Bầu cử giữa kỳ tại Hoa Kỳ là cuộc tổng tuyển cử được tổ chức gần điểm giữa nhiệm kỳ bốn năm của tổng thống, vào ngày thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng Mười Một, tức ngày 8 tháng 11 năm nay. Cử tri sẽ bỏ phiếu lại cho các ghế dân biểu Quốc Hội, thống đốc các tiểu bang cùng các chức vụ dân cử tiểu bang và địa phương. Cuộc bầu cử sớm đã bắt đầu từ tuần qua, chuyên mục xin tổng hợp và giới thiệu đến các bạn về cuộc bầu cử giữa kỳ này.
nguồn american college of cardiology
Quốc Hội liên bang chuẩn bị cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm nay, bao gồm tất cả 435 ghế tại Hạ viện Hoa Kỳ và thông thường là 33 hoặc 34 trong số 100 ghế tại Thượng viện Hoa Kỳ, với năm nay là 34 ghế. Ngoài ra, 34 trong số 50 tiểu bang Hoa Kỳ cũng bỏ phiếu bầu lại các thống đốc tiểu bang cho nhiệm kỳ 4 năm trong cuộc bầu cử giữa kỳ, trong khi Vermont và New Hampshire bầu các thống đốc cho nhiệm kỳ 2 năm trong cả cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ và tổng thống. Như vậy, tổng cộng có 36 thống đốc sẽ được bầu lại trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Tại Hạ viện, các ứng viên thắng cử trong cuộc bầu cử này sẽ phục vụ trong Quốc hội Hoa Kỳ khóa thứ 118 trong hai năm tới, với số ghế được phân bổ cho các tiểu bang dựa trên cuộc điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2020. Ðảng Dân chủ đã chiếm đa số tại Hạ viện kể từ ngày 3 tháng 1 năm 2019 sau cuộc bầu cử năm 2018, khi giành được 235 ghế. Sau cuộc bầu cử năm 2020, thế đa số của đảng Dân Chủ đã giảm xuống còn 222 ghế hiện nay.
Không phải tất cả các dân biểu Hạ Viện đương nhiệm sẽ tái tranh cử mà có một số dân biểu qua đời, sẽ về hưu, không tái tranh cử, không được đảng liên đới chọn trong vòng bầu cử sơ bộ hoặc chọn sẽ tranh cử vào các vai trò khác, ví dụ để tranh cử vào Thượng viện, thống đốc hoặc các vai trò quan trọng khác tại tiểu bang của mình.
Tại Thượng viện, các ứng viên thắng cử sẽ phục vụ Thượng viện với nhiệm kỳ 6 năm thay vì 2 năm như tại Hạ Viện và như vậy sẽ tái tranh cử vào năm 2028. Hiện nay đảng Dân Chủ đang nắm khối đa số tại Thượng viện dù tỉ lệ Dân Chủ-Cộng Hòa là 50-50, tuy nhiên với 48 Thượng nghị sĩ (TNS) và 2 TNS độc lập thường bỏ phiếu về phía Dân Chủ và thêm lá phiếu quyết định của phó tổng thống đương nhiệm, tức Phó tổng thống Kamala Harris của phía Dân Chủ một khi hai đảng có cùng số phiếu bầu.
Bên trong Tòa nhà Quốc Hội Hoa Kỳ – nguồn Election Daily
Trong số 34 ghế Thượng viện sẽ được tranh cử vào năm 2022 này sẽ bao gồm 14 ghế của đảng Dân chủ và 20 ghế đảng Cộng hòa. Trong số này, sáu Thượng nghị sĩ (TNS) phía đảng Cộng hòa là Richard Shelby (Alabama), Roy Blunt (Missouri), Richard Burr (North Carolina), Rob Portman (Ohio), Jim Inhofe (Oklahoma), Pat Toomey (Pennsylvania), cũng như một thượng nghị sĩ phía đảng Dân chủ là Patrick Leahy (Vermont) đã thông báo rằng họ không tái tranh cử do đó có 15 TNS Cộng hòa và 13 TNS Dân chủ cùng sẽ tái tranh cử, bên cạnh các ứng viên hoàn toàn mới còn lại sẽ có cơ hội đắc cử lần đầu vào Thượng viện.
Bên cạnh cuộc bầu cử vào các chức vụ dân biểu liên bang nói trên, hầu hết các tiểu bang cũng bầu cử các nhà lập pháp tiểu bang, chức vụ thống đốc cùng các cấp dân cử quận hạt, thành phố tại địa phương. Hiện nay 28 tiểu bang có Thống đốc đảng Cộng hòa và 22 tiểu bang có Thống đốc đảng Dân chủ tại Hoa Kỳ và trong số 36 ghế thống đốc trong cuộc bầu cử năm nay sẽ bao gồm 20 ứng viên phía Cộng hòa và 16 ứng viên phía Dân chủ.
Nếu một số ghế liên bang và tiểu bang chắc chắn sẽ thuộc về các ứng viên của Dân Chủ hay Cộng Hòa thì có những cuộc bầu cử có tỉ lệ ủng hộ tương đương, khó đoán được kết quả cho đến khi có kết quả bầu cử chính thức.
Đi bầu – nguồn National Geographic Society
Cuộc bầu cử giữa mùa năm nay được xem là một trong những kỳ bầu cử quan trọng trong số những cuộc bầu cử gần đây bởi tỉ lệ cách biệt các dân biểu tại Quốc Hội là tương đương hay không cách biệt nhiều để trở thành đảng đa số nắm quyền tại Quốc Hội. Trong lịch sử, các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ thường xảy ra việc đảng của tổng thống đương nhiệm bị mất ghế Quốc hội và cũng thường xảy ra việc các đối thủ thuộc đảng đối lập của tổng thống đương nhiệm, tức đảng Cộng Hòa giành được quyền kiểm soát một hoặc cả lưỡng viện Quốc hội. Các cuộc thăm dò hiện nay cho thấy cuộc bầu cử năm nay cũng không khác những gì trong lịch sử khi cơ hội của đảng Cộng Hòa sẽ chiếm thế đa số tại Hạ Viện và có thể cả tại Thượng Viện.
Theo thăm dò của Pew Research Center, kinh tế là yếu tố quan tâm hàng đầu của cử tri, với 79% cử tri đặt yếu tố này lên hàng đầu và 70 % cử tri quan tâm đến tương lai nền dân chủ Hoa Kỳ, bên cạnh hàng chục yếu tố thông thường trong mỗi mùa bầu cử.
Các cuộc bầu cử giữa kỳ thường có tỉ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp hơn so với các cuộc bầu cử tổng thống mỗi 4 năm. Các số liệu cho thấy chỉ có khoảng trên dưới 40% trong số những cử tri đủ điều kiện bỏ phiếu đã thực sự tham gia bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử giữa kỳ. Tuy nhiên, với các tỉ lệ cách biệt khá sát sao tại nhiều cuộc tranh cử liên bang, tiểu bang hay địa phương, mỗi lá phiếu cử tri đều có yếu tố quyết định đến sự chiến thắng thuộc đảng này hay đảng kia. Và ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân mỗi người.
ĐYT
tổng hợp
