Nói đến di tích ở Paris (Pháp), người ta nhắc đến đầu tiên là tháp Eiffel. Tuy nhiên, có những giai thoại mà không phải ai cũng biết về tòa tháp lừng danh được xây dựng từ năm 1889 này.
Tháp Eiffel là một trong những di tích nổi tiếng nhất của Pháp, và toàn thế giới. Kể từ khi được xây dựng, tháp Eiffel đã mê hoặc và thu hút rất nhiều người từ khắp nơi trên thế giới: 6 đến 7 triệu người thăm mỗi năm. Ðây là công trình mua vé vào cửa đón nhiều người nhất trên thế giới. Ngày 25 tháng 6 vừa qua, sau hơn 3 tháng đóng cửa vì Coronavirus, công chúng lại có thể tiếp cận tháp Eiffel.
Amanda Keravel, nữ Tổng biên tập sách hướng dẫn du lịch Pháp “Routard”, và François Vey, tác giả cuốn “Về những bí mật của Bà Ðầm sắt – La Dame de fer” (La Tour Eiffel, vérités et légendes, éditions Perrin. 2018), kể lại 10 giai thoại ít người biết về tháp Eiffel.
- Tháp Eiffel đã có thể có một cái tên khác.
Kỹ sư Gustave Eiffel, người tham gia xây dựng tháp, nguyên là người Ðức, có tên là Gustave Bonickhausen. Do tên quá dài dòng, không thuận lợi trong việc kinh doanh, ông xin chính phủ Pháp lúc bấy giờ, cho đổi thành Gustave Eiffel, trước khi bắt tay xây dựng tháp.
Ðiều này giải thích vì sao nó được gọi là tháp Eiffel chứ không phải là tháp Bonickhausen.
- Gustave Eiffel không phải là người sáng tạo, thiết kế tòa tháp
Amanda Keravel cho biết: “Gustave Eiffel không phải là người sáng tạo, thiết kế tháp”.
Kiến trúc sư Stephen Sauvestre đã phác họa tháp như chúng ta thấy ngày nay. Gustave Eiffel đã mua lại bằng sáng chế này và thuyết phục tất cả giới chính trị và công nghiệp tiến hành xây dựng tháp. Ông cũng là người cung cấp kinh phí cho công trình. Ðó là lý do tại sao tên của nhà công nghiệp và doanh nhân này được sử dụng để đặt tên cho tòa tháp.
- Khi xây dựng, tháp Eiffel là công trình cao nhất thế giới.
Với chiều cao 1000 feet, tức khoảng 300 mét, tháp Eiffel khi hoàn thành đã trở thành tòa tháp cao nhất thế giới lúc bấy giờ. Mãi đến năm 1930, tháp Eiffel mới bị truất ngôi bởi tòa nhà Chrysler ở New York (319 mét) và tòa nhà Empire State (381 mét). Ngày nay, nhiều tòa tháp khác có chiều cao gấp đôi Tháp Eiffel như tháp Ðài Bắc (508 mét) hay tháp Burj Dubai (828 mét).
- Tháp Eiffel nhiều lần tránh khỏi phá hủy
Amanda Keravel cho biết: “Khi xây dựng xong, tháp Eiffel chỉ là một điểm đến thăm và không có chức năng nào khác. Việc nhượng quyền được lên kế hoạch trong 20 năm kể từ năm 1890. Do đó, vào năm 1910, tòa tháp đáng lẽ phải được tháo dỡ”.
Nhưng Gustave Eiffel quyết tâm giữ lại tòa tháp, đấu tranh để gia hạn nhượng quyền. Và sau đó, sự hâm mộ của công chúng cũng như những công dụng khác nhau của tháp Eiffel đối với các công nghệ mới đã khiến nó phải tồn tại.
- Tháp Eiffel đóng vai trò lớn trong hai cuộc thế chiến.
Trong toàn bộ lịch sử, tháp Eiffel chỉ đóng cửa không cho công chúng vào xem đúng 3 lần. Trong đại dịch Coronavirus 2020, và trong hai cuộc Thế chiến 1914-1918 và 1939-1945. François Vey giải thích: “Năm 1914, quân đội Pháp trưng dụng Tháp Eiffel để làm trung tâm nghe các đài phát thanh Ðức”.
