1
Cuối tuần, tôi nhắn tin hẹn bạn chiều 3 giờ qua ngồi cà phê bên đường 23 ngắm sông. Lời hẹn chắc như bắp vậy mà 2 giờ bạn inbox cho tôi tấm hình bản đồ vị trí hiện tại của bạn kèm theo lời nhắn: “Chắc bơi qua sông quá!”. Tôi thấy mũi tên chỉ ở Bình Quới cách con đường 23 đúng bề rộng sông Sài Gòn.
Bạn bảo đang đạp xe, còn khám phá vài nơi nữa mới đến chỗ hẹn. Tôi nhắn, vậy đi hết Bình Quới, qua phà rồi vòng lại.
Tôi canh từ nhà đúng 15 phút, vừa ngồi vào quán thì trời đổ mưa lớn. Nhìn đồng hồ đã đến giờ hẹn nhưng chưa thấy bạn đâu. Nhủ thầm, mưa Sài Gòn, ào cái rồi tạnh nhanh mà. Vừa lúc bạn nhắn tin: “Mưa to quá, đang chờ phà qua sông”. Tôi nhìn mặt sông lấm tấm bong bóng nước và bầu trời xám chì nặng trĩu, nhắn lại cho bạn: “Thôi đừng qua sông nữa”.
Bạn gửi mấy tấm hình bến phà chiều mưa và nhắn tôi rằng hết mưa thì chạy xe qua bên này… nhậu. Chiều mưa Sài Gòn, nghe có lý quá đi chớ!
Mặt sông vẫn đầy bong bóng. Quán vắng, vài cặp tình nhân ngồi im lặng nhìn ra sông, có cặp chúi mũi vào điện thoại rồi ai nấy cười riêng một mình. Quán bên kia có ai đàn hát bài vọng cổ tình tang. Thỉnh thoảng vài chiếc ghe trôi qua chậm. Bức tranh mưa bên sông một chiều cuối tuần đẹp và bình yên.
Mưa nhỏ dần rồi ngưng hẳn. Chỉ khi biết rõ về Sài Gòn người ta mới có thể bình tâm mà đưa ra lời hẹn lúc mưa vẫn đang ào ạt, vần vũ.
Bạn tôi, sinh ra và lớn lên nơi này. Bạn rành từng cơn mưa, những con đường, góc phố…. Nghe bạn kể từ khi biết nhận thức sự việc, bạn thích nhất là có cơ hội khám phá Sài Gòn. Có lần bạn chở tôi loanh quanh trong những con hẻm nhỏ không thể nhỏ hơn và rối như trong một trò chơi điện tử tưởng không có lối ra. Nhưng, tôi ngồi sau lưng bạn và tin chắc chắn sẽ đến đúng nơi cần đến.
Vậy mà, bạn nói, quá nhiều thứ ở Sài Gòn bạn chưa biết nên thường, chiều cuối tuần bạn dành thời gian cho việc đạp xe khám phá!
Từ đường 23 tôi qua cầu Bình Triệu vòng theo bờ kè về Thanh Đa. Trên cầu nhìn xuống tôi tưởng tượng dòng chảy vòng vèo ôm các khu vực Bình Quới, Thảo Điền, Thanh Đa… và ước có một lần được… bơi trên sông. Tôi chỉ là dân ngụ cư tuy có nhiều năm trong quá khứ sống ở đây nhưng mỗi lần khám phá, tôi đều thấy mới mẻ bởi Sài Gòn bây giờ khác nhiều so với ngày xưa, thời tôi tuổi hai mươi!
Cuối cùng, trong một buổi chiều mà tôi ngồi hai nơi đối diện nhau ngắm sông Sài Gòn khi chúng tôi vào một quán ở Bình Quới nhìn về phía đường 23. Từ bên này người ta thường nhìn về bên kia mà ao ước, đến khi ở bên kia rồi lại thấy bên này hay bên kia chẳng khác gì nhau. Dòng nước lôi lũ lục bình vô tư theo ngày tháng, chỉ có con người nhìn chúng và suy nghĩ theo tâm trạng buồn, vui, được mất…
2
Cầu được ước thấy. Tôi có một buổi sáng Chủ Nhật ngồi trên ca nô theo đúng một vòng tròn xuất phát từ bến ở đường 23 qua Thanh Đa, Thảo Điền, vòng về phà Bình Quới… Tôi nhìn trên bản đồ tuyến đường thủy mình đã đi qua. Con sông Sài Gòn như một cái bầu tròn, eo thắt tại nơi tôi thường ngồi cà phê bên này ngó về bên kia và đường nối miệng bầu là kênh Thanh Đa. Nói thì nhanh và nhìn trên bản đồ thì dễ hình dung nhưng bạn tôi bảo, khám phá hoài mà chưa hết khu vực này của sông Sài Gòn. Có hôm bạn lạc vào một nơi hoang vắng đến rợn người chỉ có những hàng cây to, những con mương nhỏ dọc ngang và cỏ lau lút đầu; có hôm bạn đi vào một con đường hẹp sâu hun hút bị bầy chó rượt đuổi, đạp xe mém bỏ giày!
