Cuối năm trong một chuyến đi chơi tôi ghé thăm đài tưởng niệm Mt. Soledad National Veterans Memorial ở La Jolla thuộc San Diego, CA. Đây là đài tưởng niệm những người cựu chiến binh đã hy sinh trong tất cả các cuộc chiến, trong đó có cuộc chiến ở Việt Nam. Theo một thống kê của The Defense Casualty Analysis System (DCAS) Extract Files năm 2008 thì con số quân nhân tử trận ở VN là 58 ngàn 220 người.(Con số được ghi tên trên đài tưởng niệm Vietnam Veterans Memorial Wall ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn là 57 ngàn 939 người). Tôi đã từng thăm viếng đài tưởng niệm này mười mấy năm trước, không hiểu bây giờ họ đã cập nhật số liệu chưa. 

dai-tuong-niem-san-diego7

Đài tưởng niệm Mt. Soledad National Veterans Memorial.

Có sự khác biệt với đài tưởng niệm Hoa Thịnh Ðốn, đài tưởng niệm Mt. Soledad, ghi công tất cả các chiến binh hy sinh hay mất tích trong tất cả các cuộc chiến. Ðài tưởng niệm Mt. Soledad có 3,500 quân nhân được ghi công và bia đá tưởng niệm được gắn trên 5 bức tường xây vòng quanh một bệ thánh giá cao và khổng lồ trên đỉnh núi Mt. Soledad. Ðiều đặc biệt khác hơn đài tưởng niệm cựu chiến binh Viet Nam ở Hoa Thịnh Ðốn chỉ ghi tên, các bia đá đen ở đài tưởng niệm này có đầy đủ hình ảnh và ghi rõ lý lịch cũng như chiến công của những quân nhân đã tử vong. Trong số các bia đá ấy có cả những Tổng Thống đã là cựu chiến binh, tướng lãnh, những người có những chiến công bội tinh, và cả những quân nhân ít người biết đến tên tuổi. Tuy nhiên tất cả đã hy sinh thân mình chết trên đất nước người, chết trong không trung, biển khơi, rừng cao núi thẳm, và chết cho nền tự do, dân chủ.

Nhìn những tấm bia ghi những hình ảnh hiên ngang, oai hùng của các chàng trai trẻ, tươi cười, oai hùng trong các bộ quân phục Hải Quân, Không Quân, Thủy Quân Lục Chiến v.v… mà lòng ngậm ngùi thương tiếc. Họ hy sinh cuộc đời son trẻ, giã từ đất nước mình để đi vào cuộc chiến trên xứ người, rồi bỗng thình lình biến mất vào một ngày. Tôi nhớ đến nghĩa trang Arlington National ở Hoa Thịnh Ðốn, nơi tôi ghé thăm mười mấy năm trước. Nơi có những hàng bia trắng mênh mông thẳng tắp và những người lính thay ca, đổi gác cho những linh hồn của những người lính có tên trên mộ và cả những người chiến sĩ vô danh.

dai-tuong-niem-san-diego6

Các bia đá ở Đài Tưởng Niệm Mt. Soledad

Thấy họ, tôi lại xót cho người quân nhân VNCH cũng hy sinh cho cuộc chiến đất nước mình, cho lý tưởng tự do mà giờ không có lấy một tấm bia ghi công trạng, một đài tưởng niệm ngay trên quê hương đất nước mình. Ðó là số phận của kẻ thua cuộc. Tôi đau cho miền Nam ngày xưa có một nghĩa trang Biên Hoà cho người lính Cộng Hoà an nghỉ, sau 1975 bị bỏ hoang phế và không được trùng tu vì là khu vực quân sự “nhạy cảm”.

