Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra Bộ Ngân Khố (Department of the Treasury). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng thanh tra và kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Đặc biệt là với chức vụ Thanh Tra của Bộ Ngân Khố, cô đã từng kiểm tra cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ những đề tài thuế vụ quan trọng có ảnh hưởng đến đồng hương qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật lệ thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only)
câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Chào cô Đài Thi. Tôi ở Mỹ và có cả hai quốc tịch Mỹ và Việt Nam. Tôi vừa bán một căn nhà ở Việt Nam do tôi và người chị ở Việt Nam sở hữu chung. Số tiền bán nhà hiện đang tạm nằm trong tài khoản ngân hàng của chị tôi ở Việt Nam. Chúng tôi sẽ dùng số tiền này để mua một căn nhà khác, và hai chị em tôi sẽ cùng sở hữu chung căn nhà mới.
Tôi nghe cô nói là luật thuế bắt buộc phải khai báo tài khoản ở Việt Nam. Trong trường hợp của tôi thì tài khoản do chị tôi đứng tên, và tài khoản này chỉ là tạm thời trong lúc chúng tôi tìm mua nhà khác. Mua nhà mới xong rồi chị tôi sẽ đóng tài khoản này. Tôi KHÔNG có bất kỳ thẩm quyền nào đối với tài khoản này. Như vậy tôi có phải khai báo không cô? Cám ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, tôi nghĩ rằng bà phải khai báo tài khoản ở Việt Nam do người chị đứng tên. Vì theo như luật thuế, không những phải khai báo tài khoản do mình đứng tên, mà phải khai luôn cả những tài khoản mà mình có “lợi ích tài chính” (financial interest) mặc dù mình không đứng tên.
Bà có lợi ích tài chính là vì số tiền nằm trong tài khoản sẽ dùng để mua nhà mà bà sẽ có phần sở hữu trong căn nhà đó. Cho dù không mua nhà khác, bà cũng có lợi ích tài chính vì bà và người chị đều biết là bà sở hữu phân nửa số tiền đó. Ở đây mình không bàn đến làm sao Sở Thuế biết được tiền đó của ai. Tôi chỉ muốn giải thích luật thuế một cách tường tận để giúp bà quyết định.
HỎI: Kính chào cô Đài Thi, tôi có 2 vấn đề nhờ cô giúp.
Tôi cần phải mua bảo hiểm Obamacare nhưng income của tôi lúc này lúc khác. Lúc đi mua thì tôi nghĩ là tôi có thể làm đủ ít nhất trên mức quy định của chính phủ để có thể mua bảo hiểm, nhưng cuối năm khai thuế thì thường bị dưới vài ngàn. Nếu cứ như vậy hoài có sao không?
Nếu 2 vợ chồng ở cùng nhà, không ly dị nhưng khai thuế riêng. Tôi khai single, còn vợ tôi khai Head of Household cùng với con. Và để mua bảo hiểm Obamacare, vì nếu income 2 vợ chồng thì có thể sẽ quá cao để mua bảo hiểm. Chúng tôi khai như vậy có được không? Nếu chúng tôi muốn người khai thuế khai như vậy và họ nói là không đúng, nhưng chúng tôi vẫn muốn khai như vậy thì sao?
Cám ơn cô Đài Thi và Báo Trẻ.
ĐÁP: Xin thưa, thật ra câu hỏi thứ nhất của ông không có liên quan đến thuế vì Sở Thuế không quyết định về các điều kiện mua bảo hiểm Obamacare cũng như không giải quyết những trường hợp xấp xỉ như của ông. Hằng năm khi đến lúc ghi danh mua bảo hiểm, cơ quan giải quyết những hồ sơ này sẽ quyết định rằng có cần thêm chứng minh thu nhập của ông hay không. Thật sự tôi không rõ những quy luật của cơ quan đó cho nên không biết hậu quả sẽ ra sao nếu ông cứ tiếp tục mua bảo hiểm khi không hội đủ điều kiện.
Còn vấn đề vợ chồng khai thuế riêng vì bất cứ lý do gì, chẳng hạn như để hưởng trợ cấp hoặc quyền lợi xã hội, thì rất phổ biến trong cộng đồng người Việt. Tôi không phán xét đúng hay sai, mà tôi chỉ có thể giải thích rõ luật thuế, rồi thì tùy ông quyết định nhé.
Khi vợ chồng khai thuế riêng thì bắt buộc phải khai theo dạng “vợ chồng khai riêng” (married filing separately), chứ không phải “độc thân” (single) hoặc “chủ hộ độc thân có con nhỏ” (head of household).
Khai theo dạng “vợ chồng khai riêng” thì đóng thuế rất cao và mất nhiều quyền lợi về thuế, chẳng hạn như tax credits cho con nhỏ. Thông thường thì cực chẳng đã vợ chồng mới phải khai thuế riêng và đành phải đóng thuế cao hơn, để giải quyết một vấn đề trắc trở nào đó.
Khai theo dạng “chủ hộ độc thân có con nhỏ” thì vừa đóng thuế ít vừa được hưởng nhiều tax credits. Vì vậy người Việt mình rất thích khai thuế dạng này, dù rằng vợ chồng con cái vẫn sống chung một nhà. Sở Thuế biết rõ điều này cho nên bắt buộc các dịch vụ khai thuế phải điền một cái mẫu xác nhận là họ đã hỏi khách hàng rõ ràng về tình trạng vợ chồng con cái. Nếu Sở Thuế biết được các văn phòng khai thuế không xác nhận rõ ràng mà chỉ khai đại, thì họ sẽ phạt các văn phòng này 560 đô la cho mỗi hồ sơ khai thuế sai về dạng “chủ hộ độc thân”.
Ông khai thuế theo dạng “độc thân” và vợ ông khai theo dạng “chủ hộ độc thân” thì không đúng luật thuế. Khai như vậy thì ông phải chấp nhận rủi ro bị kiểm thuế (audit) và sẽ bị Sở Thuế phạt. Chẳng những phạt mà Sở Thuế cũng sẽ cúp tiền trợ cấp thuế EIC nếu vợ chồng ông đang được lãnh khoản tiền này (đây là tiền trợ cấp cho những người có thu nhập thấp). Thời gian cúp là 2 năm nếu Sở Thuế thấy mình không cố tình gian lận, hoặc cúp 10 năm nếu cố tình.
NĐT
