Người Việt & xe máy

Thống kê từ Hiệp hội các nhà sản xuất – phân phối xe máy Việt Nam (VAMM), năm 2022 doanh số toàn thị trường nước này đạt 3,002 triệu xe máy, tức trung bình mỗi ngày có hơn 8,200 chiếc xe đã được bán ra. Trong 5 năm gần đây, doanh số xe máy tại VN đều ở ngưỡng trên dưới 3 triệu chiếc xe/năm. Tuy nhiên đây chỉ là doanh số tính riêng của các thương hiệu trực thuộc VAMM gồm các hãng Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM. Trong khi thị trường VN vẫn còn một số thương hiệu xe máy khác và chưa kể các loại xe máy phân khối lớn..

Xe máy vẫn là phương tiện di chuyển chính của người dân VN

Với người dân VN, lâu nay xe máy vẫn là phương tiện di chuyển chính. Trong toàn bộ xe gắn máy đang lưu thông trên cả nước, Sài Gòn và Hà Nội là hai nơi có số lượng xe máy nhiều nhất đồng thời cũng là hai địa chỉ liên tục chiếm ngôi đầu trong “Top những thành phố ô nhiễm của thế giới”. Lý do vì xe máy chính là nguồn phát thải lớn nhất với hơn 90% phát thải khí CO từ các hoạt động giao thông. Ngoài ra, quá trình đốt cháy nhiên liệu của xe máy còn làm phát ra nhiều loại chất độc khác như NOx, SO2, các kim loại nặng… Ðây cũng là những “kẻ giết người thầm lặng”, tác nhân gây ra các chứng bệnh như nhiễm trùng hô hấp, hen suyễn, cao huyết áp…

Xem thêm: Chợ trên muôn nẻo đường

Trong khi ấy, số liệu khác được cung cấp do MotorCycles Data (chuyên trang thống kê dữ liệu thị trường xe máy toàn cầu) cho biết trong năm 2022, lượng xe máy được tiêu thụ tại các quốc gia khu vực ASEAN đạt 16.4 triệu chiếc, tăng 6.4% so với năm 2021. Thị trường có mức tiêu thụ xe máy lớn nhất khu vực này là Indonésia. VN xếp thứ hai và đứng thứ 3 tới thứ 5 có Philippines, Thái Lan và Malaysia. Tương tự, một nhóm chuyên gia thuộc Trung tâm nghiên cứu giao thông vận tải Việt – Ðức (VGTRC) khi tiến hành khảo sát trên 4,300 gia đình cư trú ở 6 tỉnh thành phía Nam (gồm cả Sài Gòn) cho thấy xe gắn máy là phương tiện di chuyển chính của mọi nhóm thu nhập dân cư. Trung bình mỗi gia đình ở 6 tỉnh, thành này có 2.4 chiếc xe máy. Riêng mỗi gia đình ở Sài Gòn gồm trung bình 4.12 thành viên, trong đó 2.29 người đã có việc làm, sở hữu 2.65 chiếc xe máy. Ðáng chú ý, không ít người dân ở Sài Gòn cũng như Hà Nội sỡ hữu cùng lúc từ 3-10 chiếc xe gắn máy (chỉ tính xe sử dụng cá nhân, không phải mua bán). Vẫn theo ước đoán của nhóm chuyên gia VGTRC, đến năm 2030, với tình hình như hiện nay, vẫn có hơn 80% người dân VN tiếp tục sử dụng xe máy làm phương tiện di chuyển, đi lại chủ yếu của họ.

Người VN sử dụng xe máy cho nhiều mục đích

Thống kê của ngành chức năng cũng cho thấy tới hết năm 2022, số lượng xe gắn máy đang lưu thông trên cả nước VN có hơn 55 triệu chiếc. Nếu tính toán một cách tương đối thì có gần 2/3 dân số VN ở tuổi trưởng thành đang đi xe máy và hàng chục triệu người thường xuyên sử dụng xe máy làm công cụ kiếm sống hằng ngày. Chẳng hạn, bạn có thể dễ dàng bắt gặp trên khắp nẻo đường những người hành nghề xe ôm, xe Grab công nghệ, những chiếc xe máy “thồ” chuyên chở đủ thứ hàng hóa lớn nhỏ từ thành thị tới thôn quê, miền núi, các vùng hẻo lánh. Nói chung phần lớn người VN hàng ngày làm đủ mọi thứ bên cạnh chiếc xe gắn máy của họ, từ mua bán dạo, vận chuyển hàng hóa, đi làm, đi tiếp thị, giao dịch công việc… Chính vậy mà khi chính quyền ở địa phương nào đó bất ngờ đưa ra đề xuất hăm he chuẩn bị cấm đoán xe máy, phần lớn người dân thường phản ứng không đồng tình. Lý do vì với người VN, chiếc xe máy không chỉ là phương tiện giao thông bình thường mà còn là phương tiện vận tải vừa linh hoạt, rẻ tiền, vừa dễ dàng sử dụng nhất.

Có những người sở hữu cùng lúc nhiều xe máy

Như đã nói, xe máy hiện đang đảm nhiệm khoảng hơn 90% các cuộc di chuyển của hầu hết người dân VN ở khắp nơi. Một điều khẳng định khá rõ ràng là người ta không thể nào giảm bớt được số lượng xe máy trong tương lai gần. Ðơn giản bởi hệ thống giao thông của VN vẫn chưa sẵn sàng có giải pháp nào có thể thay thế tốt hơn giải pháp đi xe máy như hiện hữu. Cụ thể, hệ thống xe buýt VN hiện vẫn chưa thể đáp ứng một cách đầy đủ, thuận tiện cho nhu cầu đi lại của người dân. Chưa kể nhiều xe buýt rất hay bỏ bến, trễ giờ. Với taxi lúc tắc đường cũng phải nằm chết gí. Riêng xe hơi không phải ai cũng đủ tiền mua với mức giá ở VN luôn đứng cao chót vót. Ví dụ tại Lào, Campuchia, Malaysia, Thái Lan… người dân chỉ cần bỏ ra vài ba ngàn USD đã mua được xe hơi. Riêng ở VN, số tiền này chỉ đủ mua loại xe máy hạng bình dân. Ngoài ra đất dành cho đường sá giao thông ở VN còn quá thấp và hệ thống mạng lưới đường sá với vô số các ngõ ngách chật hẹp cũng khó lòng đáp ứng đủ yêu cầu cho các phương tiện khác không phải là xe gắn máy vận hành…

Xem thêm: Rượu "dỏm" giết người

Bất cứ người dân nước nào cũng thường mơ ước xứ sở mình có một cuộc sống văn minh, hiện đại, đời sống thu nhập cao. Tuy nhiên văn minh cũng phải phù hợp với trình độ phát triển của một đất nước. Giờ đây phần lớn người dân VN vẫn chưa có nhiều người giàu từ làm việc chân chính. Nước VN vẫn phát triển một cách phù phiếm, oặt ẹo, nghèo nàn thì người dân VN chưa thể nào đoạn tuyệt hẳn được với những chiếc xe gắn máy!