Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra Bộ Ngân Khố (Department of the Treasury). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng thanh tra và kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Đặc biệt là với chức vụ Thanh Tra của Bộ Ngân Khố, cô đã từng kiểm tra cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ những đề tài thuế vụ quan trọng có ảnh hưởng đến đồng hương qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật lệ thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only)
câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Chào Cô Nguyễn Đài Thi. Mọi năm khi mua bảo hiểm sức khỏe Obamacare cho 2 vợ chồng, tôi khai có thu nhập ước khoảng 18,000 đô la, và tôi đi làm đều có W-2 để khai thuế với thu nhập tương đương như vậy.
Đầu năm 2023 tôi vẫn khai ước tính thu nhập là 18,000 đô la, để mua bảo hiểm sức khỏe như trên. Nhưng do điều kiện sức khỏe, năm nay thu nhập W-2 của tôi chỉ dự kiến khoảng 12,000 đô (tôi không có thu nhập nào khác nữa).
Việc này sẽ ảnh hưởng đến Premium Tax Credit (form 8962), Tax Return như thế nào khi khai thuế cho năm 2023? Rất mong cô tư vấn. Chân thành cảm ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, thu nhập của 2 vợ chồng cho năm 2023 phải ít nhất là 18,310 đô la thì mới hội đủ điều kiện mua bảo hiểm Obamacare. Vì nếu thu nhập thấp hơn con số này thì chính phủ đã có chương trình Medicaid.
Trong trường hợp của Ông thì số tiền thu nhập thực sự sẽ ít hơn số đã ước lượng vào đầu năm. Khi khai thuế Ông vẫn phải khai form 8962. Chắc chắn là Ông không phải trả lại tiền Premium Tax Credit (PTC) mà Ông đã nhận được trong năm. Và cũng có thể ông sẽ được nhận thêm một ít tiền PTC.
Nhưng theo tôi thấy vấn đề quan trọng ở đây là một khi tiền thu nhập của Ông xuống dưới mức tối thiểu 18,310 đô la thì có thể Ông sẽ không mua Obamacare được nữa. Ðầu năm 2024, khi Ông khai thu nhập để mua bảo hiểm thì họ sẽ đòi Ông chứng minh là thu nhập của Ông sẽ trên mức quy định. Bình thường thì họ không đòi mình chứng minh, nhưng một khi đã tụt xuống dưới mức quy định thì họ đòi giấy tờ khó khăn hơn cho năm sau.
HỎI: Mọi năm tôi đi khai thuế, thì có người quen khuyên đi ông này, ghé cô làm thuế kia, và xì xào với nhau là ông A sẽ tính “lợi thuế” hơn cô C, rồi kể rõ luôn là ai lấy về được bao nhiêu, do khai thế này thế khác, và đôi khi được hướng dẫn cách khai, nhờ ông A giỏi hơn, siêng hơn, hoặc biết cách chỉ các mánh lới. Việc này thực tế ra sao cô Đài Thi? Cảm ơn cô.
ĐÁP: Thưa Ông, đây là một câu hỏi nhạy cảm nhất và thực tế nhất mà tôi đã nhận được từ trước đến nay. Câu trả lời của tôi có thể sẽ xúc phạm đến một số người. Tôi xin lỗi trước và mong quý độc giả thông cảm là tôi không có cố ý đụng chạm đến ai. Tôi chỉ nhìn vấn đề theo kinh nghiệm nghề nghiệp của tôi.
Trong bất cứ ngành nghề nào cũng có người giỏi và người dở, người có lương tâm nghề nghiệp và người cơ động liều lĩnh, thì trong ngành thuế cũng vậy. Hơn nữa, có những ngành chuyên môn như bác sĩ, luật sư thì đòi hỏi phải có bằng cấp chuyên gia, nhưng riêng ngành thuế thì lại không cần bằng chuyên gia. Bất cứ ai trên 18 tuổi đều có thể cung cấp dịch vụ khai thuế.
Dịch vụ khai thuế có 2 loại:
- Có bằng license chuyên môn (Enrolled Agent, CPA, Luật Sư)
- Không có bằng license chuyên môn (tax preparer)
Tất cả các dịch vụ khai thuế dù có bằng chuyên môn hay không đều phải đăng ký với Sở Thuế để được cấp số hành nghề PTIN. Số PTIN này phải được nhập vào tất cả hồ sơ thuế của khách hàng, để Sở Thuế có thể kiểm soát các dịch vụ khai thuế. Ðó là lý do tại sao Sở Thuế có những cuộc điều tra các văn phòng khai thuế khi họ nghi ngờ có gì bất hợp pháp.