Trong một bài báo của Nữ Phóng Viên Ngọc Dung của Nhật Báo Văn Hoá online thì:

“Chính quyền CSVN cấm không một ai được vào thăm mộ. Trong một miêu tả trước đây, Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại Saigon cho biết: “Những tượng đài đổ vỡ, đường đi chỉ là đất với sỏi… Bên ngoài nghĩa trang cũng không khá hơn, cửa tiệm và nhà dân lấn đất nghĩa trang, cột đá và cầu thang trước đây là lối đi vào nghĩa trang thì nay bị cây cối, dây leo quấn hoàn toàn”. Trước năm 2006, 12,000 trong số hơn 14,000 ngôi mộ bị mất nắp xi măng. Bức tượng Thương tiếc  thì bị kéo đổ từ 1975. Nghĩa Dũng Ðài bị cắt cụt một đoạn. Tại các đất nước văn minh, khi thay đổi một chế độ, thì chế độ mới vẫn tôn trọng và gìn giữ nghĩa trang của những người lính của chế độ cũ vì quân đội không phải bảo vệ riêng cho ai mà bảo vệ đất nước và nhân dân. Nhưng với nhà nước CsVN thì khác; họ xây dựng nghĩa trang cho quân đội xâm lược của Trung Quốc, khánh thành những nghĩa trang cho Quân đội Nhân dân của chế độ CsVN trong khi cho đập phá hay làm ngơ cho đập phá Nghĩa trang Quân đội VNCH tại Biên Hòa và cấm thân nhân vào thăm viếng.”

Trong số các người bạn cùng tôi đến thăm đài tưởng niệm Mt. Soledad hôm nay, tôi thấy một anh bạn đang xúc động, để rơi hai dòng nước mắt. Anh nói anh nhớ cha anh, người bác sĩ quân y đã bị cộng sản ám sát năm nào. Biến cố thảm sát ấy ám ảnh suốt thời gian thơ ấu của anh và gia đình cho mãi tới bây giờ.

dai-tuong-niem-san-diego5

Phái đoàn thăm Đền Tử sĩ bị bỏ hoang phế xuống cấp trầm trọng ngày 29/3/2018. Hình của Nhật báo Văn Hoá Online.

Trở lại với đài tưởng niệm Mt. Soledad, vì vị trí nằm trên đỉnh núi cao, đài tưởng niệm cho chúng ta cảm giác thanh thoát khi đứng nhìn chung quanh toàn bộ thành phố San Diego 360 độ, kề bên biên giới Mexico và biển khơi xanh thẫm. Con phố biển sáng nay đang nắng đẹp tự dưng lác đác mưa như thương khóc người quá cố. Ðang lúi húi chụp hình tôi chợt thấy cầu vồng bắc ngang chân trời, thế là tôi mau mắn ghi lại được 7 sắc chân trời tuyệt đẹp. Sau vài phút phù du, cầu vồng biến mất.

Nếu bạn có thời gian bạn có thể đi một vòng quanh các bức tường đá đen để xem hình ảnh và những ghi chép về các quân nhân tử trận. Họ là những người khi đọc tên bạn chưa từng nghe. Họ là những nhân vật nổi tiếng khiến bạn nhớ lại như Bob Hope, Audie Murphy, Stansfield Stan Turner và những vị Tổng thống quá cố như Dwight D. Eisenhower hay Gerald Ford.

-TT Gerald Ford là vị tổng thống thứ 38th của Hoa Kỳ (1974-1977), và là Phó tổng thống thứ 40 (1973–1974). Ông đã từng là một vị chỉ huy trưởng của Hải Quân trong Thế Chiến thứ 2.  Ông là người đầu tiên được chỉ định vào chức vụ Phó Tổng thống dưới Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Hoa Kỳ, sau khi Richard Nixon từ chức vì vụ Watergate. Khi trở thành Tổng thống, ông là người đầu tiên (và cho đến nay, là người duy nhất) trong lịch sử nhậm chức cả hai chức vụ Phó Tổng thống và Tổng thống Hoa Kỳ mà không phải thông qua bầu cử.

