Vào ngày 4 tháng 10 năm 2019 vừa qua, Tòa Bạch Ốc loan báo hành pháp Trump sẽ từ chối chiếu khán (visa) cho những di dân nào không thể chứng minh sẽ có bảo hiểm sức khỏe, hoặc có khả năng trả phí tổn y tế khi họ trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ.
Cần ghi nhớ rằng đây chỉ là lệnh hành pháp (executive order), không phải luật thay đổi. Lệnh hành pháp có thể bị hủy bỏ bởi một tân tổng thống nếu ông Trump không được tái cử trong tháng 11 năm 2020. Cũng cần ghi nhớ rằng chính sách săn sóc sức khỏe sẽ đương nhiên bị thách thức trong những tòa án ở Hoa Kỳ, có nghĩa là sẽ không thể có hiệu lực trong vài tháng hoặc nhiều năm sau.
Ông Trump đã phổ biến một bản tuyên bố, có hiệu lực từ ngày 3 tháng 11 năm 2019, ra lệnh cho các nhân viên lãnh sự Hoa Kỳ ngăn cấm những di dân muốn sống tại Hoa Kỳ ngoại trừ “sẽ được bảo hiểm sức khỏe chấp thuận” hoặc có thể chứng minh họ có “những nguồn tài chánh chi trả cho những phí tổn y tế có thể dự đoán hợp lý”.
Ông Trump biện minh cho hành động của mình bằng cách nói rằng những di dân hợp pháp có khả năng nhiều gấp ba lần công dân Mỹ không có bảo hiểm sức khỏe, đặt gánh nặng lên các bệnh viện và người trả thuế ở Hoa Kỳ. Ông Trump viết rằng: “Chính phủ Hoa Kỳ đã gây ra vấn đề tệ hại hơn khi chấp nhận hàng ngàn người ngọai quốc không thể hiện được bất cứ khả năng chi trả nổi những phí tổn săn sóc sức khỏe của họ. Những di dân đến quốc gia này không nên đặt thêm gánh nặng lên hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta và những người trả thuế Hoa Kỳ, với những phí tổn cao hơn”.
Bản tuyên bố của tổng thống nhắm thẳng vào những di dân ở nước ngoài sắp đoàn tụ với gia đình của họ ở Hoa Kỳ. Bản tuyên bố này không ảnh hưởng đến người tỵ nạn, những người xin lánh cư hoặc sinh viên học sinh theo học ở Hoa Kỳ.
Một khi chính sách mới này có hiệu lực, những người xin chiếu khán di dân sẽ được các nhân viên lãnh sự yêu cầu cho biết bằng cách nào họ có thể có bảo hiểm sức khỏe trong vòng 30 ngày sau khi đến Hoa Kỳ. Điều này có thể bao gồm bằng chứng mà họ sẽ có bảo hiểm sức khỏe qua công việc làm hoặc được bảo hiểm qua bảo hiểm sức khỏe của thân nhân. Nếu họ không thể cho thấy những gì mà nhân viên lãnh sự thỏa mãn, chiếu khán của họ sẽ bị từ chối. Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ sẽ đề ra những tiêu chuẩn và quy luật mà các nhân viên lãnh sự sẽ làm theo để đưa ra quyết định.
Lệnh hành pháp bất ngờ này là bước mới nhất trong một nỗ lực dài hạn của Stephen Miller, cố vấn di trú hàng đầu của tổng thống, nhằm giới hạn gánh nặng tài chánh khi cho phép di dân nhập cảnh Hoa Kỳ.
Bà Elizabeth Jamas, một luật sư di trú, nói rằng: “Hầu hết những người nhận được thẻ xanh đều đã có việc làm chờ đợi họ hoặc có người hôn phối đang làm việc. Khi quý vị nộp đơn xin thẻ xanh, quý vị đã phải hội đủ những đòi hỏi về tài chánh chắc chắn”.
