Café Cà Phê

Café Cà Phê là quán cà-phê Việt Nam đầu tiên tại thành phố Kansas City, tiểu bang Missouri. Tiệm khai trương hồi tháng Tám năm 2022; chủ nhân là Jackie Nguyễn (trong ảnh), cựu diễn viên sân khấu Broadway đến từ New York. Tuy mở được chỉ mới 2 năm, Café Cà Phê đã trở thành một trong những doanh nghiệp được thành phố và báo chí ngợi khen hết mực nhờ những sinh hoạt kết nối các cộng đồng thiểu số trong vùng.

Café Cà Phê được chính thức đưa vào game Monopoly của Kansas City (Facebook Jackie Nguyen)

Jackie Nguyễn tên thật là Jacqueline Đỗ Quyên Trần Nguyễn. Mẹ của Jackie sang Mỹ khá trễ, vào năm 1984. Trước đó bà đã có 3 người con trai với một người chồng Mỹ, tất cả sinh ở Việt Nam. Jackie ra đời ở San Diego, California. Mẹ cô nói bà muốn đặt tên cho cô con gái đầu tiên của mình theo tên của đệ nhất phu nhân Jacqueline Kennedy để tạ ơn đất nước Hoa Kỳ đã tiếp đón và cưu mang gia đình mình. Lớn lên ở một nơi đông người Việt di dân, Jackie nói cô rất hãnh diện về dòng máu Việt của mình và luôn muốn chia sẻ văn hoá Việt Nam với những cộng đồng thiểu số khác, cũng như với người Mỹ nói chung.

Bette Le Shackelford (Instagram)

Trước khi định cư tại Kansas City, Jackie là một diễn viên múa lưu diễn cùng đoàn nhạc kịch “Miss Saigon”. Báo Trẻ từng có bài tường thuật về sự kiện này khi Jackie đến Dallas và Fort Worth để trình diễn vào năm 2019. Không may khi đại dịch Covid bùng phát vào năm 2020, vở này đã bị đình chỉ vô hạn định và có lẽ sẽ không còn được dựng lại nữa. Trước viễn cảnh không còn được đi show, Jackie quyết định đổi nghề. Cô rời New York và dọn về Kansas City để tránh dịch, ấp ủ giấc mơ giới thiệu cà-phê Việt Nam đến cộng đồng Mỹ mặc dù chưa biết mình sẽ thực hiện nó bằng cách nào.

Jackie Nguyễn (phải) gặp gỡ đồng hương tại Dallas Fairpark Music Hall năm 2019 (ianbui/TRẺ)

Trở lại Mỹ sau một chuyến về thăm Việt Nam, Jackie khởi nghiệp bằng cách bán cà phê dạo trên đường phố trong khu Westport tại Kansas City. Kế đến, cô mua một chiếc xe food truck để mang món cà phê đặc trưng của mình rao khắp thành phố. Thấy được nhiều người Mỹ hưởng ứng, Jackie dốc toàn bộ số tiền dành dụm từ “Miss Saigon” để mở tiệm. Jackie thuê một căn phố trong khu vực đông người Việt và bắt tay vào việc. Để nhấn mạnh văn hoá Việt, cô trang trí căn tiệm bằng những sắc màu nổi bật như vàng và đỏ đến từ cờ vàng VNCH, cộng với màu đỏ sậm của đội banh football Kansas City Chief. Cô còn mời bạn bè và khách hàng là các nghệ sĩ và hoạ sĩ góp phần vào việc trang điểm cho Café Cà Phê, biến nó thành một “chốn an toàn” (Safe Place) cho tất cả mọi người – từ khách hàng cho tới nhân viên.

