Ai Cập cổ đại là một trong những nền văn minh lâu đời nhất của nhân loại, ở giai đoạn khoảng từ năm 3000 TCN. Các thành tựu của Ai Cập cổ đại bao gồm các công trình kiến trúc khổng lồ, trong số đó là hàng loạt các kim tự tháp.
Lạc Đà ở khu vực Kim Tự Tháp
Những công trình kiến trúc nổi tiếng và bí ẩn nhất thế giới đó là những lăng mộ của các pharaoh – các vị vua của Ai Cập cổ đại. Có nhiều loại kim tự tháp trên khắp thế giới, nhưng nổi bật nhất vẫn là các kim tự tháp ở Giza.
Trong khu vực này có tất cả là 9 cái vừa lớn vừa nhỏ, nhưng lớn nhất và cổ nhất là Kim Tự Tháp tên Khufu, còn được gọi là Cheops, được xây vào khoảng năm 2560 TCN, và là lăng mộ của pharaoh Khufu, trị vì trong thời kỳ Vương triều thứ Tư, và kim tự tháp này là một trong những kỳ quan của thế giới cổ đại còn tồn tại đến hôm nay. Cái thứ 2 là của Khafre, con trai của vua Khufu, ngoài ra mấy cái nhỏ khác thường dành cho hoàng hậu và người thân của các pharaoh.
Kim Tự Tháp ở Giza được xây dựng bằng hàng triệu khối đá, mỗi khối nặng từ 2 đến 15 tấn, và phải mất hai mươi mấy năm mới hoàn tất, mấy cái nhỏ hơn thì mất cả hơn chục năm.
Không xa kim tự tháp, chúng ta có thể đến xem tượng Nhân Sư (Sphinx) là một sinh vật huyền thoại xuất hiện trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt nổi bật trong văn minh Ai Cập cổ đại và Hy Lạp cổ đại, mỗi nơi lại có cách miêu tả và ý nghĩa khác nhau. Nhân Sư trong văn hóa Ai Cập có hình dạng đầu người, thân sư tử. Đôi khi có đội vương miện hoặc khăn che đầu kiểu pharaoh, tượng trưng cho quyền lực hoàng gia, trí tuệ, sức mạnh, và thường được đặt để canh gác lăng mộ hoặc đền thờ của các pharaoh.
Tượng Nhân Sư ở Giza là một trong những bức tượng đá nguyên khối lớn nhất thế giới, dài khoảng 73 mét, cao 20 mét, được dựng vào khoảng năm 2500 TCN dưới triều đại pharaoh Khafre, nên mặt tượng được cho là khắc họa theo gương mặt của chính Khafre.
Tượng Nhân Sư
Trong khu vực này chúng ta dùng shuutlebuss (shuttle bus) để di chuyển. Tốt nhất các bạn nên đặt chuyến viếng thăm kim tự tháp này nơi các dịch vụ có người hướng dẫn. Có thể đặt trước trên mạng, trong các trang du lịch, họ sẽ có xe đưa đón mình tại khách sạn luôn.
Đến Ai Cập, chúng ta mới thấy rằng nền văn minh của thời cổ đại không nhất thiết phải gắn liền với hiện đại, vì thế nên nếu đến để tìm hiểu về lịch sử, về những nét văn hóa của Ai Cập cổ đại thì bạn nên đến, còn nếu bạn chỉ đến để du lịch, để hưởng thụ những thứ hào nhoáng của một đô thị thì nơi này không dành cho bạn. Cairo là thủ đô, nhưng có rất nhiều những căn nhà cũ kỹ, xác xơ, dường như đã bị bỏ quên từ rất lâu. Rồi mình tự đặt câu hỏi: tại sao cái xứ sở một thời oanh liệt như thế mà hôm nay lại thụt lùi quá sức tưởng, không theo kịp với nền văn minh hiện tại? Nghe bảo họ đang xây một đô thị mới tên là New Cairo, nhưng nếu là một đô thị mới với những kiến trúc mới thì đâu phải là cổ thành Cairo nữa, mà sẽ như những đô thị tân thời khác.