Những người đến Hoa Kỳ được công ty bảo lãnh cho một việc làm cụ thể hầu như đều có bảo hiểm sức khỏe do chủ nhân cung cấp, và họ có khả năng không bị ảnh hưởng bởi chính sách mới này. Nhưng nhiều người lớn không có ngay những lọai bảo hiểm sức khỏe của công ty hoặc không đủ khả năng mua bảo hiểm sức khỏe tư nhân, sẽ bị từ chối chiếu khán dễ dàng.
Tổng thống viết rằng cho di dân không có bảo hiểm sức khỏe đến Hoa Kỳ sẽ “gây bất lợi cho những lợi ích của Hoa Kỳ, và việc nhập cư của họ nên là đối tượng phải chịu những hạn chế, giới hạn và ngoại lệ nhất định”.
Bản tuyên bố mới nhất của ông Trump sẽ gặp những chướng ngại dễ hiểu. Bộ Ngoại Giao chỉ có một cánh cửa nhỏ để dạy hàng ngàn nhân viên lãnh sự làm sao để có thể quyết định nếu những di dân trong tương lai có thể chi trả việc săn sóc sức khỏe của họ. Một viên chức lãnh sự nói rằng nếu chính sách săn sóc sức khỏe này không được ngưng lại bởi tòa án trong tháng tới, nó sẽ gây ra những hỗn loạn cho toàn thể các văn phòng lãnh sự Hoa Kỳ.
Liệu chương trình DACA có thể tiếp tục không?
Ngày 7 tháng 10 năm 2019 sẽ là ngày bắt đầu nhiệm kỳ mới của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ (từ tháng 10 năm 2019 đến tháng Sáu năm 2020). Pháp viện dự trù sẽ nghe trình bày về hồ sơ DACA vào ngày 12 tháng 11, mặc dù họ sẽ không đưa ra quyết định cho đến tháng Sáu năm 2020.
Cho đến cuối năm 2018, chính phủ liên bang ước tính có trên 700,000 di dân bất hợp pháp được hưởng chương trình DACA, nhằm cho phép nhiều di dân đến Hoa Kỳ bất hợp pháp khi còn thơ ấu được quyền ở lại và làm việc tại Hoa Kỳ.
Trong năm 2016, Tối Cao Pháp Viện đã bỏ phiếu 4-4 về việc những nỗ lực của Tổng thống Obama muốn mở rộng chương trình DACA và lập một chương trình mới là Tạm Hoãn Thi Hành (Việc Trục Xuất) Cha Mẹ của Công Dân Mỹ và Thường Trú Nhân (tức Deferred Action for Parents of American and Lawful Permanent Residents – viết tắt là DAPA) có hợp lệ hay không?
Hỏi đáp di trú
Hỏi: Những đương đơn xin chiếu khán có sẽ cần chứng minh họ đã có sẵn bảo hiểm sức khỏe ở Hoa Kỳ, hay họ sẽ chỉ phải nói làm sao họ sẽ có bảo hiểm sức khỏe trong vòng 30 ngày sau khi đến Hoa Kỳ?
Đáp: Các đương đơn xin chiếu khán có thể được hỏi bằng cách nào họ sẽ có bảo hiểm sức khỏe qua việc làm hoặc có bảo hiểm qua bảo hiểm sức khỏe của thân nhân. Nhưng vấn đề này hiện vẫn chưa rõ ràng và lệnh hành pháp không đưa ra những chi tiết đòi hỏi cụ thể.
Hỏi: Khi nào Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ sẽ cung cấp hướng dẫn về lệnh hành pháp mới này?
Đáp: Lệnh hành pháp này đưa ra đã gây sự bất ngờ cho Bộ Ngoại Giao. Hiện nay họ không thể nói các đương đơn xin chiếu khán sẽ cần những bằng chứng nào để chứng minh họ sẽ có bảo hiểm sức khỏe trong vòng 30 ngày sau khi đến Hoa Kỳ.
LMH
San Jose, CA.
