“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Nhờ một kiệt tác
Ngực phụ nữ là kiệt tác của tạo hóa, là cục nam châm thu hút ánh nhìn sốt sắng của phái nam, thậm chí muốn chạm vào “kiệt tác” đó bất cứ khi nào có cơ hội. Ít người như ông René-Théophile-Hyacinthe Laennec (17-2-1781 – 13-8-1826) – một vị bác sĩ người Pháp, theo nghề từ năm 14 tuổi – vì không muốn chạm vào “kiệt tác” trời ban này mà làm nên chuyện vĩ đại!
Cuối năm 1816, bác sĩ Laennec đã tiếp nhận một bệnh nhân mắc bệnh tim là phụ nữ. Ban đầu, ông đã dùng ngón tay để chạm vào ngực của cô gái để chẩn bệnh. Tuy nhiên, do ngại ngùng nên ông dùng một tờ giấy cuộn tròn lại tạo thành hình ống, sau đó đặt lên ngực nữ bệnh nhân và nghe, theo cách trò chơi trẻ con gửi tín hiệu cho nhau bằng những cây gỗ rỗng, kiểu trẻ con Việt Nam hồi xưa “gọi điện thoại” cho nhau bằng hai lon sữa bò được nối với cọng chỉ. Bác sĩ Laennec rất ngạc nhiên khi âm thanh nhịp tim có thể khuếch đại qua cuộn giấy mà không cần tiếp xúc trực tiếp vào ngực bệnh nhân. Cuộn giấy này giúp ông nghe rõ được nhịp tim bệnh nhân và chẩn đoán chính xác. Chính buổi khám định mệnh ngày hôm ấy đã giúp ông phát minh ra ống nghe trong ngành Y trong 3 năm sau đó.
Nhờ… kiệt tác của tạo hóa, Laennec nghiên cứu ra ống nghe y khoa, nhờ ống nghe y khoa mà ông nghiên cứu ra nhiều loại âm thanh trong cơ thể người và đã xuất bản công trình nghiên cứu liên quan đến những âm thanh đó. Ông chính là cha đẻ của chẩn đoán lâm sàng và đã viết nên những mô tả đầu tiên về các căn bệnh dãn phế quản, bệnh xơ gan, việm phổi…
Bảo Huân
