MJ - TRE Magazine

MJ là một vở nhạc kịch thuộc thể loại “jukebox musical” – nghĩa là phần âm nhạc không được soạn riêng cho vở kịch mà đến từ các nhạc phẩm đã có sẵn. Moulin Rouge là một ví dụ, vì nó sử dụng các bài nhạc pop như của Beatles, Elton John v.v. MJ là câu chuyện về cuộc đời cố nhạc sĩ Michael Jackson, được kể lại bằng các tác phẩm của chính anh.

Ảnh: Broadway Dallas

Cái tên Michael Jackson có lẽ không ai là chưa nghe tới. Thời trước 75 nhiều người Việt đã biết đến ban nhạc Jackson Five, thỉnh thoảng xuất hiện trên đài TV Mỹ băng tần 11. Lúc bấy giờ cậu bé Michael tuy là thành viên trẻ nhất trong ban nhạc gia đình nhưng đã chứng tỏ tài năng thiên phú và sở hữu một giọng hát trong trẻo tự nhiên. Sang thập niên 80 Michael Jackson tách ra khỏi ban nhạc và bắt đầu sự nghiệp solo, cùng thời với sự ra đời của MTV năm 1980.

Michael Jackson (thứ 2 từ phải) và mấy anh em trong Jackson Five (Britannica).

Được bắt đầu khởi soạn từ năm 2018, MJ phải mất 4 năm mới hoàn tất. Nhạc kịch dự tính sẽ ra mắt khán giả vào năm 2020, nhưng vì đại dịch nên mãi đến năm 2022 nó mới mở màn trên Broadway. Mặc dù MJ bị một vài nhà phê bình của Broadway chê là cốt truyện không độc đáo và lời thoại không đặc biệt xuất sắc, nhưng ai cũng công nhận mảng âm nhạc và múa của vở này không chỗ nào chê. Cuối năm 2022 MJ đoạt được nhiều giải thưởng quan trọng, trong đó có 4 giải Tony Award cho Tài tử chánh, Thiết kế Ánh sáng, Thiết kế Âm thanh, và Biên đạo múa.

Nguồn ảnh: Broadway Dallas

Sau khi MJ thắng mấy giải Tony, lượng khán giả tăng vọt. Doanh thu của nhạc kịch đạt nhiều thành tích mới, mỗi tháng thu vào được hơn một triệu đô-la. Tính đến nay tổng số tiền vé bán được đã hơn 150 triệu USD; số người xem ở Broadway cũng đã hơn 1 triệu. Sang năm 2023 nhạc kịch bắt đầu đi tour vòng quanh Bắc Mỹ và đến diễn tại Dallas cuối tuần qua. Thành phần khán giả cho show này thật là phong phú. Già trẻ bé lớn gì cũng có. Trắng đen đầy đủ. Có cả một gia đình người Việt; gặp sau show nói chuyện mới biết mấy đứa con mua vé dẫn ba mẹ đi coi, và ai cũng thích quá.

Nguồn ảnh: Broadway Dallas

Cốt truyện xoay quanh buổi diễn tập chuẩn bị cho chuyến lưu diễn Dangerous Tour vòng quanh thế giới của Michael Jackson vào năm 1992. Câu chuyện kết dệt hiện tại với quá khứ một cách liên tục và chặt chẽ bằng những màn hồi ức về thời còn trẻ của nhân vật chính, do hai diễn viên phụ đóng. Một em đóng vai Michael thời 60, một em hơi lớn hơn chút đại diện cho thập niên 70. Bằng cách này, khán giả được thưởng thức trọn vẹn thế giới âm nhạc của Michael Jackson với trên 25 bản nhạc tiêu biểu cho sự nghiệp đồ sộ của anh.

Ảnh: Broadway Dallas

Âm thanh cho nhạc kịch MJ cũng được thiết kế hết sức kỹ lưỡng, vì nó phải diễn tả trung thực âm nhạc của Michael Jackson qua nhiều thời đại – từ thuở phôi thai của TV trắng đen cho đến Soul Train của thập niên 70, sang đến music video với MTV và kết thúc bằng âm thanh cực nổi trong các sân banh hàng trăm ngàn khán giả. Và cũng không lấy làm lạ là MJ đã đoạt được giải Tony không những cho âm thanh mà luôn cả múa. Là bởi vì đạo diễn kiêm biên đạo múa Christopher Wheeldon đã mời được hai anh em Rich + Tone Talauega, từng giúp Michael Jackson thiết kế những màn múa trong các music video mà về sau đã thành khuôn mẫu cho vô số ban nhạc trẻ khác.

Ảnh: Broadway Dallas

MJ gần với thoại kịch hơn là nhạc kịch. Mỗi nhạc phẩm dùng trong vở kịch được chọn lựa cẩn thận để ca từ ăn khớp với lời thoại cũng như tình tiết trong chuyện. Các màn hồi ức xảy ra rất nhanh, đòi hỏi các vũ công và diễn viên phải góp phần thay đổi sân khấu cho đúng nhịp, kịp lúc. Một trong những yếu tố quan trọng để tạo ra các mốc thời gian khác nhau chính là phần thiết kế ánh sáng, hay đến nỗi được trao một giải Tony. Ngoài ra thiết kế y trang cũng quan trọng không kém, nhiều màn phải nói là đẹp quá sức tưởng tượng.

Ảnh: Broadway Dallas

Như nhiều nghệ sĩ lớn trong lịch sử, Michael Jackson là một con người phức tạp đầy mâu thuẫn. Mang một nhân vật như thế lên sân khấu không phải dễ. Đôi lúc người xem muốn được biết rõ thêm vài ba tình tiết nữa về anh, nhưng khuôn khổ của nhạc kịch có giới hạn. Thôi thì đành vậy. Bấy nhiêu cũng mãn nhãn, mãn nhĩ lắm rồi. Vở kịch kết thúc với đêm khai mạc Dangerous Tour, một chuyến lưu diễn vô tiền khoáng hậu hoàn toàn để gây quỹ cho các tổ chức từ thiện do Michael chọn, với tổng doanh thu hơn 100 triệu đô la!