Thuốc tây giả không chỉ có tại những vùng quê, miền núi, vùng hẻo lánh mà hiện còn xuất hiện ngay trong các thị xã, thành phố lớn ở VN. Nếu trước đây những thứ thuốc thường làm giả gồm các loại phổ biến như kháng sinh thì hiện thời nhiều loại biệt dược, thuốc đặc trị ngoại nhập cần sử dụng theo đơn và hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn như thuốc điều trị tim mạch, ung thư, lao, thần kinh… cũng bị làm giả!
Thuốc tây giả ở VN
Trưa 13-12-2022, cảnh sát ập vào một địa chỉ trên đường Cao Lỗ (quận 8, Sài Gòn), bắt quả tang các tên Cường, Hạnh, Hào, Trinh đang sản xuất thuốc tây giả. Qua khám xét, cảnh sát thu giữ hơn 8,500 hộp thuốc tây giả các nhãn hiệu Terpin – Codein, Decotyl, Asmacort, Glotal… Từ lời khai của chúng, cảnh sát bắt thêm 2 tên Khoa và Quyền cùng ngụ quận 10 về hành vi tiêu thụ, mua bán hàng giả với nhiều tang vật liên quan.
Trước đó, chiều 9-6-2022, tại bùng binh N.V.L (Bình Chánh, Sài Gòn), cảnh sát được mật báo về một xe tải nhẹ biển số 51D-499.25 đang di chuyển từ Long An về Sài Gòn. Chặn xe kiểm tra, cảnh sát phát hiện trên xe là Phạm Bích Ngọc là giám đốc Công ty dược Amtex Pharma cùng 12 thùng carton chứa 20,000 vỉ (10 viên/vỉ) tân dược hiệu Neo-Codion nhưng chủ nhân không xuất trình được hóa đơn chứng từ. Qua khai thác, Ngọc thừa nhận toàn bộ số hàng trên đều là thuốc giả do hắn cùng một số kẻ khác tổ chức sản xuất, đang vận chuyển về Sài Gòn tiêu thụ. Ðược biết Neo-Codion là thuốc dùng trong điều trị chứng ho khan do kích thích ở người lớn của một công ty Pháp sản xuất. Thuốc này bán tại các nhà thuốc tây giá 120 ngàn VNÐ/hộp 20 viên. Theo lời khai của Ngọc, quá trình sản xuất thuốc giả Neo-Codion được thực hiện bằng cách mua vỉ nhựa và màng nhôm mang về lưu giữ tại một ngôi nhà không số ở Long An. Máy móc, dụng cụ dùng sản xuất thuốc giả cũng do Ngọc đưa về. Khi tìm được các mối hàng số lượng lớn, Ngọc chỉ đạo đồng bọn thực hiện công đoạn cho trộn…bột mì và một số chất không rõ tên hiệu lên khay máy ép vỉ để chạy ra thành những vỉ thuốc Neo-Codion thành phẩm!
Không dễ phân biệt giữa thuốc thật, thuốc giả
Ðược biết ở các nước như Mỹ, Canada, Nhật Bản, Australia, New Zealand, các nước EU…cũng có tình trạng thuốc giả nhưng chiếm tỷ lệ khá thấp, chưa đến 1%. Còn ở các nước đang phát triển, thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết có từ 15-30% loại thuốc men đang lưu hành trên thị trường có thể là làm giả và VN cũng không nằm ngoài ngoại lệ.
Trong khi ấy, báo cáo từ hệ thống kiểm nghiệm các loại dược phẩm VN, con số ghi nhận từ năm 2018 cho biết cả nước phát hiện 21 mẫu dược liệu giả mạo và 14 loại thuốc nghi ngờ làm giả, trong đó có 13 loại tân dược và 1 loại đông dược. So với số lượng mẫu lấy về đưa vào kiểm nghiệm (cũng trong năm 2018), tỷ lệ thuốc giả chiếm khoảng 0.8%, thuốc kém phẩm chất dưới 2%. Ðây là tỷ lệ được cục Quản lý dược, Bộ Y tế VN cho là “thấp” song thực tế có đúng như những con số báo cáo này không thì không ai trả lời được! Riêng từ năm 2019 đến nay không thấy số liệu báo cáo nào đưa ra. Ðáng chú ý khoảng giữa năm 2022, cũng liên quan tình trạng thuốc giả, Bộ Y tế VN đưa ra cảnh báo “tình trạng thuốc điều trị giả, thuốc tẩy xóa date lưu hành trên thị trường đang có chiều hướng gia tăng”.
Trong một “lò” sản xuất thuốc tây giả
Một cán bộ y tế VN (không muốn nêu tên) từng nói rằng việc quản lý thuốc men tại VN thuộc dạng lỏng lẻo bậc nhất thế giới. Bởi ở bất cứ đâu người dân cũng có thể tự mua cho mình kháng sinh mà không cần toa đơn bác sĩ. Riêng về thuốc giả, cũng theo ông này cho biết “Nó ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khoẻ. Nếu thuốc giả không chứa dược chất hoặc chứa dược chất nhưng không đủ hàm lượng, với những loại bệnh nhẹ sẽ không khỏi bệnh, nhưng với người bệnh nặng sẽ rất nguy hiểm. Chưa kể với kháng sinh, nếu là thuốc giả theo kiểu không đủ hàm lượng, cũng giống như ta dùng “vũ khí yếu” để đối phó với vi khuẩn, dễ dẫn tới tình trạng nhờn thuốc, hiệu quả điều trị kém. Với người mắc các bệnh mạn tính như ung thư, huyết áp cao, đái tháo đường… cần dùng thuốc thời gian dài, nếu dùng phải thuốc giả rõ ràng tính mạng càng bị đe dọa, bệnh càng phát triển thêm khi cán bộ y tế và người bệnh đều cho rằng mình đã sử dụng đúng loại thuốc phù hợp. Nguy hiểm nhất là tình trạng ngộ độc và dị ứng thuốc. Ðó là chưa kể có những loại thuốc giả chứa các độc chất nguy hiểm hoặc kim loại nặng khiến người bệnh dùng phải dễ mắc chứng tai biến, đột quỵ thậm chí có thể gây tử vong!”
Một khuyến cáo của nhà sản xuất về thuốc giả
Với những người dân bình thường, sẽ không dễ dàng để họ tự phân biệt được một sản phẩm thuốc men là giả hay thật bởi chúng thường được kẻ gian làm giống hệt với các loại thuốc thật chính hãng. Chỉ có kết quả phân tích tại các cơ sở kiểm nghiệm chuyên môn mới xác định sự khác biệt giữa thuốc thật và thuốc giả mạo. Trong khi đó việc mua bán thuốc giả với con số lợi nhuận khổng lồ luôn khiến bọn gian manh bất chấp, sẵn sàng ra tay sản xuất thuốc giả hoặc phù phép nguồn gốc thuốc kém phẩm chất cho hợp lệ rồi chi “hoa hồng” thật đậm để sản phẩm giả được tuồn vào bán tại các nhà thuốc, bệnh viện. Với cái gọi là “hoa hồng đậm” này, càng minh chứng cho lòng tham trong mỗi con người khó nhìn thấy giới hạn. Cũng nên lưu ý rằng các loại thuốc chữa bệnh đều liên quan trực tiếp đến sinh mạng con người. Do vậy những ai sản xuất, lưu hành, mua bán thuốc giả, thuốc kém chất lượng đều là một tội ác lớn vì hành vi ấy không chỉ giết một người mà còn giết chết cả triệu con người!
Những kẻ sản xuất thuốc tây giả bị bắt
NS