Căn phố đang được chuẩn bị biến thành quán cà phê (FB Jackie Nguyen)

Ngay sau ngày khai trương, Café Cà Phê đã được đài TV địa phương KCTV5 đến phỏng vấn và tường thuật. Cô nói với cư dân trong vùng rằng một trong những mục tiêu của cô là ủng hộ những nhà tiểu thương phụ nữ. Và thay vì cạnh tranh thì Jackie lại chủ trương hợp tác với các nhà hàng Á Châu khác trong khu vực như Lào, Nhật, Hàn… để cùng nhau phát triển, bành trướng và thúc đẩy các sinh hoạt nhằm vinh danh văn hoá Á Đông nói chung. Ngoài ra Jackie còn chủ trương mướn nhân viên gồm đủ thành phần – từ chủng sắc cho đến giới tính. Tạp chí Forbes đã gởi người đến để viết bài về tiệm cà phê độc lạ này.

Tân chủ nhân Jackie Nguyễn trước cửa tiệm vừa khánh thành (Business Insider Magazine)

Tuy nhiên, chủ trương phi kỳ thị của Jackie cũng là một trong những lý do Café Cà Phê trở thành đích nhắm của một số người vốn không ưa dân thiểu số da màu. Đã vài lần tiệm của cô bị kẻ trộm vào lấy tiền, nhưng Jackie nghĩ đơn giản đó chỉ là những người vì túng thiếu nên làm liều. Song một vụ đập phá cách đây chỉ vài tuần lễ đã khiến cho cô và nhân viên trong tiệm cảm thấy lo âu thực sự. Vào đêm 5/11 rạng sáng ngày 6/11/2024, một kẻ lạ đã đến ném gạch đá vào mặt tiền của tiệm. Khác mấy vụ trước, lần này kẻ gian đã không đột nhập vào tiệm, cũng không có dấu hiệu nào cho thấy họ muốn ăn trộm mà chỉ muốn hù doạ (hay dằn mặt) Jackie.

Cảnh tượng bên ngoài sau khi tiệm bị tấn công (FB Jackie Nguyen)

Nhờ các video clip được camera thu lại, cảnh sát đã truy lùng và bắt giữ được một nghi can và đang chuẩn bị khởi tố. Jackie hay gọi cái thế giới nhỏ bé quanh quán cà phê của mình là “ngôi làng”, nơi người ta đến để sinh sống và sinh hoạt cùng nhau chứ không chỉ để mua bán hay đổi chác. Thật đúng như vậy. Nhiều thương nghiệp quanh vùng đã ngay lập tức đến hỗ trợ, giúp Café Cà Phê sửa sang lại cửa hàng, đóng góp tiền bạc cũng như nhân sự. Khách hàng cũng tấp nập đến viếng, không chỉ để mua cà phê mà còn biểu lộ sự ủng hộ cho Jackie và nhân viên Café Cà Phê. Đặc biệt, đội múa lân Phổ Hiền đã tình nguyện đến giúp vui miễn phí để thể hiện tình tương thân tương ái giữa đồng hương.

Đoàn múa lân Phổ Hiền trước tiệm Café Cà Phê hôm tuần rồi (Frank Monk)

Năm 2020, khi Jackie tạm dời về Kansas City để chờ cơn đại dịch trôi qua, cô than với mẹ là “Ở đây chẳng có cái quái gì cả!” Mẹ cô trả lời, “Con giỏi mà. Nếu nơi đó không có gì thì hãy tạo ra một cái gì mới, hoặc tìm một cái gì có sẵn và làm cho nó tốt hơn.” Thế là dùng kinh nghiệm pha cà phê từ thời còn trẻ làm việc ở Starbucks, Jackie biến mình thành một nhà tiểu thương đồng thời một nhà hoạt động xã hội năng nổ, được chính quyền sở tại vinh danh. Alexander Graham Bell, cha đẻ ngành điện thoại, từng nói: “Khi một cánh cửa khép lại, một cánh cửa khác sẽ mở ra. Nhiều khi ta mải buồn lo về cánh cửa bị đóng mà không nhìn thấy những cơ hội khác đang mở ra cho mình!” Câu chuyện của Jackie Nguyễn và Café Cà Phê là minh chứng cho điều đó.