LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Chào cô Đài Thi, tôi là độc giả của Báo Trẻ ở Florida. Xin Cô cho biết thời hạn mà IRS không còn truy lùng những người trốn thuế, vì tôi có đọc ở một tờ báo nào đó nói mình không cần giữ thuế sau vài năm. Cám ơn Cô.
ĐÁP: Xin thưa, câu hỏi của ông có hai phần riêng biệt và tôi sẽ trả lời cho cả hai phần. Phần 1 dành cho những người trốn thuế. Phần 2 nói về thời hạn lưu giữ giấy tờ thuế.
Phần 1: Trốn Thuế
Tôi xin nhấn mạnh là trốn thuế khác với tránh thuế.
Trốn thuế ở Mỹ là bất hợp pháp và có thể bị tội hình sự (federal crime). Trốn thuế có nghĩa là không khai thuế hằng năm. Trốn thuế cũng có nghĩa là đã khai thuế nhưng khai gian, chẳng hạn như giấu diếm tiền lợi tức thu nhập, khấu trừ thuế những con số không có thật v.v.
– Nếu không khai thuế (non-filers), Sở Thuế được quyền truy lùng bất cứ lúc nào, không có giới hạn thời gian. Tuy nhiên, thông thường Sở Thuế truy lùng trong thời hạn 10 năm, có nghĩa là Sở Thuế vẫn còn truy lùng những ai không khai thuế từ năm 2012 trở đi. Họ nhắm vào những người có thu nhập cao và không khai thuế, chứ không nhắm vào những người có thu nhập thấp.
– Sở Thuế có quyền khai thuế giùm cho mình, dựa trên những dữ liệu mà họ có. Một khi Sở Thuế khai thuế giùm cho mình thì họ gửi thư đòi tiền thuế hẳn hòi. Cho nên không khai thuế không có nghĩa là mình trốn thuế được luôn.
– Nếu đã khai thuế nhưng khai gian, Sở Thuế có 6 năm để truy lùng, có nghĩa là họ vẫn có thể chiếu cố những hồ sơ thuế của năm 2017 trở đi.
Tránh thuế hoàn toàn hợp pháp. Tránh thuế có nghĩa là mình khai thuế đúng luật và biết tận dụng cách khai và trừ thuế hợp lệ, để số tiền đóng thuế càng ít càng tốt. Trong những trường hợp này thì Sở Thuế chỉ có 3 năm để kiểm thuế (audit).
Phần 2: Lưu Giữ Thuế
Trong trường hợp trốn thuế thì nên giữ tất cả các giấy tờ thu nhập và chi tiêu, để nếu nhỡ Sở Thuế truy lùng thì mình có giấy tờ để khai thuế hoặc chứng minh.
Nếu không khai thuế thì giữ giấy tờ cho 10 năm. Nếu đã khai nhưng khai gian thì giữ 6 năm.
Nếu khai thuế bình thường thì chỉ giữ giấy tờ thuế 3 năm, giống như ông đã đọc được ở một tờ báo nào đó.
HỎI: Chào cô Đài Thi, tôi là góa phụ đã hơn 1 năm nay. Lúc chồng tôi còn sống, chúng tôi có sở hữu một căn nhà ở Cali và vợ chồng tôi đã sống trong căn nhà này được 28 năm. Khi chồng tôi mất thì quyền sở hữu chủ tự động chuyển qua cho tôi. Tôi dự định sẽ bán nhà và dọn về ở với con của tôi. Với giá bất động sản đang tăng như hiện nay, tôi sẽ lời khoảng 600,000 đô la. Vậy tôi có sẽ phải đóng thuế không cô? Cám ơn cô và chúc cô vui khoẻ.
ĐÁP: Thưa bà, vì bà ở tiểu bang California, cho nên bà không phải đóng thuế trên số tiền lãi 600,000 đô la, nhưng bà phải bán nhà trong vòng 2 năm, tính từ ngày chồng bà qua đời.
Ở những tiểu bang “sở hữu chung” (community property states), khi chồng hoặc vợ qua đời thì tài sản được chuyển qua cho người phối ngẫu. Nếu bán căn nhà mà vợ chồng đã sống chung thì sẽ được miễn thuế trên số tiền lãi 500,000 đô la, với điều kiện là phải bán trong vòng 2 năm từ ngày chồng hoặc vợ qua đời. Nếu bán sau 2 năm thì chỉ được miễn thuế cho số tiền lãi 250,000 đô.
Còn một điều lợi nữa của “sở hữu chung” là tiền lãi bán nhà được tính theo giá trị nhà từ ngày ông mất, chứ không phải giá mua của 28 năm trước. Ví dụ như giá mua năm 1995 là 200,000 đô, năm 2022 ông mất thì nhà trị giá 500,000 đô, năm 2024 bà bán giá 800,000 đô, thì tiền lãi chỉ có 300,000 đô thôi (800,000 – 500,000).
Hiện nay ở Mỹ có 9 tiểu bang “sở hữu chung” là Cali, Texas, Arizona, Idaho, Louisiana, Nevada, New Mexico, Washington, và Wisconsin.
NĐT