Rồi bạn cường điệu: Sài Gòn có một tỉ thứ khám phá cả đời không hết. Mỗi lần một cái mới nhiều khi đến ngỡ ngàng vì lạ. Đời người hữu hạn, ước mơ thì vô cùng mà bàn chân mình nhỏ bé quá!
Trạm buýt đường thủy
3
Tôi “khám phá” ra chỗ ngồi ở đường 23 (Hiệp Bình Chánh) này vào một buổi sáng lúc tôi mới trở lại sống ở Sài Gòn. Khi ấy tôi trong tâm trạng không tốt. Thứ nhất, ở tuổi nghỉ hưu, Sài Gòn không phải là lựa chọn trong kế hoạch cuộc đời của tôi, thứ hai tôi có vấn đề cần giải quyết bằng nỗ lực, không bi quan, chỉ có một cách duy nhất là nhìn về phía trước. Và nữa, để làm chỗ dựa cho một người không cách nào khác hơn là mình phải mạnh mẽ!
Chỗ tôi thường ngồi nhìn qua bên kia là Bình Quới và xéo xéo xa xa một chút là Quận 2. Một dãy quán tạm bợ, buôn bán qua ngày, chờ… dẹp. Là khi nói chuyện với chủ quán tôi mới biết điều này, quy hoạch để làm gì đó thì đã có sẵn trên giấy!
Tôi thường chọn thức uống là nước dừa. Ở đây luôn có dừa to trái, nhiều nước và ngọt, giá mềm, chỉ 15 ngàn đồng một trái. Nơi đây, tôi có thể ngắm sông, chụp hình, hưởng gió mát và làm việc hay đọc sách. Tuy nhiên, có nhiều hôm, cái bookmark vẫn nằm yên ở trang cũ trong cuốn sách tôi mang theo bởi hôm đó lũ cò về nhiều quá. Chúng làm tôi mải mê ngắm và chụp hình không biết chán.
Nơi đây còn để tôi hẹn bạn ra ngồi. Có nhiều hôm chúng tôi ngồi từ sáng đến trưa hay từ xế đến tối mịt với đủ thứ chuyện trên trời dưới biển, buồn – vui. Những quán ở đây thường là nơi gặp gỡ của các nhóm hay cặp đôi, những người câu cá. Quán càng giống miền quê khi còn có sự hiện diện của đàn gà thơ thẩn bên cạnh ghế khách đang ngồi. Đặc biệt, có hôm tôi nghe được đờn ca vọng cổ khi một nhóm nào đó tổ chức ăn uống, hát hò. Cuộc vui mà toàn những bài hát kể về mối tình tuyệt vọng, đưa người qua sông hay chinh chiến chia ly. Bên sông, trưa vắng, trong tiếng người lao xao, những câu hát thấm vào lòng, buồn man mác. Hay, có những đêm trăng, đã ra ngồi là không muốn về, trăng sông vằng vặc như soi thấu nỗi niềm.
Người buồn cảnh có vui đâu, vậy mà cái quán quê ấy đã giúp tôi lấy lại thăng bằng, vượt qua những ngày tháng người thân cần mình mạnh mẽ.
Rồi cuộc sống cuốn tôi đi khi tôi bắt nhịp được với Sài Gòn, tôi có nhiều nơi để đến, tìm hiểu, thăm thú, cái quán bên bờ sông ở đường 23 lùi dần về phía ký ức.
Trên sông Sài Gòn
4
Một ngày chợt nhớ những chiều bên sông, tôi trở lại con đường cũ. Mọi thứ đã thay đổi. Chỗ cái quán sông quê giờ thành trạm buýt đường thủy. Một vài quán mới dựng lên, lui vào bên trong, đẹp hơn, không còn vẻ tạm bợ nữa, ghế bàn mới tinh còn thơm mùi gỗ thông, những chậu cây cảnh được chăm sóc công phu, tiểu cảnh, hồ nước, có xích đu, cầu tuột cho trẻ con…
Biết, thay đổi là điều tất yếu của cuộc sống nhưng tự nhiên tôi thoáng buồn. Tôi nhớ quán bên sông những trưa nghe tiếng đàn ca vọng cổ. Tôi nhớ những cặp tình nhân ngồi châu đầu vào nhau, rù rì như đôi chim. Nhớ những đêm trăng, hay những nỗi niềm giờ đã phôi phai.
Cuộc sống luôn là chuỗi nhớ miên man cho bất cứ ai. Nỗi nhớ làm nên kỷ niệm. Có kỷ niệm vui, có kỷ niệm buồn. Với tôi, cái quán quê ấy như một người bạn đã giúp tôi vượt qua một giai đoạn luôn khuyến khích mình phải mạnh mẽ, không được phép bỏ cuộc.
ĐTTT
