Mục Thuế Vụ ngày 22 tháng 2 năm 2024

LỜI GIỚI THIỆU:

Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.

Email: bientap@trenews.net

Nhắn tin (text only) câu hỏi đến

469-328-3453

hoặc gởi thư về tòa soạn:

3202 N. Shiloh Rd.,

Garland, TX 75044

HỎI: Xin chào cô Đài Thi, tôi có vấn đề trình bày với cô là trong năm 2023 tôi có làm ở một hãng được khoảng 6 tuần. Trong thời gian đó họ chỉ trả lương cho tôi 800 đô bằng check và 300 tiền mặt, tổng cộng chỉ có 1,100 đô. Phần lương còn thiếu thì họ hứa hẹn mãi rồi không trả. Không những họ quịt tiền lương của tôi mà còn làm vậy với những nhân viên khác trong hãng, cho nên mọi người đều bỏ đi. Sau đó cứ vài ngày chúng tôi ghé lại hãng đòi số tiền lương còn thiếu, nhưng họ chỉ hứa mãi ngày này qua ngày khác.

Bây giờ cuối năm họ gởi cho chúng tôi mẫu W-2 khai thuế, trong đó họ ghi hơn 4,000 đô, trong khi họ chỉ trả cho tôi có 1,100 đô. Vậy tôi phải khai thuế như thế nào? Và tôi phải làm sao để họ trả số tiền lương họ vẫn còn thiếu tôi và những người khác? Xin cô hướng dẫn cách giải quyết. Cảm ơn cô.

Xem thêm: Mục Thuế Vụ ngày 4 tháng 4 năm 2024

ĐÁP: Xin thưa, cám ơn ông đã chia sẻ vấn đề này với báo Trẻ để giúp đồng hương hiểu thêm về quyền lợi của mình nếu chẳng may gặp cùng hoàn cảnh.

Thú thật với ông, ở Mỹ này mà còn có những công ty quịt tiền lương nhân viên và khai gian các mẫu thuế lương như W-2 thì thật là gan dạ. Ngoại trừ họ sắp khai phá sản hoặc có một cái gì khúc mắc gian lận bên trong, chứ một công ty làm ăn chân chính đều tuân theo luật liên bang và tiểu bang.

Luật liên bang gồm có luật thuế IRS, luật lao động DOL, và An sinh xã hội SSA. Luật tiểu bang nếu ở Texas gồm có Sở thất nghiệp TWC. Các tiểu bang khác đều có luật tương tợ để bảo đảm quyền lợi của nhân viên.

Dưới đây là cách giải quyết cho câu hỏi thứ nhất của ông và các bạn đồng nghiệp của ông, là nên khai thuế như thế nào:

Viết cho hãng một lá thư (để sau này dùng làm bằng chứng), giải thích rằng mẫu W-2 không đúng, yêu cầu họ chỉnh sửa lại và ghi rõ số tiền lương ông đã nhận được trong năm 2023. (Số tiền lương họ chưa trả ông là vấn đề khác, không cần nhắc đến trong lá thư này).
Trong thư có ghi rõ yêu cầu họ gửi cho ông mẫu W-2 mới trong vòng 2 tuần. Nếu không ông sẽ nhờ Sở Thuế can thiệp.
Gửi thư bảo đảm, có chữ ký người nhận (certified mail with signature return receipt).
Nếu sau 2 tuần không nhận được W-2 mới, đến báo văn phòng TAC của Sở Thuế, hoặc gọi số 800-829-1040. Sở Thuế có văn phòng TAC (Taxpayer Assistance Centers) trên toàn quốc. Sở Thuế sẽ liên lạc với hãng và cho họ 10 ngày để đưa cho ông W-2 mới.
Nếu ông có bằng chứng hãng khai gian hàng loạt các mẫu W-2, 1099, v.v. thì hãy báo cho nhóm điều tra đặc biệt của Sở Thuế. Dùng mẫu 3949-A, Sở Thuế sẽ giữ kín tên của những người báo. Tội cố tình khai gian sẽ bị phạt tiền và tù.
Trong trường hợp ông cần khai thuế gấp thì dùng mẫu 4852, là mẫu thay thế cho W-2. Mẫu này do ông tự khai thu nhập của mình, cho nên cần có cái cuống/cùi check hoặc bằng chứng lương ông nhận được trong năm.

