Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra Bộ Ngân Khố (Department of the Treasury). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng thanh tra và kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Đặc biệt là với chức vụ Thanh Tra của Bộ Ngân Khố, cô đã từng kiểm tra cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ những đề tài thuế vụ quan trọng có ảnh hưởng đến đồng hương qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật lệ thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only)
câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Chào cô Đài Thi, chồng tôi mất cách đây mấy tháng, có để lại một số cổ phiếu mà ông đã đầu tư từ lâu. Hồi đó ông mua cổ phiếu giá rẻ, sau bao nhiêu năm bây giờ giá trị của những cổ phiếu này khá cao. Nếu bây giờ tôi bán đi những cổ phiếu này thì tôi phải đóng thuế như thế nào? Xin cô giúp giùm. Cám ơn cô.
ĐÁP: Thưa bà, trước hết bà cần xác định giá trị của cổ phiếu vào ngày ông mất, rồi so sánh với giá bà bán được, để tính xem bà lời được bao nhiêu. Có thể bà phải đóng thuế, nhưng phải tùy vào tổng thu nhập của bà cho nguyên năm.
Nếu tổng thu nhập dưới $44,625 thì không đóng thuế cho phần tiền lời bán cổ phiếu, nếu tổng thu nhập trên mức này thì đóng thuế 15 phần trăm trên số lời.
Thông thường giá trị của cổ phiếu thừa hưởng được tính theo giá thị trường đúng vào ngày ông qua đời, bất kể trước đây ông mua giá cao hay thấp. Cho nên, bà hãy dò xem lại giá của cổ phiếu vào ngày ông mất.
Ví dụ như năm 1999 ông mua cổ phiếu Coca Cola với giá $100. Ngày ông qua đời thì cổ phiếu trị giá $1,000. Bây giờ bà bán được $1,500. Vậy là bà lời được $500 ($1,500 – $1,000 = $500). Bà chỉ đóng thuế trên số tiền lời $500.
Nhưng nếu ông còn sống và bán cổ phiếu thì ông lời $1,400 ($1500 – $100 = $1,400) và ông sẽ phải đóng thuế trên số tiền lời $1,400. Đây là một sự khác biệt rất lớn so với số tiền lời $500.
Cho nên, chúng ta thấy rõ ràng là luật thuế ưu đãi cho những người được thừa hưởng tài sản của người thân qua đời. Tài sản ở đây bao gồm bất động sản, cổ phiếu, xe cộ v.v. Thông thường giá trị của những tài sản lâu đời này đã được tăng lên nhiều. Nếu cha mẹ bán đi trước khi qua đời thì phải đóng thuế nhiều vì số tiền lời nhiều. Nhưng nếu cha mẹ để lại tài sản cho con cháu thừa hưởng lúc mình qua đời thì con cháu sẽ đóng thuế ít hơn khi bán đi.
HỎI: Vợ chồng tôi có dùng Form 4868 để xin gia hạn khai thuế, theo dạng vợ chồng khai chung (married filing joint), nhưng khi khai thuế thì chúng tôi quyết định khai riêng (married filing separately). Sau khi khai xong thì Sở Thuế gửi thư cho vợ tôi phạt tiền khai trễ. Họ không phạt tôi gì cả. Tại sao vậy cô? Vợ tôi nên giải quyết ra sao? Chúng tôi có xin gia hạn đúng ngày mà. Nhờ cô giúp và cám ơn cô nhiều.
ĐÁP: Xin thưa, chuyện này cũng thường xuyên xảy ra. Khi vợ chồng ông khai thuế chung hoặc xin gia hạn chung thì những mẫu thuế đó do ông đứng tên chính, vợ chỉ là tên phụ. Vì vậy khi vợ chồng xin gia hạn chung thì Sở Thuế chỉ ghi nhận tên ông là người xin gia hạn chính. Họ không ghi nhận tên người vợ.
Nếu vợ chồng ông khai thuế chung thì sẽ không có vấn đề gì. Nhưng vì khai riêng cho nên Sở Thuế không thấy tờ xin gia hạn của người vợ, thì Sở Thuế gửi thư phạt bà tội khai trễ.
Cách giải quyết cũng đơn giản. Trong thư Sở Thuế có ghi số điện thoại và địa chỉ để liên lạc. Vợ ông có thể gọi cho Sở Thuế, viết thư cho họ, hoặc lấy hẹn gặp họ.
Bà cần giải thích rằng vợ chồng ông bà đã xin gia hạn chung, nhưng cuối cùng lại khai riêng. Nếu gửi thư thì nhớ kèm theo bản sao của mẫu 4868. Nếu gọi điện thoại thì yêu cầu họ xem lại hồ sơ thuế của ông thì sẽ thấy mẫu xin gia hạn chung cho hai vợ chồng. Yêu cầu họ chỉnh sửa lại mẫu gia hạn thì tự động tiền phạt khai trễ của bà sẽ được xóa bỏ.
HỎI: Thân gửi cô Đài Thi, tôi là công dân Việt Nam và sống ở Việt Nam. Tôi có người thân ở Mỹ cho nên cũng thường hay qua Mỹ thăm viếng và du lịch. Nghe lời người thân khuyên, tôi có đầu tư mua một căn nhà ở Mỹ và cho mướn. Nay tôi muốn bán thì nghe nói giấy tờ mua bán nhà sẽ rất rắc rối vì tôi không có quốc tịch Mỹ hoặc thẻ xanh, và tôi sẽ bị đóng thuế rất nhiều. Có đúng vậy không cô? Nhờ cô giải thích về luật thuế ở Mỹ. Rất cám ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, đúng là giấy tờ mua bán nhà và thuế vụ sẽ rắc rối hơn cho trường hợp của bà.
Cái khó khăn trước mắt là đa số người mua nhà ở Mỹ họ e dè hơn khi chủ sở hữu nhà là người ở nước ngoài.
Trở ngại thứ nhì là đa số các dịch vụ sang tên giấy tờ nhà (title companies) và người môi giới (real estate agents) không rành rẽ về một số giấy tờ đặc biệt dành cho người bán như bà.
Title company sẽ không đưa hết tiền cho bà. Họ sẽ phải giữ lại 15 phần trăm số tiền bán được và gửi cho Sở Thuế, và họ phải gửi đúng hạn. Cuối năm bà phải khai thuế ở Mỹ để lấy lại được một phần nào số tiền đó.
Và nếu muốn khai thuế ở Mỹ thì bà phải có số ITIN tương tự như số an sinh xã hội ở Mỹ. Số ITIN này bà phải xin khi bán nhà.
Giấy tờ tuy có rắc rối hơn nhưng nếu gặp người có kinh nghiệm thì sẽ hướng dẫn bà rõ ràng và tiến hành suôn sẻ. Chúc bà may mắn.
NĐT
