Vào ngày Cá Tháng Tư (1/4/2025) năm nay, dân tình sử dụng mạng facebook xôn xao với thông báo “ tìm khủng long đi lạc” của Công Viên Thung Lũng Khủng Long (The Dinosaur Valley State Park) ở thành phố Glen Rose thuộc tiểu bang Texas. Nguyên văn thông báo như sau: “Breaking News: Bronto đã bị mất tích. Hôm qua lúc 8 giờ tối, mọi người vẫn còn thấy Bronto ở Công Viên Thung Lũng Khủng Long. Mọi người vui lòng để ý tìm Bronto, một cô khủng long cổ dài, cao 27 feet, dài 70 feet, mặc áo màu xanh lá. Nhân viên kiểm lâm đang tìm kiếm Bronto. Chúng tôi sẽ sớm cập nhật về Bronto, Nếu có tin tức về Bronto, vui lòng báo cho chúng tôi biết. Xin cám ơn sự cộng tác của quý vị.”
Bronto and T-rex
Chiến dịch quảng cáo thông minh của Công Viên Thung Lũng Khủng Long được cộng đồng mạng và các công viên tiểu bang (state parks) khác nhiệt tình hưởng ứng. Tiên phong đi đầu hưởng ứng chiến dịch này là Khu bảo tồn Palo Pinto Mountains State Park. Các nhân viên của Công Viên Palo Pinto Mountains đã ghép hình của Bronto vào một tấm ảnh chụp công viên Palo Pinto Mountains, sau đó đăng tấm hình ghép này lên Facebook để thông báo cho cộng đồng mạng biết rằng Bronto đang “ thăm viếng” công viên Palo Pinto Mountains.
Các State Parks khác, với mục đích nâng cao nhận thức của cộng đồng địa phương và củng cố tình đồng đội giữa các state parks, bắt đầu sử dụng photoshop hoặc các software chỉnh sửa hình ảnh để ghép hình của Bronto vào hình ảnh của công viên của họ. Sau đó các State Parks này đăng những tấm hình ghép của họ lên Facebook. Thế là cộng đồng mạng hào hứng theo dõi bước chân của Bronto, cô khủng long đi chu du khắp tiểu bang Texas, giống như người Việt hào hứng theo dõi bước chân hành giả của thầy Thích Minh Tuệ mỗi ngày. Như bao cư dân Texas khác, tôi phấn khích với cơn sốt truy lùng Bronto của người dân địa phương. Mỗi ngày lướt Facebook, tôi luôn bật cười mỗi khi thấy Bronto “thăm viếng” một state park mới trong tiểu bang Texas.
Tính đến ngày 19 tháng 4 năm 2025, Bronto đã “ngao du” hết tất cả các state parks ở tiểu bang Texas. Bronto trở về “nhà”, là Công Viên Thung Lũng Khủng Long”, vào ngày 19 tháng 4 năm 2025 để kịp dự ngày hội Spring WingDing do Công Viên Thung Lũng Khủng Long tổ chức. Spring WingDing là ngày hội thường niên dành cho các loài động vật có cánh như chim chóc, côn trùng và loài ong, bướm. Đây là sự kiện dành cho các hoạt động giáo dục thông qua các trò chơi nhằm nâng cao nhận thức về các động vật hoang dã sống trong khu bảo tồn này trong suốt thời gian di cư của chúng.
Ngày 21 tháng 4 năm nay, Công Viên Thung Lũng Khủng Long thông báo Bronto đã về nhà nhưng sẽ tiếp tục trốn nhà đi bụi trong một tương lai gần. Nguyên văn thông báo như sau: “Cuộc phiêu lưu của Bronto không dừng lại ở đây. Bronto trở nên ghiền được mọi người chú ý” (Bronto’s adventure does not stop here. She’s become addicted to all the attention.) Sau khi đọc xong thông báo này, tôi quyết định “mục sở thị” Bronto tại “nhà” của cô ả, kẻo cô nàng trốn nhà đi bụi một lần nữa, tôi sẽ khó lòng được chiêm ngưỡng Bronto “bằng xương bằng thịt”. Vì thế tôi quyết định làm một chuyến du hành đường bộ đến Công Viên Thung Lũng Khủng Long ở thành phố Glen Rose vào một ngày cuối tuần của tháng Tư.
Cổng Dinosaur world – nguồn: State park in Somervell County, Texas / La Chinita
Cách quầy bán vé vào công viên không xa, bạn sẽ thấy Bronto và Tyrex, hai con khủng long được làm bằng sợi thủy tinh to bự chảng, đứng sừng sững trong khu đất rộng ngay trước lối vào công viên. Bronto là cô khủng long màu xanh lá, to gấp ba T-Rex, vươn cái cần cổ dài ngạo nghễ như muốn nói “Tôi to đùng như vầy mà không ai tìm ra tôi”.
Người bán vé trao cho chúng tôi tấm bản đồ của công viên. Từ xa, tôi đã thấy cô nàng Bonto và T-rex cao sừng sững ở lối vào. Chúng tôi đậu xe và đi bộ tới quầy bán hàng lưu niệm. Bronto đứng cách quầy lưu niệm không xa. Trông thấy Bronto cao to và đẹp hơn trên hình nhiều, tôi thầm reo khe khẽ “Bắt được you rồi nhé!”. Vì không có nhiều thời gian nên chúng tôi vội chụp hình với Bronto và T-rex. Sau đó chúng tôi ghé thăm quầy bán hàng lưu niệm.
Tại quầy hàng, chúng tôi thấy có bán những cây gậy gỗ không thấm nước, chắc có lẽ du khách cần gậy này để dò dẫm đi bộ ở khu vực Blue Hole.