Khi đáp phi trường Cairo, các bạn có thể gọi Uber nếu có sóng, nếu không thì gọi taxi. Tuy nhiên, taxi mà có bảng taxi trên mui thì rất ít gặp, nhưng cũng không cần phải tìm kiếm vì bạn đi đến đâu cũng có người vẫy bạn và hỏi bạn cần taxi không. Đón taxi kiểu này cũng được, chỉ là các bạn nên đồng ý giá cả trước khi đi. Từ phi trường về trung tâm phố khá xa, chạy cả hơn nửa tiếng mà họ lấy 15€, tương đương với $15 thì so với dân Bắc Âu là quá rẻ. Cuộc sống của nhiều người ở đây cũng rất khó khăn nên nếu thấy giá hợp lý thì mình đi. Khi đi taxi, họ thường hỏi mình có chương trình gì không, mai có cần xe không v.v. Nếu cần xe thì các bạn có thể hợp đồng với họ đưa đón hay bao trọn gói trong ngày cũng tiện. Giá cả ăn uống hay vé vào cổng những nơi cần thăm viếng so với Na Uy thì chừng nửa giá. Thức ăn địa phương thì phải nói là ít ngon.
Moske lớn nhất ở Cairo, nằm trên đồi trong khu vực Citadel
Trung tâm phố, gọi là downtown, nơi các bạn có thể đi shooping (shopping) vào buổi tối. Rất tấp nập. Xe cộ bóp còi inh ỏi nên rất nhớ Sài Gòn. Giao thông bên này nó lộn xộn y như VN vậy. Xe chạy cứ xuôi theo dòng mà lướt nên khi qua đường mình cũng cứ liều mà băng ngang qua thôi chứ kiểu đứng chờ xe ngừng cho mình qua như ở Na Uy thì chờ chắc phải chờ tới Tết. Giá cả ở downtown so ra thì rất rẻ vì là hàng địa phương, khác với những áo quần trong những shooping center lớn, thuộc các hiệu quốc tế, nên giá cũng bằng các nước ở Châu Âu, vì thế nên sắm hàng địa phương thích hơn vì vừa rẻ và vừa khác lạ.
Dòng sông chảy xuyên qua phố là sông Nile, một trong những con sông nổi tiếng và quan trọng nhất thế giới, không chỉ vì chiều dài mà còn vì vai trò lịch sử, văn hóa và kinh tế. Trong suốt hàng ngàn năm, sông Nile là huyết mạch sống của nền văn minh Ai Cập cổ đại. Nước sông Nile rất quan trọng cho nền nông nghiệp, là nền tảng cho sự thịnh vượng của Ai Cập thời bấy giờ.
Các bạn có nhớ là Sông Nile cũng được nhắc tới trong cựu ước? Đó là khi vua Ai Cập ra lệnh giết tất cả các bé trai mới sinh, thì mẹ của Môi-sen, (Moses) đã giấu đứa con 3 tháng tuổi của mình vào 1 chiếc giỏ rồi thả trôi trên dòng sông Nile. May mắn thay, Công chúa Ai Cập – con gái của Pharaoh, bắt gặp và đem cậu về nuôi, và đây là mấu chốt đã thay đổi những trang lịch sử của dân tộc Do Thái. Lớn lên cậu Môi-sen trở thành hoàng tử Ai Cập, và rồi định mệnh đã biến cậu thành một tên tuổi lớn nhất trong cựu ước vì đã cứu vớt cả dân tộc Do Thái thoát khỏi kiếp nô lệ Ai Cập.
Citadel Cairo, nhìn toàn cảnh thành phố
Đi tàu trên sông Nile vào những buổi chiều, ngắm hoàng hôn và ăn tối, xem văn nghệ nhảy múa cũng là điều thú vị. Bạn có thể đặt trước trên mạng hoặc nhờ khách sạn đặt giùm. Giá $20 mỗi người.
Cổ thành Cairo Citadel cũng là nơi nên viếng thăm. Trong đây có một cái moske (mosque – nhà thờ Hồi giáo) lớn nhất ở Cairo với những họa tiết trên những mái vòm rất đẹp. Ngoài ra trong khu vực này cũng có những viện bảo tàng. Đứng ở đây các bạn có thể ngắm toàn cảnh của thành phố.
