Vui chung dễ nhưng buồn chung thì khó, nói gì tới chết chung. Có nhiều cặp đôi yêu nhau hoặc nhóm bạn thân đã âm dương cách biệt vì rủ nhau cùng quyên sinh, rồi một người chết trước, một hoặc những người còn lại sợ quá không quyên sinh nữa.
Căn biệt thự có 39 người trong giáo phái Cổng Thiên Đường tự tử tập thể – Nguồn: nydailynews
Trong quá khứ, cả thế giới từng hết hồn vì những vụ tự tử tập thể với con số nạn nhân có khi lên tới hàng trăm người, ở mỗi nước đều có vài địa điểm nổi tiếng là nơi “checkin” phổ biến của những người muốn kết thúc cuộc đời. Trong số họ, có lẽ không phải ai cũng muốn chết, đa số muốn sau khi chết đi sẽ được đến một thế giới khác hay lên thiên đàng, được tái sinh cuộc sống mới tốt đẹp hơn cuộc sống hiện tại…
Ví dụ như vụ 39 người cùng uống thuốc độc ra đi tại một biệt thự mang kiến trúc kiểu Địa Trung Hải ở gần khu vực Rancho Santa Fe, thành phố San Diego, tiểu bang California (Mỹ). Vào một ngày Chủ Nhật, tháng 3-1997. Cảnh sát tới nơi tìm thấy 39 thi thể, trong đó 21 phụ nữ và 18 nam giới trong độ tuổi từ 26 đến 72 trong căn biệt thự trên. Tất cả thi thể đều mặc quần áo giống nhau và có vải phủ kín đầu. Mỗi người chết có đúng 5.75 USD trong túi và tất cả đều có một miếng dán ở cánh tay có dòng chữ “Heaven’s Gate Away Team” (hay còn gọi là giáo phái Cổng Thiên Đường). Những người đã chết còn để lại 1 video giải thích lý do họ từ giã cõi đời. Lý do là một tuần trước đó, người đứng đầu giáo phái, có tên là Marshall Applewhite, đã chia sẻ một video cho rằng UFO bám theo sao chổi Hale-Bopp có thể đưa con người tới một thế giới đáng sống hơn. Cách duy nhất để tới được đó là rời bỏ thế giới chúng ta đang sống. Năm 2020, các nhà làm phim Mỹ đã sản xuất bộ phim tài liệu về giáo phái kỳ lạ Heaven’s Gate này với 4 tập.
Nhắc tới số 39, tôi bỗng nhớ năm 2019, cũng có 39 thi thể người Việt được tìm thấy ở một container đông lạnh tại cảng Grays, vùng Essex gần London. Họ thì không phải rủ nhau đi tự tử nhưng gần như tự tử khi “thí mạng cùi” để được sang một chân trời mới, có một tương lai mới, một cuộc đời mới bằng cách bỏ tiền ra mua “vé” để chen nhau trên những cái container đông lạnh tương tự. Và họ thất bại.
Facebook có nhiều hội nhóm rủ nhau tự tử – Nguồn: Facebook
Trong số hàng trăm ngàn, có khi hàng triệu người đã “thí mạng cùi” như họ thì cũng có nhiều người thành công. Bởi vậy cái tên Việt Nam luôn nằm trong danh sách đắn đo của các viên chức hải quan, viên chức lãnh sự quán khi xét duyệt hồ sơ nhập cảnh, visa… Thậm chí, có nhiều tỉnh ở phía Bắc Việt Nam còn được một số nước như Hàn, Nhật, Đài Loan… công khai là cấm cửa tới “xuất khẩu lao động” ở nước họ, vì lượng người Việt từ các tỉnh này tới cư trú bất hợp pháp, phạm tội ở nước họ quá đông.
Để đáp lại sự “kỳ thị” đó, thay vì sống “cụp đuôi” để không bị phát giác, nhiều người Việt cư trú bất hợp pháp ở nước ngoài lại chọn cách sống “chơi xả láng sáng trốn tiếp”, hoặc “thí mạng cùi”. Bởi vậy, ở Nhật, Hàn… tuần nào cũng có tin “bộ đội” làm bậy (“Bộ đội” có nghĩa là những người tham gia quân ngũ trong tiếng Việt nhưng ở Nhật Bản từ này là để chỉ những người sống bất hợp pháp, phần lớn trong số họ là những cựu thực tập sinh kỹ thuật đã bị mất tư cách lưu trú sau khi trốn khỏi nơi đào tạo.) Thậm chí, tháng 2-2023, một phóng viên người Nhật – Yasuda Minetoshi đã xuất bản cuốn sách “Nhập cư ngầm ở Bắc Kanto: Thanh niên và tội ác của những người Việt Nam cư trú bất hợp pháp” mô tả chi tiết về việc các thực tập sinh kỹ năng Việt Nam lạc lối như thế nào sau khi bỏ trốn. Phóng viên này cho rằng “bộ đội” hầu hết là “những người suy nghĩ nông cạn” chứ không phải là những tên tội phạm bạo lực. Cách cư xử của họ rất giống với “yankee kiểu cũ” phổ biến ở vùng nông thôn Nhật Bản vào những năm 90.
