Hỏi

Thưa ông bác sĩ,

Chúng tôi có mấy thắc mắc như sau về Trung Tâm Chăm Sóc Ban Ngày: Có ích lợi gì không mà nhiều vị cao niên cũng chịu khó tới trung tâm sinh hoạt mỗi ngày. Xin bác sĩ giải thích. Nguyễn Thị Liên

Đáp

Thưa bà Liên,

Chúng tôi xin kể qua về sinh hoạt tại Trung Tâm Chăm Sóc Ban Ngày để bà và các vị cao niên coi nhé. Việc gia nhập Trung Tâm này để tùy các cụ nghiên cứu, coi lợi  và hại ra sao:

Từ hơn một tháng nay, sáng nào Cụ Nguyên cũng thức dậy đúng giờ, dành 20 phút vận động gân cốt, rửa mặt đánh răng rồi trang điểm mặc quần áo, ngồi chờ xe đến đón. Ðúng 8 giờ xe tới. Lên xe, cụ đã thấy cả chục vị lão niên hiện diện, cười nói vui như Tết với nhau. Cụ nhập cuộc, chia sẻ câu chuyện.

Tới trung tâm, các cụ xuống xe vào nhà.

Bữa ăn sáng đã sẵn sàng, mỗi cụ lãnh một phần ra bàn ngồi ăn. Tất nhiên vừa ăn vừa kể chuyện nắng mưa, chuyện gia đình, chuyện hàng xóm, chuyện đời sống của bà con ở quê hương. Hôm nay có mặt hơn bốn chục cụ.

Sau đó, tới các chương trình sinh hoạt do trung tâm cung cấp như chơi domino, đánh cờ, tập thể dục dưỡng sinh, nghe thuyết về an sinh xã hội…

Tới buổi trưa, các cụ được mời ăn bữa cơm nóng hổi rồi lim dim nhắm  mắt, nghỉ ngơi nửa giờ. Buổi chiều lại tiếp tục sinh hoạt khoảng 2 giờ rồi các cụ lên xe ra về.

Cứ như vậy từ thứ Hai cho tới thứ Sáu, các cụ gặp nhau, hàn huyên, sinh hoạt.

Các cụ đang tham gia chương trình “Chăm Sóc Ban Ngày cho Người Cao Tuổi” (Adult Day Care Program), chẳng khác chi các cháu nội ngoại bé bỏng của các cụ tới nhà giữ trẻ khi cha mẹ chúng đi làm.

Chăm Sóc Ban Ngày cung cấp một chương trình được tổ chức chu đáo vào ban ngày, từ thứ Hai tới thứ Sáu có mục đích hỗ trợ sự độc lập của người cao tuổi đồng thời cũng thăng tiến quan hệ xã hội, sức khỏe tinh thần và thể chất của họ. Ðúng như định nghĩa của cơ quan Y tế Thế giới, là một cơ thể chỉ khỏe mạnh khi không có bệnh về tinh thần, thể xác cộng thêm sự hài hòa xã hội.

Các dịch vụ bao gồm nhiều sinh hoạt khác nhau phù hợp với nhu cầu và sự ưa thích của thân chủ, có bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và có người giới thiệu, hướng dẫn thân chủ sử dụng các nguồn phúc lợi tại địa phương. Các dịch vụ của trung tâm phải được thực hiện tại nhà hoặc một trung tâm được chính quyền thừa nhận là đã hội đủ các tiêu chuẩn về việc thành lập chương trình.

Chương Trình đặt trọng tâm vào hai điểm chính:

– Thứ nhất là cung cấp cho người cao tuổi cơ hội tạm rời mái ấm gia đình trong mấy giờ mỗi ngày và được chăm sóc, khích lệ cả hai mặt tinh thần và xã hội cũng như có cơ hội gặp gỡ tiếp xúc vui chơi với người khác

– Thứ hai là để cho người chăm sóc các cụ có một số thời gian rảnh rỗi giải quyết việc riêng và nghỉ ngơi, thư giãn, tránh bị kiệt sức.