Sau thời kỳ các Pharaoh, tức là sau khi chế độ quân chủ thần quyền của Ai Cập cổ đại chấm dứt, Ai Cập đã trải qua nhiều giai đoạn thay đổi lớn về chính trị, văn hóa và xã hội. Sau cái chết của nữ hoàng Cleopatra, vào khoảng năm 30 TCN, Ai Cập trở thành thuộc địa của Đế chế La Mã. La Mã đã kiểm soát chặt chẽ Ai Cập vì tầm quan trọng của xứ này trong chiến lược và kinh tế. Tuy Ai Cập vẫn tiếp tục phát triển văn hóa đặc trưng nhưng không tránh khỏi sự pha trộn những nét văn hóa du nhập của La Mã. Từ thế kỷ 1: Cơ đốc giáo bắt đầu lan rộng ở Ai Cập, sau đó thì Người Ả Rập xâm nhập, nên Ai Cập trở thành một phần của Đế chế Hồi giáo, dưới sự cai trị của nhiều triều đại khác nhau. Vì thế nên hiện tại Ai Cập là xứ của hồi giáo.
Đi đến đâu các bạn cũng sẽ bắt gặp cảnh sát canh gác, nhất là những nơi có du khách. Vào khách sạn hay thậm chí quán ăn đôi khi cũng phải qua security check. Nghe anh taxi kể là ngày trước ở đây có nhiều mafia, chúng rất lộng hành, cướp bóc của du khách.Vì thế nên sau này họ tăng cường an ninh, chỗ nào cũng có cảnh sát canh chừng, vì thế nên tương đối an toàn, không còn bị cướp nữa. Tuy nhiên, ăn trộm hay móc túi thì vẫn có ở những nơi đông đúc, Ai Cập hay các quốc gia khác cũng vậy, vì thế nên cẩn thận chút vẫn hơn.
Kim Tự Tháp ở Giza
Ai Cập cổ đại là một trong những nền văn minh lâu đời và có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong lịch sử nhân loại. Những di sản mà nền văn minh này đã để lại, không phải chỉ là những lăng mộ của các pharaoh hoặc các đền đài, mà còn nhiều những nét trong nghệ thuật, kiến trúc, hội họa, điêu khắc. Họ đã phát minh ra Giấy Papyrus; là tiền thân của giấy hiện đại, và lịch mặt trời có 365 ngày. Về tín ngưỡng thì họ tin vào thế giới bên kia nên người chết được ướp xác (mummy) và chôn cất cùng nhiều vật dụng.
Đến thăm viện bảo tàng Egyptian bạn sẽ thấy rằng chưa có một viện bảo tàng nào trên thế giới lại nhiều những quan tài như ở đây. Đó là vì tục ướp xác người chết của họ, nên về sau những gì mà các nhà khảo cổ tìm thấy thì đa số là các quan tài với những xác ướp. Dĩ nhiên cũng có những thứ khác để vẽ lên một cuộc sống của người dân Ai Cập cổ đại, nhưng ít thôi.
Ngoài ra các bạn cũng sẽ thấy các bia đá có khắc chữ, đó là Hieroglyphs; hệ thống chữ tượng hình, do họ phát minh ra, thường được dùng trong các văn bản tôn giáo, bia đá, và lăng mộ.
Về toán học thì họ phát minh ra hệ thống số và các công cụ toán học căn bản, những kiến thức sâu rộng về hình học, giúp xây dựng các kim tự tháp và công trình lớn, các số Pi và tỷ lệ vàng cũng được dùng trong kiến trúc. Họ còn có những ghi chép y học rất sớm, mô tả cách chữa bệnh, phẫu thuật, và sử dụng dược liệu.
Cho dù Ai Cập hiện giờ đã bị lãng quên nhiều, nhưng không thể phủ nhận rằng: Ai Cập đã đóng góp rất nhiều cho sự văn minh của nhân loại, và đã để lại nhiều những giá trị lịch sử, văn hóa.
TH