Xem thêm: Mục Thuế Vụ ngày 25 tháng 4 năm 2024

Dưới đây là cách nhờ Bộ Lao Động giúp ông đòi số tiền lương còn thiếu:

Gửi cho hãng một lá thư bảo đảm giống như trên, yêu cầu họ trả cho ông số tiền lương còn thiếu (không nhắc gì đến W-2). Ghi rõ ngày tháng ông làm việc ở đó và số tiền lương tổng cộng cho 6 tuần – ví dụ như 6,000 đô, ông đã nhận 1,100, và họ còn thiếu ông 4,900.
Ghi rõ là ông đã nhiều lần đến tận hãng yêu cầu trả số tiền còn thiếu. Nay ông cho họ thêm 2 tuần nữa để thanh toán số nợ này. Nếu không trả, ông sẽ nhờ Bộ Lao Động (Department of Labor) can thiệp.
Sau 2 tuần, gọi cho Bộ Lao Động 866-487-9243 (có nhân viên nói tiếng Việt). Họ có trên 200 văn phòng toàn quốc. Họ sẽ thưa kiện giúp ông và các đồng nghiệp của ông đòi số tiền lương còn thiếu. Hoàn toàn miễn phí.
Nếu ông và các đồng nghiệp cùng nhau gọi Bộ Lao Động, có thể họ sẽ điều tra thêm xem hãng này có vi phạm các luật lao động khác chẳng hạn như không trả lương cho nhân viên theo mức lương quy định tối thiểu v.v.

Chúc ông và các đồng nghiệp thành công đưa hãng này ra công lý để làm sáng tỏ vấn đề, không những riêng cho ông và đồng nghiệp, mà còn cho các đồng hương sau này.

HỎI: Cách đây vài năm con trai tôi làm nghề thầu sửa chữa nhà cửa. Cháu làm nghề độc lập cho nên tự lo chi phí và thu nhập, chứ không có nhận mẫu 1099 nào của ai cả. Vì làm độc lập cho nên cháu không khai thuế vì nghĩ rằng Sở Thuế sẽ không biết. Sau đó cháu bị Sở Thuế gửi thư nói cháu thiếu thuế hơn 100,000 đô, cho 3 năm không khai. Cháu vẫn còn nợ số tiền này. Nay cháu không còn làm nghề này nữa, và muốn gia nhập vào lính Mỹ. Chuyện cháu không khai thuế và bị thiếu thuế có ảnh hưởng gì đến lý lịch để đi lính không cô? Cám ơn cô Đài Thi.

Xem thêm: Phúc Lợi Xã Hội ngày 11 tháng 4 năm 2024

ĐÁP: Thưa chị, hầu như bất cứ ai khi xin vào làm việc cho chính phủ liên bang, cũng phải trải qua quá trình kiểm duyệt lý lịch (background investigation). Chức vụ hoặc công việc càng quan trọng, càng có liên quan đến an ninh quốc gia, thì lý lịch càng gắt gao.

Quân đội Mỹ thuộc vào hệ thống liên bang nhưng có quy định về lý lịch riêng, nhưng nói chung tùy theo chức vụ và công việc mà quân đội đòi hỏi lý lịch tốt cỡ nào. Ví dụ như lý lịch của lính bộ binh khác với không quân. Lý lịch của binh nhì khác với tướng tá.

Trong trường hợp không khai thuế và bị thiếu thuế thì chắc chắn là có ảnh hưởng đến lý lịch của cháu, chỉ là sớm muộn mà thôi. Ví dụ như cháu trốn thuế một thời gian thì Sở Thuế sẽ tịch thu một số tiền lương lính của cháu. Khi lương bị tịch thu thì cấp trên sẽ biết, và họ sẽ hành xử theo luật quân đội.

Tốt nhất là cháu nên liên lạc với Sở Thuế để xin trả góp với mức thấp nhất có thể. Khi trả góp đều đặn thì xem như cháu đang là công dân gương mẫu và đang thi hành nghĩa vụ công dân. Như vậy thì sẽ không ảnh hưởng xấu đến lý lịch của cháu sau này.

NĐT