Chương trình là một phương thức trì hoãn, thay thế cho sự đưa người già vào bệnh viện hoăc nhà dưỡng lão (nursing home) cũng như thừa nhận sức mạnh và ước muốn tự chủ, độc lập của họ. Và đồng thời cũng tiết kiệm nhiều tiền cho ngân sách quốc gia, gia đình, nếu các cụ phải nhập bệnh viện.

Tại Hoa Kỳ, hiện nay có khoảng trên 3,500 trung tâm đang hoạt động và cung cấp dịch vụ cho cả trăm ngàn lão nhân mỗi ngày. Tuổi trung bình của khách hàng là 72 tuổi, Khoảng 59% thân chủ cần sự giúp đỡ về hai hoặc ba sinh hoạt căn bản hàng ngày như ăn uống, tắm rửa, mặc quần áo…

Hàng năm, có Tuần lễ Quốc gia về ADS từ ngày 21-27 tháng 9 để các trung tâm học hỏi kinh nghiệm, hỗ trợ nhau cải tiến phương thức phục vụ thân chủ.

Một hiệp hội các Aldult Day Service (NADSA) cũng được thành lập vào năm 1979.

Quyền hạn thân chủ

Khi tham gia chương trình, thân chủ có một số quyền hạn mà trung tâm phải tôn trọng:

– Có quyền được đối xử như một người trưởng thành với sự kính trọng tương xứng.

– Có quyền tham dự vào một chương trình với các dịch vụ và sinh hoạt có mục đích thăng tiến thái độ tích cực của con người.

– Có quyền tham dự vào một chương trình với các dịch vụ khích lệ sự học hỏi, cải thiện khả năng và sự ham muốn của mỗi cá nhân.

– Có quyền được hỗ trợ, khích lệ duy trì tính cách độc lập trong phạm vi có thể và tham dự vào các sinh hoạt có tác dụng làm tăng tính cách độc lập, tự chủ này.

– Ðược cung cấp môi trường với các trang thiết bị an toàn, lành mạnh, thoải mái đúng với nhu cầu của mình

– Tự do tham dự các nghi lễ tôn giáo của mình cũng như tiếp đón các vị lãnh đạo tinh thần.

– Tham dự hoặc rời trung tâm bất cứ lúc nào, ngoại trừ trường hợp người bảo hộ ngăn cấm.

– Có quyền tự quyết định trong phạm vi trung tâm, kể cả các cơ hội góp phần vào việc thiết lập các dịch vụ, có quyền quyết định tham gia hay không đối với bất cứ sinh hoạt nào.

– Không bị cô lập trong phòng hoặc ngồi riêng, kiềm chế, cột trói.

– Có quyền nhận hoặc từ chối chăm sóc y tế.

– Có quyền duy trì tính cách riêng tư, kín đáo.

– Có quyền được thông báo về chủ trương của trung tâm đối với sự tham dự của gia đình với thân chủ.

Trước khi quyết định tham gia vào một trung tâm, người cao tuổi và thân nhân cũng cần tìm hiểu về cách tổ chức cũng như các chương trình của trung tâm coi có đáp ứng nhu cầu của mình không.

Chương Trình Ban Ngày là cơ hội tốt để cho người chăm sóc có thì giờ nghỉ ngơi, có thì giờ làm những việc cá nhân cần thiết mà vẫn an tâm là người thân của mình được chăm sóc chu đáo. Và cũng tránh được ân hận là “đưa người thân vào nhà dưỡng lão”.

Các cụ sẽ có cơ hội tham gia các sinh hoạt tập thể, những chương trình giải trí lành mạnh. Và đặc biệt là tránh được sự phải nhập bệnh viện hoặc vào nhà dưỡng lão vì những lý do không cần thiết.

Mong rằng những lời nói trên cũng thỏa mãn một phần nào câu hỏi của bà.

NYĐ