Hỏi

Tôi nghe nói con người có sự chuyển hóa căn bản nhưng không hiểu ý nghĩa của nó. Xin bác sĩ giải thích giùm. Cám ơn bác sĩ. LTK

Trả lời

Sự chuyển hóa căn bản – metabolic basal – là tổng số các phản ứng hóa học cần thiết để tạo ra hoặc phá hủy tế bào của cơ thể. Nó cũng là số năng lượng khi cơ thể nghỉ hoàn toàn, chỉ còn các hoạt động căn bản như thở, lưu hành máu và sản xuất ra các chất cần cho sự sống. Ðơn vị năng lượng cần có để duy trì các chức năng đó được tính bằng calo.

Giới tính là một yếu tố cần để tính xem bao nhiêu calo mà một cá nhân cần để duy trì sự biến hóa căn bản.

Với nam giới, yếu tố quan trọng nhất là thành phần của cơ thể. Cơ thể người nam có tương đối nhiều thịt hơn; nữ giới lại có nhiều mỡ. Ðó là điều rất đúng mặc dù cả hai đều cân nặng bằng nhau. Ở nam giới, cơ bắp hoạt động nhiều nên cần nhiều năng lượng hơn tế bào mỡ, số calo để duy trì chức năng khi người nam đó hoàn toàn nghỉ ngơi là 10%, cao hơn ở nữ giới.

Với nữ giới, kinh nguyệt đóng góp khá lớn vào sự thay đổi của calo cần thiết cho việc tiêu dùng khi nghỉ ngơi. Trong thời gian rụng trứng, nữ giới thấy họ có nhu cầu đòi hỏi tăng số calo để bù lại số năng lượng lúc sản xuất trứng.

Một nghiên cứu tại cơ quan USDA Energy and Protein Nutrition Laboratory ở Beltsville, Maryland về biến hóa căn bản của nữ giới trong thời kỳ kinh nguyệt đã cho thấy phụ nữ có thể đốt bớt đi từ 5 tới 7% số năng lượng trong khi ngủ vào các đêm trong thời gian rụng trứng và khi bắt đầu có kinh hơn là sau khi có kinh.

Bảo Huân 

Sự truyền nhiễm infectious diseases & nhiễm trùng contagious diseases 

Hỏi

Sự truyền nhiễm Infectious Diseases và nhiễm trùng Contagious Diseases có giống nhau không, thưa bác sĩ? MBK

Trả lời

Cần phân biệt rõ: truyền nhiễm dùng để chỉ những bệnh truyền từ các con vật, người hoặc thực phẩm có vi trùng; còn nhiễm trùng là để chỉ các bệnh truyền trực tiếp từ người này sang người khác. Cả hai loại bệnh này đều do các sinh vật nhỏ chỉ nhìn thấy qua kính hiển vi.

Bệnh dịch hạch thể hạch hoặc Tử thần đen – Black Death – đã tiêu diệt một phần ba dân chúng Âu châu vào thế kỷ thứ 14 là một bệnh về truyền nhiễm hơn là nhiễm trùng. Con người mang bệnh khi bị cắn bởi những con bọ chét đã bị nhiễm vi khuẩn bệnh từ các con chuột – mà chúng sống như ký sinh trùng.

Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm khác. Một người bị bệnh dại không gây ra nguy hiểm cho ai. Ta có thể bị bệnh dại khi bị một con vật như chó, dơi hoặc các thú vật khác gây ra.

Ngược lại, cúm là bệnh truyền nhiễm vì chúng lan xa và cũng là bệnh nhiễm trùng vì bệnh này lây qua những giọt nước chứa siêu vi trùng từ người có mầm bệnh.

Cấp tính và kinh niên

Hỏi

Cấp tính và kinh niên khác nhau như thế nào? Xin bác sĩ giải thích giúp. NTTH

Trả lời

Cấp tính là bệnh xảy ra bất thình lình với các triệu chứng rất quan trọng. Ví dụ: bệnh ruột dư, chẳng hạn. Bị viêm ruột dư cần phải cấp cứu và giải phẫu ngay.

Còn bệnh kinh niên như viêm khớp hoặc vữa xơ động mạch xảy ra từ từ và kéo dài nhiều năm liền.

Bảo Huân

NYD