Blue Hole là khu vực nước trong, cạn và là nơi bạn có thể thấy dấu chân khủng long. Ngoài ra, các mặt hàng thủ công mỹ nghệ cũng được bày bán ở đây.
Đến khu vực Blue Hole du khách có thể lội bì bõm, câu cá và truy tìm dấu vết khủng long. Tại đây có để phao bơi lội cho du khách, một du khách chỉ cho tôi chỗ có dấu chân khủng long. Tôi phải leo trèo trên những tảng đá để tới bên mép nước, nơi dấu chân khủng long in trên những tảng đá vôi. Cuối tháng Tư, dòng sông vẫn còn rất nhiều nước nên tôi chỉ nhìn thấy một vài dấu chân của loài khủng long. Thật tình, tôi không thể biết được đó là dấu chân của loài khủng long nào. Tôi chụp vài tấm hình dấu chân khủng long để làm kỷ niệm.
Nhiều người đi bộ dưới lòng sông. Nước sông cạn nên mực nước lên tới hơn đầu gối một chút. Họ lội bì bõm, cố nhìn xuống nước để tìm dấu chân khủng long và để thể nghiệm cảm giác “bước đi như một con khủng long- walk like a dinosaur”.
Khoảng 113 triệu năm trước, Glen Rose là vùng đất nằm dọc theo bờ biển cổ đại. Loài Khủng Long đã lang thang khu vực này và để lại dấu chân của chúng trên lòng sông Paluxy. Dấu chân của chúng bị chôn vùi dưới lớp trầm tích đá vôi. Hàng triệu năm sau, dấu chân của chúng mới được phát hiện. Các nhà địa chất không tìm thấy xương hóa thạch của loài khủng long nhưng dấu chân khủng long đã để lại một di sản cho họ tiếp tục khám phá.
Paluxy river và những dấu chân khủng long. Nguồn: Wikipedia.org
Tại khu vực sông Paluxy, dấu chân của 2 loài khủng long được tìm thấy, một loài ăn thịt và loài kia ăn lá cây. Đó là loài Acrocanthosaurus và loài Pleurocoelus. Hai loài này rất phổ biến thời Đại Trung Sinh (Mesozoic).
Công Viên Thung Lũng Khủng Long được Sở Công Viên và Động Vật Hoang Dã (Texas Parks and Wildlife Department) thành lập vào năm 1969. Các nhà khoa học đã phát hiện ra dấu vết các loài khủng long tại đây, vì thế, khu bảo tồn được đặt tên The Dinosaur Valley State Park (Công viên Thung Lũng Khủng Long). Việc bảo tồn những địa điểm có dấu vết khủng long là sứ mệnh của khu bảo tồn rộng 1,587 mẫu Anh này. Mùa hè là thời gian tốt nhất để thăm thú vì mực nước sông sẽ xuống rất thấp hoặc khô cạn, do vậy sẽ dễ dàng cho du khách nhận ra các dấu chân của các loài khủng long.
Được biết cha đẻ của cô nàng Bronto và T-Rex là nghệ nhân Louis Paul Jonas (1894-1971), một nhà điêu khắc động vật hoang dã nổi tiếng thời bấy giờ. Cuộc triển lãm Sinclair Dinoland do tập đoàn dầu mỏ Sinclair diễn ra ở Hội Chợ Thế Giới ở New York (New York World’s Fair) vào năm 1964-1965 cho trưng bày 9 loài khủng long khác nhau, trong số đó loài Brontosaurus là loài nổi tiếng nhất. Tập đoàn dầu mỏ Sinclair đã sử dụng hình ảnh của loài Brontosaurus làm logo từ năm 1930. Chín con khủng long này được vận chuyển bằng xà lan dọc theo sông Hudson tới hội chợ. Sau khi hội chợ kết thúc, tập đoàn Sinclair đã tặng các tác phẩm điêu khắc khủng long này cho một số nhà bảo tàng và các công viên bảo tồn. Họ đã chính thức tặng T-Rex (Tyrannosaurus) và Bronto (Brontosaurus) cho Công Viên Thung Lũng Khủng Long ở thành phố Glen Rose vào ngày 2 tháng 10 năm 1970.
Điều thú vị là cô nàng Bronto và T-Rex chưa bao giờ để lại dấu chân ở “nhà” của chúng là khu bảo tồn Thung Lũng Khủng Long. Như đã trình bày ở trên, chỉ có những loài khủng long sống ở thời kỳ Đại Trung Sinh (Mesozoic) mới đi lang thang ở khu bảo tồn này và để lại dấu vết tại đây. Loài Brontosaurus (Bronto) lang thang trên mặt đất từ 140 đến160 triệu năm trước vào cuối kỷ Jura. Trong khi đó, T-Rex (Tyrannosaurus rex), một loài khủng long sinh sau đẻ muộn, tồn tại nơi đây từ 65 đến 100 triệu năm trong suốt cuối kỷ Phấn Trắng (Cretaceous).
Tôi đã tìm thấy Bronto chỉ để ngắm nàng ấy trong vài phút rồi chia ly. Bronto sẽ bỏ nhà đi bụi trong vài ngày tới. Giống như Bronto, tôi còn một chặng đường dài phía trước để khám phá những vùng đất mới.
Nếu có dịp đến thăm thành phố Glen Rose, tiểu bang Texas, bạn hãy đến thăm khu bảo tồn The Dinosaur Valley State Park. Cảnh quan thiên nhiên ở đây khá đẹp. Đặc biệt công viên này dành cho những ai yêu thích tìm hiểu về các loài khủng long.
HM (Texas, tháng 4, 2025)
