Bitcoin là gì? Nói đơn giản, đó là một loại tiền ảo dưới dạng số (digital), còn gọi là cryptocurrency, dùng để trả cho bất cứ ai và ở đâu có nhận loại tiền này.
Nó khác với tiền trong ví bạn về nhiều phương diện, đặc biệt là không được chính quyền nào yểm trợ. Ðứng sau nó không có “lòng tin và giá trị” như người ta đặt vào đồng đô la Mỹ.
Một điểm khác biệt nữa: bitcoin chỉ tồn tại dưới dạng số. Mọi chuyển đổi, sang nhượng đều bằng “điện tử”, được ghi chép vào sổ cái (master ledger) gọi là blockchain, không thực hiện qua trung gian ngân hàng hay cá nhân nào.
Bitcoin từ đâu tới? Lý lịch của người sáng lập vẫn còn mù mờ với nhiều đồn đoán. Ðiều ta được biết là bitcoin đã xuất hiện khá sớm (2008), được “sáng chế” do một hoặc nhiều người lập mật mã điện toán với bí danh Satoshi Nakamoto. Bitcoin sớm lọt vào mắt xanh của hai anh em song sanh Tyler and Cameron Winklevoss, những doanh nhân internet lúc bấy giờ Rồi từ đó, hàng ngàn loại tiền ảo được tạo ra.
Vậy ai dùng nó? Vì đặc tính “nặc danh” (anonymity), bitcoin được người ta sử dụng để đổi chác hàng hóa lậu, như ma túy. Khác với thẻ tín dụng, thẻ debit, hoặc trả tiền trên mạng qua ngân hàng, bitcoin không dễ “link” tới lý lịch của bạn.
Cũng vì tính linh hoạt (volatility) hiện nay của nó, nên trong thực tế khó mà dùng làm hình thức thanh toán từng ngày (tuy một số nhà bán lẻ, như Expedia và Overstock.com đã nhận bitcoin). Hiện nay, nó được coi là hình thức đầu tư được nhiều người loan truyền.
Vậy nó rủi ro ra sao? Rất may rủi. Trị giá bitcoin lên xuống đột ngột và mau chóng. Khoảng đầu năm 2017, 1 bitcoin trị giá khoảng $1,000, đến cuối năm tăng lên gần tới $20,000; ngày 5 tháng 2 năm 2018 xuống còn $7,000.
Nó tiếp tục đong đưa mạnh. Giống như mọi loại tiền ảo, bitcoin không được chính phủ hoặc ngân hàng trung ương nào chống lưng, do đó nó không được bảo đảm, chẳng hạn như từ FDIC là cơ quan bảo đảm tiền bạn ký thác tại các ngân hàng.
Cơ quan Bảo vệ Tài chánh cho người tiêu dùng (Consumer Financial Protection Bureau – CFPB) đã cảnh báo rằng các loại tiền ảo có rất nhiều rủi ro, như gian lận, lừa đảo, ít được bảo vệ, do đó nên tìm hiểu đầy đủ trước khi mua nó.
Vẫn còn muốn mua một ít? Cách giản dị nhất có thể là mua qua 1 trong số những nơi trao đổi trên mạng, như Coinbase; nơi này có nhận trả tiền bằng debit card, hoặc chuyển khoản từ một trương mục ngân hàng.
Bạn có thể để bitcoin trong trương mục trao đổi (exchange account) hoặc chuyển nó qua ví tiền ảo (cryptocurrency wallet) hình dạng giống như 1 thumb drive.
Một cách khác để có bitcoin là qua một tiến trình gọi là “đào mỏ” (mining). Cách này không thông dụng với đa số người thường, vì cần phải lão luyện về kỹ thuật và phải có computer mạnh.
PN
