Chợ Giáng sinh có tên tiếng Đức là Weihnachtsmarkt hoặc Christkindlmarkt, được tổ chức lần đầu tiên từ năm 1434 ở thành phố Dresden. Sau đó lan rộng ra các tiểu bang, thành phố khác … Tuy là người ngoại đạo nhưng tôi cũng háo hức, hòa chung “khí thế” với người dân Berlin và du khách, dạo vài chợ ở thủ đô cho biết.
Lần đầu đến chợ Giáng sinh
Tôi từng đi chợ trời, chợ Việt ở Berlin, Warszawa (Vác-sa-va) Ba Lan, Praha (Cộng hòa Séc) Czech Republic … Nhưng đây là lần đầu đi chợ Giáng sinh 2024 ở Berlin. Tôi dành một tuần, có 3 đêm, đến các chợ Giáng sinh ở quận Pankow, ở Trung tâm thành phố là Alexanderplatz (có 2 điểm chợ), Potsdamer Platz, Breitscheidplatz (cạnh Nhà thờ Tưởng niệm hay là Nhà thờ Cụt, Kaiser Wilhelm Memorial Church), là những nơi du khách qua lại tấp nập dù trong mùa Đông lạnh lẽo…
Chợ Giáng sinh Lucia nằm trong khu vực nhà máy bia (có từ thế kỷ 19), nay là địa điểm Kulturbrauerei ở Prenzlauer Berg (quận Pankow)- nơi tổ chức sự kiện, các buổi hòa nhạc và lễ hội ở Berlin. Chợ mở cửa từ thứ Hai 25/11/2024, phục vụ đến Chủ Nhật, 22/12/2024. Khung cảnh khá náo nhiệt. Ánh sáng mờ ảo có vẻ huyền bí bao phủ cả khu chợ. Người đông đúc đi lại chen nhau. Chợ không quên dành các trò chơi cho trẻ em như Vòng quay ngựa gỗ, Thang sao, trò chơi kỹ năng thăng bằng trên thang dây, nhún nhảy…Trong khu vực chợ có điểm sưởi ấm, chụp ảnh selfie dành cho du khách và người dân địa phương vào chợ. Mọi người có thể mặc thay đổi các áo ấm bằng da tại chỗ (được đặt sẵn, gắn cổ áo và hai tay áo vào các thanh sắt để giữ cố định), ngồi trên ghế gỗ tự do chụp ảnh. Có lò sưởi đốt bằng củi. Ai muốn ngồi sưởi ấm thì xin mời … tự nhiên. Tất nhiên chợ không thiếu các quầy hàng bán quà lưu niệm, thức ăn, nước uống. Đặc biệt là món bánh kếp khoai tây và xúc xích truyền thống Đức. Các món rượu được hâm nóng tại chỗ. Theo một số người, rượu ở đây không được ngon lắm. Nhưng bán chạy là nhờ cái không khí mùa Giáng sinh.

Uống rượu vang nóng giữa trời, dưới mái che mừng gặp mặt mùa Giáng sinh
Chợ Giáng sinh Alexanderplatz, được cho là rất nhiều người mong đợi bởi không khí náo nhiệt, rực rỡ ánh đèn màu. Nơi thuận lợi cho du khách đến chợ vì ngay trung tâm thủ đô, nơi có nhiều cửa hàng mua sắm, ngắm nhìn . Ở đây có hai điểm chợ. Thứ Bảy và Chủ Nhật khách rất là đông. Một điểm chợ gần Cột đồng hồ Thế giới (kiểu tháp pháo). Chợ trang trí đèn màu rực rỡ. Các quầy bán thức ăn, nước uống thu hút đông người. Nhất là các món bánh mì thịt và xúc xích, khách mua phải xếp hàng. Bánh mì nhỏ nhưng lát thịt lại rất to cũng như bánh mì xúc xích, cây xúc xích dài hơn cái bánh! Nhìn rất ngộ. Người mua tự thêm vào bánh sốt cà chua hoặc bơ. Nhìn thấy chảo nướng xúc xích bốc khói nghi ngút, thơm lừng, nếu không thử thì tiếc lắm! Không chỉ người lớn tuổi mà nhiều bạn trẻ cũng mua cho mình ly rượu vang nóng. Khách mang cái ly đi tìm bàn đứng uống ở đâu tùy thích, mang đi luôn cũng được vì đã đóng tiếng cọc cho chủ quán rồi! Tôi cũng chọn cho mình chai bia Đức Berliner Kindl không cồn có giá 4.5 euro! Giá này đắt gần gấp ba so với giá bên ngoài chợ.
Một điểm chợ khác rộng hơn, đối diện Tòa thị chính Đỏ tại Mitte-Berlin (Rotes Rathaus). Ở chợ này có sân băng to rộng dành cho các bạn nhỏ trượt patin, xe lửa bằng gỗ chạy quanh sân chợ. Các quầy hàng bán rượu ngâm cam, gừng, rượu ngâm táo, quế có cả bán rượu rum, vodka, whisky… Một số loại đồ uống nóng không có cồn, cà phê và trà…thu hút đông khách. Cửa hàng bán xúc xích bò, cà ri thịt viên trên chảo, khoai tây chiên… Nhìn nhân viên chế biến tay thoăn thoắt…múa kéo, lạng kẹp gắp xúc xích rất vui mắt. Quầy hàng bán hạnh nhân nướng, chiên. Có cả vài cửa hàng họa sĩ vẽ chân dung, hí họa cho khách với giá khá cao. Chợ Giáng sinh ở đây trang trí một Vòng quay Mặt trời khổng lồ luôn chuyển động với nhiều màu sắc rực rỡ thay đổi liên tục.
Tôi đến chợ Giáng sinh cạnh Nhà thờ Cụt vào chiều ngày 05/12/2024. Trong chiến tranh thế giới lần thứ II, nhà thờ bị ném bom phá hủy, chỉ còn lại tháp chuông. Nó được giữ nguyên trạng như một di tích để tưởng niệm. Gần nơi đây, chiều ngày 19/12/2016 đã xảy ra vụ khủng bố bằng xe tải khiến hơn 10 người chết và hàng chục người dạo chợ Giáng sinh bị thương. Xung quanh chợ là hàng rào bằng cây thông luôn sáng đèn. Có nhiều lối vào chợ. Các quầy hàng đóng bằng gỗ, trang trí đẹp mắt, rực rỡ đèn màu, khách vào ra chợ liên tục …

