Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (U.S. Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) thuế doanh nghiệp và cá nhân. Khi làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng audit-Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế vụ qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến 469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044
HỎI: Khi đọc những bài cô Đài Thi giải thích về hậu quả khi khai thuế sai, tôi mới cảm thấy sợ, sợ bị Sở Thuế kiểm toán, sợ bị khai sai rồi bị quy là khai gian, khai man. Không biết thì không sợ và rất ung dung, thậm chí thấy mình “khôn”.
Tôi và nhiều người bạn thường khai thuế ở một văn phòng quen (xin không nói tên), người này được chúng tôi rất “tín nhiệm” vì rất chịu khó “vẽ vời” và gợi ý để trừ thuế.
Có khi trừ nhiều quá làm tôi thấy ngại, nhưng cũng mờ mắt vì lấy lại nhiều thuế. Các bạn tôi thì vui lắm, vì họ phải trả thuế ít hơn và trả chưa đến phân nửa so với khai ở văn phòng khác. Họ cứ tiếc hùi hụi, phải chi mấy năm trước biết chỗ này thì đỡ được biết nhiêu tiền.
Nhưng cô thấy, tụi tui cũng ham tiền, ai mà không ham, nhất là khi mình tưởng người khai thuế của mình giỏi mánh mung và qua mặt được Sở Thuế. Nhưng nếu một người đã hành nghề chuyên nghiệp, họ phải biết chỗ nào đúng chỗ nào sai, để bảo vệ khách hàng, thì tại sao tôi thấy cô toàn nói lỗi do người đi khai thuế lãnh chứ văn phòng khai thuế không chịu trách nhiệm? Vậy đâu có công bằng. Có bữa tôi nghe nói một bạn tôi khai thuế lấy tiền về sao đó, bị sở Thuế audit. Nghe nói người khai thuế đó bị thu bằng, có chuyện đó không cô?
ĐÁP: Thưa chị, cảm ơn chị đã kể một chuyện thật. Bao lâu nay nhận được các câu hỏi và thắc mắc của độc giả, đây là lần đầu tiên tôi thấy có một độc giả “can đảm” như chị.
Can đảm là chị đã nói lên sự thật về chuyện “điếc không sợ súng”, về việc khai thuế sai để lấy tiền về nhiều hoặc để đóng thuế ít, và bây giờ hiểu ra rồi thì mang cảm giác nơm nớp lo sợ. Tuy đây là một chuyện thường tình trong cộng đồng người Việt, nhưng ít ai dám nói ra sự thật như chị.
Nói chung là người Việt mình lanh lẹ và nhanh đáp ứng với cuộc sống ở Mỹ. Thấy có cơ hội lợi lộc là chụp ngay, nhưng vì do ngôn ngữ bất đồng cho nên đa số không hiểu rõ luật lệ ở Mỹ, và vì thế thường hay phó thác những vấn đề liên quan đến giấy tờ cho những dịch vụ chuyên phục vụ người Việt. Điển hình là chuyện xin tiền trợ cấp Covid, xin phúc lợi xã hội, và chuyện khai thuế. Đây là những dịch vụ rất phổ biến được người Việt mình chiếu cố tận tình.
Nói về lãnh vực khai thuế, có những văn phòng dịch vụ làm việc rất chuyên môn, có lương tâm và hợp pháp. Họ rành rẽ luật thuế và áp dụng đúng luật để thân chủ được lợi nhất, một cách hợp pháp nhất.
Nhưng rất tiếc cũng có những dịch vụ chuyên môn nhưng không có lương tâm, hoặc không chuyên môn, làm nghiệp dư, mánh mung vẽ vời bất kể sai luật. Mục đích chính của họ là để có nhiều khách hàng, chứ không phải để bảo vệ khách hàng tránh né sự dòm ngó của Sở Thuế. Mà tôi cũng không rõ họ có biết cách bảo vệ khách hàng hay không, hoặc họ có biết khai thuế thế nào là đúng thế nào là sai hay không.
Thông thường khách hàng hay rủ nhau kéo đến những nơi khai thuế “vẽ vời”, và tránh né những văn phòng khai thuế nghiêm chỉnh.
