Cài bông poppy màu đỏ trên ngực áo… Một biểu trưng cho lòng tưởng niệm những chiến sĩ đã ngã xuống trên các chiến trường, hy sinh thân mình cho Tổ quốc. Câu chuyện có cội nguồn từ Thế Chiến I, có lẽ từ bài thơ In Flanders Fields của trung tá John McCrae. Xin hãy đọc lại những lời sau đây của một người cháu của trung tá John McCrae tên là Dough McKay ở Massachusetts: “Mùa Xuân vừa qua (đã lâu lắm rồi, nhưng cứ xem như vừa mới xảy ra – Ng.), mẹ tôi đưa cho tôi một cái hộp đựng các kỷ vật của gia đình. Trong một phong bì, tôi tìm thấy những thư từ của người ông chúng tôi đã chết ở nước Pháp trong những tháng cuối cùng của Thế Chiến I. Một cách cẩn thận, tôi mở trang thư đã úa vàng có bài In Flanders Fields – Trên Những Cánh Đồng Flanders.”

Ðây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về bài thơ và tác giả của nó, để biết từ đâu mà có tục lệ cài hoa poppy trong thời gian tưởng niệm những người chiến binh đã chết trên các chiến trường. Bài thơ Trên Những Cánh Đồng Flanders có nội dung như sau:

Trên cánh đồng Flanders

Trên cánh đồng Flanders

Giữa những hàng hàng bia mộ

Hoa poppies nở

Dập dờn

Đánh dấu nơi chúng tôi yên ngh

Trên trời

Những con sơn ca vẫn can đảm hót

Tiếng hót chợt vang lên đôi lúc

Giữa tiếng đại pháo rền dưới kia

 

Chúng tôi là những người

vừa mới chết

chỉ mấy ngày trước đây

Nhưng chúng tôi vẫn sống

để cảm nhận bình minh

thấy được ánh hoàng hôn

yêu được thương yêu

Và giờ đây

Chúng tôi nằm yên nghỉ

Trên những cánh đồng Flanders

Hãy tiếp nhận cuộc chiến đấu của chúng tôi chống kẻ thù

Từ những bàn tay buông xuôi

Chúng tôi trao lại bó đuốc

Để các bạn giương cao

Ôi, nếu vì lẽ gì bạn quên lời thề, đập vỡ niềm tin

Với chúng tôi những người đã chết

Chúng tôi sẽ không bao giờ nhắm mắt

Dẫu hoa poppies vẫn nở dập dờn

Trên những cánh đồng Flanders

Như chúng ta thấy, bài thơ đầy xúc cảm này mở đầu bằng một dòng nói về những bông hoa poppy nở rộ trên những cánh đồng trận địa nước Bỉ. Bông hoa poppy từ đó trở thành biểu tượng tưởng nhớ những chiến sĩ đã nằm xuống vì lý tưởng tự do. Và kể từ năm 1922, những bó hoa poppy bằng giấy màu đỏ được các cựu chiến binh bày bán trên đường phố trong ngày Tưởng Niệm Chiến Sĩ Trận Vong Memorial Day.

Xem thêm:   Về lại Sài Gòn, em có tìm anh trên những hàng cây

Bạn biết đấy, bài thơ In Flanders Fields của Trung tá Quân Y John McCrae, thuộc quân đội Gia Nã Đại, là một trong những bài thơ viết về chiến tranh được truyền tụng nhất. Nó là di sản của trận chiến khốc liệt ở tuyến đầu Ypres thuộc nước Bỉ vào mùa Xuân năm 1915. Sau đây là hoàn cảnh hình thành bài thơ: Thời gian đó, trung tá quân Y McCrae đang làm việc căng thẳng và mệt nhọc ở tuyến đầu nước Bỉ thì một biến cố xảy ra gây ấn tượng mạnh: Một người bạn trẻ, Trung úy Alexis Helmer quê ở Ottawa, đã bị giết vì bom nổ trong ngày 2 tháng Năm 1915. Trung tá McCrae đã làm lễ an táng và cầu hồn cho Helmer ở một nghĩa trang nhỏ cạnh quân y viện, mặc dầu nơi đây không có nhà nguyện. Ngày hôm sau, ngồi ở băng sau xe cứu thương gần quân y viện, John McCrae bắt đầu viết. Đây không phải là việc xa lạ với McCrae, ông đã từng viết nhiều bài cho báo y học. Nơi ông viết nằm bên cạnh nghĩa trang và ông có thể nhìn thấy những bông poppies vươn lên từ bờ các chiến hào của vùng trận địa Bắc Âu này. Một người lính trẻ nhìn thấy McCrae làm việc. Anh ta tên Cyril Allison, một Trung sĩ nhất 21 tuổi, hôm ấy lãnh nhiệm vụ đưa thư đến cho quân y viện. Trung tá McCrae ngẩng lên nhìn Allison rồi cúi xuống im lặng tiếp tục viết. “Khuôn mặt ông lộ vẻ mệt mỏi nhưng yên tĩnh trong khi viết. Thỉnh thoảng ông lại nhìn ra ngôi mộ Alexis Helmer.”