dai-tuong-niem-san-diego4

Bia đá của TT Gerald Ford

-TT Dwight D Eisenhower là một vị tướng 5-sao trong Lục quân Hoa Kỳ và là Tổng thống Hoa Kỳ thứ 34 từ năm 1953 đến 1961. Trong thời Chiến tranh Thế giới thứ hai, ông phục vụ với tư cách là Tư lệnh tối cao các lực lượng đồng minh tại châu Âu, có trách nhiệm lập kế hoạch và giám sát cuộc tiến công xâm chiếm thành công vào nước Pháp và Ðức năm 1944 – 1945 từ mặt trận phía Tây. Năm 1951, ông trở thành Tư lệnh tối cao đầu tiên của NATO. Eisenhower, tên khai sinh là Dwight David.

dai-tuong-niem-san-diego3

Bia đá của TT Dwight Eisenhower

-Cái tên Audie Murphy có lẽ ít quen thuộc với người Việt ở Mỹ nhưng nó rất quen thuộc với dân tộc Hoa Kỳ vì những điều ông thực hiện được trong đời ông đã khiến ông trở thành người lính vĩ đại nhất trong lịch sử 200 năm lập quốc của Hoa Kỳ . Ông vừa là 1 anh hùng, 1 tài tử nổi danh, một nhà soạn và viết nhạc đồng quê viễn tây đồng thời là 1 nhà thơ. Audie Murphy được tuyên dương là một trong những người lính anh hùng và vô cùng can đảm trong trận Thế Chiến thứ 2. Ông không những được nhiều huân chương chiến trận của Mỹ mà còn của Pháp và Bỉ nữa. Ông bị tử nạn máy bay và được chôn ở nghĩa trang Arlington National. Hàng năm mộ ông là một trong các nơi được nhiều người thăm viếng nhất trong nghĩa trang này.

dai-tuong-niem-san-diego2

Bia đá của Audie Murphy

-Stansfield Stan Turner là giám đốc Cơ Quan Tình Báo CIA năm 1977. Ông là Ðề Ðốc Hải Quân Hoa Kỳ và là cấp chỉ huy của chiến hạm USS Horne trong suốt cuộc chiến VN.

dai-tuong-niem-san-diego1

Bia đá của Stansfield Stan Turner

-Bob Hope tuy không phải là một cựu chiến binh nhưng ông được trao bằng danh dự cựu chiến binh vì ông đã có công đem tiếng hát cung đàn giúp vui cho 10 triệu quân nhân Mỹ chiến đấu ở khắp nơi, qua hơn 50 năm. Ông được xem như một người lính thuộc binh chủng Không Quân năm 1977 qua sự chuẩn thuận của Quốc Hội Hoa Kỳ.

dai-tuong-niem-san-diego

Bia đá của Bob Hope

Bob Hope là một nghệ sĩ hài, tài tử, ca sĩ, vũ công, vận động viên, và ông cũng là một nhà văn.  Với một sự nghiệp kéo dài gần 80 năm, ông xuất hiện trong hơn 70 bộ phim dài và ngắn, Cùng với việc dẫn chương trình Giải Oscar 19 lần. Ông xuất hiện trong nhiều tác phẩm sân khấu và phim truyền hình và là tác giả của mười bốn cuốn sách. Ðặc biệt với Việt Nam từ 1964 đến 1972 ông thường bay đến Biên Hoà mỗi dịp Giáng Sinh cuối năm để giúp vui cho binh sĩ xa nhà bất kể cuộc chiến nguy hiểm đến đâu. Ông được xem là một người rất yêu nước.

TTT

Orange County, CA

Tài liệu tham khảo

– Nghĩa trang Biên Hoà

https://baotreonline.com/nhatbaovanhoa. com/p185a7472/nghia-trang-bien-hoa-phai-chang-day-la-cach-dong-minh-ta-loi-khi-dong-minh-thao-chay-

– Mt. Soledad National Veterans Memorial

https://baotreonline.com/www.sandiego.org/members/history-and-heritage/mt-soledad-national-veterans-memorial.aspx