 4,700 đô la. Nếu bác không có thẻ xanh thì không khai bác được nhé chị.
Thứ nhì, tiền chi phí thuốc men bác sĩ cho bác được khấu trừ thuế, nhưng phải là số tiền nhiều lắm mới trừ được, ít nhất là một hai chục ngàn đô. Tôi không rõ số tiền thuốc men và tiền thu nhập của chị cho nên không trả lời cụ thể được.
NĐT