nguồn veterans.gc.ca

Viên trung sĩ quân bưu vẫn đứng ở đó. Hai mươi phút sau thì xong bài thơ, McCrae ngừng viết, nhận thư  từ Allison mà không nói gì hết, và trao cho Allison những thư từ văn kiện trong đó có cả bài thơ mới viết. Allison hết sức cảm động khi đọc nó. “Bài thơ tả đúng y khung cảnh trước mắt chúng tôi. Ông ấy dùng từ blow (gió thổi dập dờn) rất chính xác vì sáng hôm ấy ngọn gió đông không ngớt thổi qua nghĩa trang, làm lay động những bông hoa poppies. Lúc ấy tôi không nghĩ rằng bài thơ sẽ được in ra.” Quả thật bài thơ suýt nữa đã không được phổ biến. Không vừa ý với nó, McCrae vứt bỏ bài thơ, nhưng một người bạn sĩ quan nhặt lại và gởi cho các báo ở Anh. Tờ The Spectator ở Luân Đôn không chịu đăng, nhưng tờ Punch đã in bài thơ trong số báo ra ngày 8 tháng 12 năm 1915. Riêng Trung tá thi sĩ John McCrae không được may mắn, ông chết vì bệnh sưng phổi năm 1918 lúc đang ở Pháp.

Xem thêm:   Trầm Tử Thiêng người đồng hành với thời đại mình

Bài thơ ‘Trên Những Cánh Đồng Flanders’ từ đó được truyền tụng rộng rãi. Năm 1918 Moina Michael, làm việc cho một tổ chức thanh niên thiện nguyện phục vụ các chiến binh Hoa Kỳ trên các chiến trường. Ngày 9 tháng 11 năm 1918, xúc động khi đọc bài thơ In Flanders Fields, Michael đã tự nguyện mang một bông poppy màu đỏ trên ngực áo như một biểu tượng tưởng nhớ những chiến sĩ đã nằm xuống trong khi thực hiện niềm tin. Sau ngày ấy, trong một buổi hội của tổ chức, Michael bày những bông hoa poppies màu đỏ tưởng niệm các chiến sĩ đã hy sinh tính mạng cho niềm tin. Và Michael bắt đầu bán những bông poppies đỏ để gây quỹ hỗ trợ các thương binh và chiến sĩ ngoài mặt trận. Chẳng bao lâu hoa poppy đỏ được biết đến và chấp nhận là biểu tượng quốc gia tưởng nhớ những người con thân yêu của mình đã hy sinh trong lúc thi hành nhiệm vụ ngoài tiền tuyến.

Chúng ta không thể nào quên những người đã hy sinh xương máu cho mảnh đất tự do này. Kể từ Thế Chiến I đến nay, đã hơn 100 năm trôi qua, bao lần mặt trời mọc mặt trời lặn, bao tang thương dâu biển, biến cố dồn dập, nhiều cuộc chiến tranh đã nổ ra cuốn theo bao nỗi đau, nước mắt và máu của những người lính. Họ đã chiến đấu trên đất liền, trên sông trên biển, giữa bầu trời xanh không giới hạn. Họ chiến đấu trên khắp các vùng trận địa và lục địa Châu Á, Châu Âu, Châu Phi, để thắp sáng một niềm tin, một lý tưởng, vì tự do của loài người, vì hạnh phúc của đồng bào đồng loại. Những bông hoa poppies màu đỏ nhắc mọi người nhớ tới họ, tri ân các chiến sĩ đã dũng cảm hy sinh cho ngày hôm nay của chúng ta.

Xem thêm:   Tháng Ba chim bay về nhiều

Trong ý hướng đó, các tổ chức Cựu Chiến Binh Hoa Kỳ đã phát động ngày Poppy Day trong thời gian từ 15 tháng Năm đến 21 tháng Năm để quần chúng tri ân những người lính đã vị quốc vong thân. Riêng với chúng ta, người Việt trên đất nước Mỹ, chúng ta xin chọn một bông poppy màu đỏ thật thắm thật đẹp cho anh em đồng đội của chúng ta, những chiến sĩ VNCH đã hy sinh trong cuộc chiến 20 năm trên đất nước mình. Xin các anh yên nghỉ trong màu đỏ của hoa poppy và trong lòng tưởng nhớ của mọi người ở đây.

TN- Tổng Hợp

*Hoa poppy nghĩa tiếng Việt là hoa anh túc.