Trong Thế chiến thứ hai, quân Ðức chiếm đóng tháp Eiffel để đặt ăngten ở đỉnh tháp. Từ năm 1944, tháp Eiffel được quân đội Mỹ sử dụng như một nơi để binh lính thư giãn: một hộp đêm được hình thành ở tầng một. Tháp chỉ được trao lại cho Pháp vào năm 1946.
Ngoài ra, tháp còn được sử dụng cho nhiều thí nghiệm quân sự.
- Tháp Eiffel đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của truyền hình.
Nhờ có tháp Eiffel, người dân Pháp đã có thể xem trực tiếp lễ đăng quang của Nữ hoàng Anh vào năm 1953, nhờ vào ăng-ten giúp thu hình từ Anh quốc và phát ra ở Pháp.
Ăng-ten đặt trên đỉnh tháp Eiffel đã được sử dụng cho nhiều thí nghiệm về truyền sóng như thí nghiệm điện báo không dây, đài phát thanh và hiện đang phát sóng truyền hình kỹ thuật số mặt đất tại Paris.
- Một kẻ lừa đảo đã bán tháp Eiffel
Năm 1925, một kẻ gian đã bán được tháp Eiffel dù không bao giờ sở hữu nó. Amanda Keravel kể lại: “Victor Lustig đọc được một bài báo giải thích rằng việc sửa chữa tòa tháp rất tốn kém. Từ đó Victor nảy ra ý tưởng phao tin giả nó được rao bán. Tên này đã gởi đến một số đại lý mua bán sắt vụn lời đề nghị sẽ bán tòa tháp cho người nào trả giá cao nhất, đồng thời nói rõ rằng, điều cần thiết là phải giữ bí mật về dự án này cho đến khi bán xong”.
Một nhà buôn bán phế liệu đã rơi vào bẫy và ký một tấm séc có giá trị lớn. Và sau đó, Victor đã bỏ trốn với số tiền gạt được. “Nạn nhân xấu hổ đến độ không bao giờ thưa kiện”, Tổng biên tập sách hướng dẫn du lịch Pháp Routard đưa tin.
- Tháp Eiffel chưa bao giờ có màu nâu và ba màu sơn vẫn được sử dụng.
Khi nhìn tháp Eiffel, bạn chỉ có thể thấy một màu xuyên suốt tòa tháp. Tuy nhiên, đây chỉ là một hiệu ứng quang học. Gustave Eiffel đã nghĩ ra cách để màu sắc có vẻ đồng nhất khi nhìn từ bên dưới: màu sậm hơn ở dưới và màu sáng hơn ở trên. Thủ thuật này vẫn được sử dụng cho đến nay.
Tuy nhiên, tháp Eiffel được sơn đi sơn lại thường xuyên. Ðã có gần 12 màu chính thức khác nhau được sử dụng, trong đó có màu nâu đỏ, màu nâu, màu đất son và màu be (beige).
- Tháp co lại vào mùa Đông và xê dịch vào mùa Hè.
Giống tất cả các công trình có độ cao, tháp Eiffel khá nhạy cảm với môi trường. Nhiệt độ thấp của mùa Ðông có thể khiến nó co lại từ 4 đến 8 cm. Trong những tháng Hè nóng nực, kim loại sẽ làm xê dịch tháp. Thực tế, sắt chịu tác động của lực dãn nở khiến cho tháp to thêm vài centimét và có thể làm cho tháp nghiêng một chút. Nếu mặt trời làm nóng một bên, tháp có thể nghiêng về phía bên kia vài centimét.
- Từ nay đến năm 2024, Tháp Eiffel sẽ có khuôn mặt mới.
Vào năm 2024, tháp Eiffel sẽ trở thành tâm điểm chú ý của thế giới khi Thế vận hội Olympic diễn ra tại Pháp. “Ðây cũng là biểu tượng dùng làm logo cho Thế vận hội đầu tiên của Paris, năm 2024”, François Vey cho biết. Nhiều chỉnh trang được lên kế hoạch để tạo điều kiện cho du khách dạo chơi. Các ki-ốt thông tin và quầy bán đồ ăn sẽ được đặt trên lối đi dạo và trong các khu vườn mới chung quanh tháp, đủ để mang lại diện mạo mới cho “Bà đầm sắt” đã trên 130 tuổi này.
ĐDH
(Theo L’édition du soir)