“Yankee” theo tiếng Nhật được gọi là phường bất hảo . Danh từ này bắt nguồn từ cụm từ “yanki zuwari ” hay theo tiếng Việt là “ngồi xổm”. “Yankee” được dùng chỉ những tội phạm vị thành niên hay “trẻ trâu” theo cách gọi của người Việt bây giờ, những người được gọi là “yankee” này không tuân thủ luật pháp cho lắm và hành động mà không nghĩ đến tương lai.
Hình ảnh cộng đồng mạng chia sẻ được cho là chủ nhân của đám cưới “sóng gió” tại Hàn ngày 11-5 – Nguồn: GGS68 KOREA
Có lẽ sợ sách của ông phóng viên ở trên thiếu dẫn chứng, mỗi ngày, đều có những ví dụ nóng hổi được người Việt cư trú bất hợp pháp ở các nước láng giềng tạo ra. Gần đây, có một vụ ở Hàn, tôi cho là “tự tử tập thể”.
Tối ngày 11-5-2024, tại một quán rượu ở khu vực gần ga Wolgok (Seoul, Hàn Quốc), một nhóm người Việt Nam đã có mặt chúc mừng hôn lễ của hai đồng hương Hà Tĩnh. Trong cùng nhà hàng lúc này cũng có một buổi tiệc sinh nhật ấm cúng của một nhóm người Việt khác. Đồng hương xa quê, gặp dịp vui thì tay gắp mặt cười, chuyện sẽ không có gì lạ nếu không xuất hiện những vị khách không mời. Những vị khách không mời này đã mời gần 70 người Việt lên xe bus, dắt khách lẫn chủ hai buổi tiệc đi tới một địa điểm khác, đó là đồn công an. Theo thông tin chính thức từ truyền thông Hàn thì phần lớn những người bị bắt đều là định cư bất hợp pháp ở Hàn Quốc. Họ đều là bạn bè của nhau và có nhiều người đem theo cả gia đình tới sống tại Hàn Quốc, dĩ nhiên là bất hợp pháp.
Mấy chục người Việt bị bắt giữ và ngồi đầy 2 chiếc xe bus được đưa về sở cảnh sát – Nguồn: Truyền thông Hàn
Facebook có nhiều hội nhóm với mục đích “thí mạng cùi”, có hội rủ nhau đi ăn trộm, có hội rủ nhau tự tử… có hàng chục ngàn thành viên, nhưng không có bao nhiêu vụ “rủ nhau” mà “trót lọt” thiệt. Cặp cô dâu chú rể này có lẽ thành công nhất khi có thể rủ rê gần 70 người quên thân phận bất hợp pháp mà nhảy nhót tưng bừng, vô tư dự tiệc. Trên mạng xã hội, nhiều hình ảnh, video được quay chụp và đăng tải cho thấy mọi người tại hiện trường đều vô cùng buồn bã, khóc lóc thảm thiết. Một cô gái chứng kiến cảnh “nửa kia” của mình bị bắt giải lên xe bus để chuẩn bị đưa về cơ quan chức năng không nén được xúc động. Người đàn ông ngồi trên xe cũng tuyệt vọng không dám nhìn người yêu của mình, không biết tới đồn có khai ra tên người yêu để cùng về nước chung không? Vì chắc chắn những người cư trú bất hợp pháp sẽ bị tạm giam mấy ngày, sau đó bị cưỡng chế về nước. Những người thuê họ, những người thân của họ cũng sẽ bị xử phạt nặng nề…
Có lẽ không có nhiều tình cảm, nên tôi không có lòng bao dung như cư dân mạng, thấy tội cho những người này. Nên khi thấy những bình luận, video bày tỏ thương xót kiểu “đám cưới mà tụi nó (cảnh sát Hàn) cũng không tha”, “ngày vui hóa ngày buồn, tội cô dâu chú rể”, “thương mấy người đi dự tiệc, chỉ vì sống tình cảm, muốn tới chúc mừng bạn mình”, “chắc chắn có lũ chỉ điểm, ác với đồng hương quá”… tôi đã cảm thấy xấu hổ với những người Hàn có thể dùng Google dịch đọc các bình luận trên.
Có lẽ, những “yankee” cũng chỉ là nạn nhân của một thời đại thiếu phước. Phước của họ, của chúng tôi đã bị tuẫn táng theo những quân nhân, tướng lãnh, người dân… tuẫn tiết trong những ngày trước và sau 30-4-1975.
DU
Bà Tám ở Sài Gòn