Đáng lý ra khi mình “đánh hơi” những nơi khai thuế hay vẽ vời thì mình nên tránh xa vì họa đến lúc nào mình đâu có lường được. Không khó để nhận ra những dịch vụ như vầy, vì họ thường hay hỏi khách hàng “muốn lấy tiền về bao nhiêu?” hoặc “muốn đóng thuế bao nhiêu?”. Nghe mấy câu hỏi này là quý vị nên hiểu ngay là họ sẽ vẽ vời.
Nhưng như chị nói, tâm lý chung thì ai lại chẳng ham tiền, cho nên dù biết là khai man hay khai gian nhưng vẫn nhắm mắt làm ngơ.
Khổ nỗi là khi mình ký tên vào giấy thuế để nộp cho Sở Thuế, là mình tự xác nhận những gì mình khai là đúng sự thật, rằng mình sẽ chịu trách nhiệm trước Sở Thuế khi bị kiểm toán thuế. Mình không thể đổ lỗi hoàn toàn cho văn phòng khai thuế được. Đó là luật dành cho người đi khai thuế, biết rằng luật đó không công bằng.
Song song vào đó cũng có luật dành cho những văn phòng khai thuế. Khi họ khai gian khai man cho khách hàng thì sẽ bị Sở Thuế điều tra.
Gian lận với chánh phủ Mỹ thì có ngày sẽ bị truy vì họ có một hệ thống kiểm soát khá tinh vi. Ví dụ như tiền trợ cấp Covid, họ biết có nhiều người khai gian để lấy tiền và họ đã và đang tiếp tục điều tra những vụ gian này. Tuy nhiên chánh phủ không có đủ nhân sự để điều tra tất cả các hồ sơ Covid gian lận.
Sở Thuế cũng vậy. Họ có cách lọc lựa ra những hồ sơ thuế khai man nhưng họ không có đủ nhân sự để kiểm toán thuế tất cả mọi hồ sơ, cũng như để điều tra tất cả các văn phòng khai thuế gian. Cho nên xui thì bị Sở Thuế dòm ngó, hên thì thoát.
Đối với người đi khai thuế, hậu quả của chuyện khai thuế gian thì tùy vào mức độ khai man hay khai gian. Quan trọng nhất là Sở Thuế sẽ xét xem mình “vô tình” hay “cố tình”. Bằng mọi cách mình đừng để Sở Thuế kết tội mình cố tình, vì tội cố tình sẽ bị phạt nặng lắm và có thể bị kết tội hình sự. Tội hình sự thì có thể sau này sẽ hệ lụy đến thân phận di dân của mình.
Đối với các văn phòng khai thuế gian, Sở Thuế sẽ tịch thu bằng, dẹp tiệm, và có thể sẽ kết tội hình sự, phạt nặng và bỏ tù. Nếu bị thu bằng và dẹp tiệm thì có thể những người này sẽ mở văn phòng khác, nhờ người khác đứng tên giùm và ký tên. Hoặc họ sẽ tiếp tục khai thuế nhưng không ký tên vào giấy thuế của quý vị. Hoặc có thể họ sẽ bỏ nghề thuế luôn.
Có một số người nói Sở Thuế chỉ hù dọa chứ chẳng làm gì, vì nhìn chung quanh chẳng thấy người thân hay người quen bị Sở Thuế điều tra gì cả. Thật ra thì thông thường những ai bị rắc rối với Sở Thuế thì họ giấu kín chứ không đi khoe cho mọi người biết. Sở Thuế không hù dọa đâu, vì tôi đã từng trong nghề thanh tra Sở Thuế, tôi đã từng thấy Sở Thuế điều tra đủ loại hồ sơ.
Tôi đã thấy tận bên trong Sở Thuế. Tôi đã thấy quyền hành của họ. Cho nên riêng cá nhân tôi, tôi không dám mánh mung vẽ vời với Sở Thuế. Vì vậy tôi có một lời khuyên cho quý đồng hương, rằng trước khi ký tên vào giấy thuế, phải tự hỏi là “nếu chẳng may bị Sở Thuế dòm ngó thì liệu mình có thể chứng minh được những gì mình khai là đúng không?”.
NĐT