Bánh mì và xúc xích Đức
Về chuyện riêng-chung
Tôi thấy có nhiều điểm chung và đôi nét khác biệt ở vài chợ Giáng sinh mình đã đến.
Chợ Giáng sinh ở Đức thường tổ chức từ tuần cuối cùng của tháng 11 đến trước hôm lễ chính thức, đêm 24/12, vài ngày. Có chợ tổ chức kéo dài đến 10 giờ đêm 30/12. Cận ngày đón mừng năm mới như ở chợ đối diện với Rotes Rathaus. Ở Việt Nam mình thì tháng Chạp cũng rộn ràng chợ Tết cổ truyền cả tháng, cho đến tận đêm 30 Tết.
Không có dịp đi hết vài chục cái chợ Giáng sinh tại Berlin, nhưng tôi thấy các chợ mình đã đi qua, mỗi nơi có mỗi nét riêng. Từ khung cảnh dựng lều, trang trí hàng quán đến bán các món ăn, thức uống, hàng thủ công mỹ nghệ đều mang đặc trưng truyền thống của mỗi địa phương nước Đức. Tất nhiên là giá cả có cao hơn thường ngày. Còn món ăn, thức uống có ngon hay không cũng tùy khẩu vị mỗi người. Nhiều người quay quanh trên bàn đặt giữa trời, có thắp đèn sáp, cùng uống rượu, chuyện trò vui vẻ. Không ít người mua cho mình ly rượu (rượu vang nấu với trái cây thêm ít gia vị như quế, hồi…) nóng hổi rồi nháo nhác gọi nhau tìm chỗ đứng hoặc chỗ ngồi cùng thưởng thức. Có chợ sắp xếp chỗ ngồi hoặc đứng cho thực khách có mái che. Rất nhiều chợ luôn dành cho trẻ em khu vực vui chơi…Điểm chung là chợ nào cũng đông khách mua sắm, ăn uống. Đặc biệt là chợ không chỉ dành riêng cho người Đức bán hàng, bán đặc sản rượu nóng, hạnh nhân nướng, xúc xích truyền thống… Có quầy hàng bán món cà ri Ấn Độ, xúc xích Ý, bánh mì pa-tê Pháp. Có cả quầy hàng bán thức uống như rượu, trà táo, cà phê của người Thổ Nhĩ Kỳ. Có cả rượu của Nga, rượu chưng cất Ailen, Ý… xen với rượu vang hâm nóng của Đức.

Trang trí băng tuyết trên mái của hàng quán, cửa tiệm
Chợ Giáng sinh Berlin cởi mở, “giao lưu”, pha trộn tuyệt vời với nhiều nền văn hóa ẩm thực khác nhau. Khách du lịch vào chợ tha hồ chọn lựa món đặc sản quê mình và thử các món ăn, thức uống của các nước khác. Nhiều chủ nhân quầy hàng sẵn sàng mời khách thử xúc xích, bơ cắt lát mỏng, rượu … Các cửa hàng bán sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đồ trang trí bằng thủy tinh, sành sứ của Berlin dành cho cây thông Noel nhà mình thu hút khá đông khách. Có điều không thể bỏ qua là đến chợ nào cũng nên thử món ăn, thức uống ở đó cho biết. Phổ biến là rượu vang nóng, bánh mì kẹp thịt, kẹp xúc xích nóng hổi rất phù hợp với cái không khí lạnh giá mùa Đông ở Châu Âu!
Đi chợ Giáng sinh vào lúc mưa tuyết mới thú vị! Cái này thì xin hẹn lần sau. Nhiệt độ 2 đến 0, tôi đã thấy cóng, dưới 0 độ chắc tay chân…đóng băng luôn!

Quầy hàng bán đồ lưu niệm và một số sản phẩm trang trí cây thông Noel
LKD – Bài & ảnh