Vừa qua, khi viết về mưa và mùa thu ở nơi này nơi khác, Hoàng Kim Oanh trang tú nữ của văn học ở Sài Gòn bây giờ có nhắc tới Nhìn Những Mùa Thu Đi của Trịnh Công Sơn, khiến trí óc mình như trôi giạt dưới những vòm mây phủ. Chợt những câu thơ buổi đầu đời hiện về
nhà ai phơi áo. ngoài hiên. gió
nắng tắt. trưa qua. lạnh bến chờ
cây ố sắc tường. vương phủ ấy
trẻ nghèo nhặt lá. ngói rơi. hư
Vâng. Bầu trời thuở ấy… Ði dưới hàng cây bút bút trên đường qua Tòa Khâm-Huế để tới trường. Mây bay về đầy trời. Hình như mưa trên đầu nguồn. Những chiếc lá trên cây bàng trước ngõ bắt đầu nhuộm vàng. Mùa Thu đã về đầu phố. Nhưng lòng chưa biết buồn. Và cũng chưa biết tới Thu Vàng của Cung Tiến. Mãi tới năm sáu năm sau vào Sài Gòn học luật năm thứ nhất với Cung Tiến và Hồ Ðăng Tín mới được nghe Chiều hôm qua lang thang trên đường / Nhớ nhớ buồn buồn với chán chường… Và cũng chưa biết Nhìn Những Mùa Thu Ði của Trịnh Công Sơn với mộng nhạt phai và chiều tím loang vỉa hè.
Thuở ấy lòng mình hồn nhiên trong trắng. Ði học với sách vở trong tay, tung tăng như con chim sẻ. Ờ, cũng mãi sau này khi học Pháp Văn với thầy Phạm Văn Nhu mới biết đó là hình ảnh chú bé Anatole France ngày tựu trường gọi là La Rentrée des Classes của sách Le Livre de Mon Ami. Vâng, thuở ấy Cu đi bộ băng qua Ðập Ðá tới trường với sách vở và mo cơm mẹ bới cho mang theo. Vừa đi vừa nhìn trời nhìn đất nghĩ tới bạn bè và cô bé có đôi mắt đen cùng lớp ngày nào.
Ðêm về. Học bài dưới ngọn đèn dầu. Ðọc sách dưới ngọn đèn dầu. Nghe gió Thu qua ao bèo, tiếng mưa rơi trên mái ngói âm dương. Có khi mắt nhìn thấy một cánh bướm bay vào phòng, đậu trên giá sách, đôi cánh màu nâu đen, ôi vẫn màu mắt cô bé. Cho tới mấy năm sau khi thấy mình bể giọng và ngày đêm mơ tưởng mới bắt đầu làm thơ:
Em đi. nhịp bước dạo đôi mùa
Áo biếc. chìm trong dáng núi xa
Trống lẻ trường bên hờ hững điểm
Hoàng thành vừa chợp giấc mơ trưa…
Mùa Thu xứ Huế – nguồn du lịch Đà Nẵng
Thời trẻ dại, buổi đầu đời là như thế. Yêu mà không dám nói. Thơ viết chỉ để cho mình đọc.
Cũng như nhà văn Phan Thị Như Ngọc và Thu Viết Cho Mình.
“Do một cơ duyên ẩn mật, tôi đã đến kính cẩn cúi đầu ở một góc thiêng liêng trong chùa Già Lam- Gò Vấp. Khi bước ra vườn chùa, dạo chậm rãi giữa những chậu kiểng xanh tươi rồi vòng ra phía sau, thay chàng chào những bông ngọc lan trắng thơm tinh khiết, tôi đã chạm tay vào Mùa Thu trong ngày Rằm tháng Bảy.
“Rất đơn độc, nhưng không hề quạnh quẽ…
“Giữa những cánh sen, lung linh hiện ra Vườn nhà anh nhiều cây, nhiều hoa, yên tĩnh và bình dị. Vườn ngoài đó là vậy em à. Có cả ao nữa… Cha mẹ ngồi uống trà… Anh nhớ khói trà mỏng manh, tan dần trong ánh sáng đầu ngày…Tôi nghe giọng chàng kể về song thân, về ấu thời, về những cơn mưa quấn mình trong áo tơi lá đi học…thấy thèm quá một tuổi thơ như vậy.
“Rời chùa Già Lam, Mùa Thu lững thững theo chân tôi, im lặng. Con đường Lê Quang Ðịnh dẫn ra Bà Chiểu như bị nén chặt, sôi lên, nóng rực. Lướt qua những dòng người xuôi ngược tất tả, lòng cứ thấy tiếc vẩn vơ – biết đâu trong đó chả có một tâm hồn nào, một tiền kiếp nào, một mùa Xuân nào đang vẫy gọi thiết tha mà mình không kịp biết. Chiếc xe hơi phía trước thắng gấp, vài tiếng chửi tục rộ lên từ đống xe gắn máy dồn cục. Nói dại, nếu bị nghiến nát giữa rừng xe này, phần xương thịt đã đành, còn Mùa Thu và ý nghĩ của tôi, liệu có thoát bay kịp cùng với linh hồn?
“Mùa Thu cười rộ. Nó chế giễu tôi. Tiếng cười trong như thủy tinh.
“Chiếc lá bồ đề xanh tốt hái trên chùa Già Lam, tôi để trên tập thơ của chàng, cạnh những hạt đá – gọi là giọt lệ của đá thì đúng hơn- đã bắt đầu khô và trở màu vàng xám. Mùa Thu an ủi tôi.”
Ôi, cám ơn Như Ngọc. Kẻ này mang ơn nhiều người lắm không biết tới mấy kiếp mới trả xong. Mang ơn người và mang ơn mùa Thu. Mang ơn mùa Thu. Ðúng rồi mùa Thu gợi lên nhiều vẻ đẹp và cảm xúc. Ở Phượng thành ngày nào, nhắc lại lần nữa, Trịnh Công Sơn đã hát trên phiếm đàn: Nhìn những mùa Thu đi / Anh nghe sầu lên trong nắng… Mới chỉ là nét sầu lãng mạn. Thu Hà Nội cũng vậy, với những cây bàng đỏ rực. Có phải em là mùa Thu Hà Nội / Ngày sang Thu anh lót lá em nằm (Trần Quang Lộc). Chao ôi, tới mức này thì lãng mạn đã lên tới cực điểm. Ở đây, trên nước Mỹ, mùa Thu rực rỡ đến say lòng người, lá rơi và tuôn như suối. Vậy mà mình chưa thấy cô nàng nào nằm trên lá. Có chăng đây đó, trẻ con đùa nghịch hốt lá tung vào nhau như một trận mưa màu sắc. Nguyễn tôi yêu lắm cảnh này, cũng như yêu những cảnh sắc mùa Thu nơi này nơi khác trên đất nước Hoa Kỳ.
Bạn ơi, xin cho được dừng nơi đây. Mưa Thu đang rơi trên vai áo bạc màu của người xa xứ…
TN