Thông thường các chuyên gia có bằng thì họ khai thuế cẩn thận hơn và tính lệ phí cao hơn. Chẳng những họ có kiến thức về thuế sâu rộng hơn, mà họ cũng sợ bị rủi ro mất bằng cho nên ít khi họ dám khai “liều”. Ðiều này không có nghĩa là tất cả các chuyên gia này đều trung thực, bởi vì một số đã bị mất bằng và thậm chí phải ngồi tù.
Tuy nhiên, cũng có một số chuyên gia không có bằng nhưng lại có rất nhiều kinh nghiệm và khai thuế rất có tâm, rất đúng luật, mà lại tính lệ phí rất phải chăng.
Câu hỏi của Ông về những người khai thuế biết mánh lới, lấy tiền về nhiều cho thân chủ, ông A giỏi hơn cô C, v.v. thì thật sự tôi không xác nhận được là ai đúng hoặc ai giỏi hơn ai, vì tôi không rõ mánh lới gì. Tâm lý chung của mọi người là hễ ai khai thuế cho mình lấy tiền về nhiều là người đó khai giỏi, bất kể họ khai như thế nào. Thậm chí có những người khai thuế hỏi thẳng khách hàng muốn lấy tiền về bao nhiêu, và họ sẽ “có cách” khai thế nào đó để có kết quả vừa ý khách hàng.
Ví dụ như Bà Lan làm nails, lãnh được 30,000 đô la, nhận form 1099. Chủ cung cấp supply cho nên Bà Lan không cần phải mua. Bà có cô con gái 19 tuổi. Khi Bà đến ông A khai thuế, ông tạo nên con số nail supply không có thật là 10,000 đô để khấu trừ thuế. Ông không hỏi gì về cô con gái của Bà Lan hiện đang đi làm hay đi học. Nếu ông A rành rẽ luật thuế, đáng lý ra ông phải hỏi thêm về cô con gái, để xem có khai được tiền trợ thuế gì không. Bà Lan lấy tiền thuế về được nhiều là vì khai gian khoản khấu trừ supply khổng lồ.
Khi Bà Lan đến cô C khai thuế, cô C không khấu trừ thuế số tiền nail supply vì không có giấy tờ chứng minh. Cô C có hỏi về cô con gái và biết được cháu đang học đại học, cho nên cô C khai lấy được 2,000 đô tiền trợ cấp thuế đại học. Tuy nhiên, vì cô C không khai gian số tiền nail supply, cho nên Bà Lan không lấy tiền về nhiều bằng ông A khai, mặc dù cô C khai rất đúng luật.
Trên đây chỉ là một ví dụ để thấy là trên nguyên tắc, cô C mới là người khai thuế có tâm và giỏi. Khai thuế như vậy thì mình mới ăn ngon ngủ ngon, không phải nơm nớp lo sợ sau này bị Sở Thuế kiểm thuế (audit). Tôi cũng xin nhắc nhở là mình phải chịu trách nhiệm trước Sở Thuế, vì chính mình đã đồng ý với những con số khai trên tờ khai thuế và ký tên vào đó.
Luật thuế rất rắc rối nhưng cũng rất rõ ràng nếu hiểu biết đến nơi đến chốn. Nếu hiểu rõ luật thuế và áp dụng đúng để lấy tiền về nhiều thì rất đáng phục. Còn nếu dựng lên những khoản khấu trừ thuế không có giấy tờ chứng minh, hoặc khai số tiền thu nhập ít đi, thì có thể mình sẽ bị Sở Thuế buộc tội là gian lận thuế nếu không may mình bị kiểm thuế.
Vậy quý vị nên chọn ai để khai thuế cho mình?
Câu trả lời thực sự phụ thuộc vào nhu cầu của quý vị. Vả lại, quý vị có thể chấp nhận rủi ro bị Sở Thuế kiểm thuế không? Chọn ai đi nữa thì quý vị cũng nên chủ động trong việc khai thuế, hỏi kỹ, và xem lại tờ khai thuế của mình trước khi ký tên.
