Thơ không là lịch sử. Nhưng lịch sử lưu lại dấu vết trên thơ. Đây đó trên những trang thơ, ta đọc được tâm tình lịch sử hoặc nhìn thấy dấu tích của một biến cố đã đi qua. Sau đây là một số bài thơ mang âm vang sử lịch. Mời các bạn cùng chia sẻ. SAO KHUÊ
Thanh Tâm Tuyền
tên người yêu dấu
Trên đỉnh đèo Hải Vân
Nếu nhớ quê hương
Muốn chết
Vũ Đạo Ánh
Chiến tranh vẫn còn (đến khi nào)
Đồn đóng sườn núi
Ngó biển không
Chiều chẳng mặt trời
Một mình rừng
Mây loã thể
Vũ Đạo Ánh
Đập cụt cổ chai bia
Lấy súng bắn lên không
Đạn chì sẽ ghim ngực tao lép
Vũ Đạo Ánh
Chim én vẫn bay đầy đàn trên trời chiều đường phố ở Sài Gòn
TTT
Quách Thoại
đường tự do
Kìa nắng trắng nắng xanh nắng vàng
Nắng hát nắng múa nắng cười
Trên thành phố trên vỉa hè
Trên tà áo em tươi
Đường Tự Do chảy thẳng
Các anh đi về tuổi đúng hai mươi
Thế hệ mới mắt sáng ngời tin tưởng
Ta đứng chết bên góc đường
Một phút lòng say chiêm ngưỡng
Đại lộ dang tay ta nghe
Xã hội đi về hát cười vui sướng
Ai mới nói gì như tiếng nói yêu đương
Ai mới nhìn gì như muốn trao ít yêu thương
Ta thầm nhủ
Ôi sự sống nơi đây thật vô lường
Và tình thương thật vô lượng
Sài Gòn ơi
Có ai úp mặt chết giờ này trong bệnh viện
Biết chăng ngươi
Kìa vạn đoá hoa hường
Đang nở trên thảm cỏ xanh tươi của các học đường
Bao nhiêu em bé nhỏ
Đang cười đùa trong phấn hương
Có gì đẹp mắt cho bằng
Dân tộc an vui hoà bình thịnh vượng
Ta ngửa mặt ngó trời xanh
Mây trắng trôi về không vấn vương
Gió thổi
Cờ bay
Tự do nhảy múa giữa công trường.
QT
Nguyễn Xuân Thiệp
nha trang.
tháng ba 1975
băng cánh đồng. trăng chết
tháng ba. về trên thành phố xưa
như lời ngụ ngôn. buồn. của gió
nắng tháng ba. vàng bạt mui xe
hành nhân. tóc râu. chín rộ
biển xa. sâu. như mây tần
thùy dương dậy. chiều tà. hung hãn
tháng ba. trên thành phố xưa
bầu trời. rạn. màu men sấm ký
vẳng nghe xa. tiếng cọp gầm
sạt mái tường vi. ngói lở
ngày phơi bãi bình sa
đâu thành phố. của mùa trăng giả đảo
những cây bàng. ửng đỏ. trong mưa
tháng ba ơi. đang giữa bản đàn
bỗng nghe ve ngâm. vượn hót
người yêu người. làm sao quên
mái tóc đi về rặng cây bông sứ
tháng ba. tháng ba. trong đời tôi
và lịch sử. hoàng hôn nghiêng mái quán
hải âu. bay xa. về đâu
thùy dương dậy. chiều tà. hung hãn
tháng ba. cọp chạy. người xa người
em mang hồn hoa sứ
ngủ ngàn năm. đất xưa
NXT
Khoa Hữu
cái chết của
một tượng đá
Si Dieu existe, que souhaiteriez vous
qu’il vous dise après votre mort.
Tạc mãi đau thương người thành đá
ngồi canh đồng đội đã bao năm
cây súng gác ngang đời không ngủ
chiếc ba lô vai nặng vết hằn.
Người ngồi đó, mở trang bi sử
chiến bào như thấm máu chưa khô
ta ngồi đó xanh hàng bia mộ
áo nhung rêu cũng bạc dấu thù.
Ta muốn hỏi người từ đâu đến
bèo mây hạnh ngộ, có nhớ ta
ta về từ những vùng, khu chiến
bọc kinh hoàng xương mất, để da.
Ta muốn hỏi người, câu sinh tử
mắt trẻ thơ, môi cánh hoa đào
trán cô phụ băng lời tình sử
tóc mẹ già phủ mặt chiêm bao.
Cái chết – những con thiên nga trắng
ngàn năm tuyệt tích trời đông phương
anh hùng mạt lộ, chiến trường tận
đâu trái tim của một gã cuồng?
Đêm thập tự hàng hàng, vấn tội
đồi bạch dương chụm những đầu ma
oán sâu sương khói cao mù núi
sát thời gian, người, đá hay ta.
Mười năm, lại mười năm sống sót
chuyện dữ tan tành, đồng đội đâu
đất nghĩa trang nhớ hoang dại mọc
quê nhà đây, cỏ mới, ngang đầu.
KH – Saigon 1990.
