Quân đội Ukraine đã khiến không chỉ chính quyền Kremlin mà luôn cả đồng minh phương Tây bị bất ngờ sau khi thực hiện một cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga trong tuần qua.
Lực lượng Ukraine tiến vào Kursk – Yahoo!
Những thành công mà Ukraine đạt được trong cuộc tấn công này là điều không thể phủ nhận. Lực lượng của quân đội Ukraine đã vượt qua được hai tuyến phòng thủ của Nga ở phía tây nam khu vực Kursk và di chuyển qua các xa lộ và làng mạc của Nga mà hầu như không gặp một sự kháng cự đáng kể nào. Kể từ khi chiến dịch bắt đầu vào ngày 6 tháng 8, quân đội Ukraine đã vượt qua Kursk để tiến đến khu vực lân cận Belgorod, khiến cho nhiều cộng đồng dân cư khác dọc theo biên giới phải lo lắng và chính quyền Moscow cũng đứng ngồi không yên.
Tuy nhiên, chiến lược và mục tiêu cuối cùng của cuộc tấn công này cho đến nay vẫn còn mơ hồ. Các đồng minh phương Tây, bao gồm Hoa Kỳ và Đức, cho biết họ đang theo dõi và giám sát tình hình nhưng để cho Ukraine chủ động. Thậm chí ngay cả giới lãnh đạo Ukraine dường như cũng ngạc nhiên trước mức độ thành công ban đầu của chiến dịch này, và lần đầu tiên Nga, một cường quốc nguyên tử, đã bị tấn công kể từ Thế chiến II.
Nga chủ quan
Có thể nói Nga đã quá chủ quan và tự tin cho rằng chiến tranh sẽ chỉ xảy ra ở bên ngoài biên giới, và do đó đã để khu vực Kursk bỏ ngỏ mà không có một công sự phòng thủ kiên cố nào. Ukraine đang tận dụng lợi thế này, và vị tướng chỉ huy quân đội Ukraine, Oleksandr Syrskyi, cho biết lực lượng quân đội Ukraine hiện đã tiến vào sâu hơn 21 dặm và đang kiểm soát khoảng 386 dặm vuông lãnh thổ Nga.
Nước Nga có chung khoảng 600 dặm biên giới phía nam với vùng lãnh thổ không bị chiếm đóng của Ukraine, là nơi mà nay quân đội Nga sẽ phải nghĩ đến việc bảo vệ và phòng thủ. Để ứng phó với cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào khu vực Kursk, một số nguồn tin cho biết Nga đã rút một số binh lính của họ ra khỏi khu vực Kherson và Zaporizhzhia ở miền Nam Ukraine. Viện Nghiên cứu Chiến tranh, có trụ sở tại Washington, cho biết chính quyền Moscow có thể sẽ phải rút quân từ một số đơn vị không chính quy ở Donetsk hoặc đưa một số đơn vị ở hậu phương tới để giải vây hoặc tăng cường phòng thủ biên giới giáp ranh phía đông nam của Ukraine.
Ukraine kiểm soát 386 dặm vuông của Kursk – BBC
Bước kế tiếp
Câu hỏi hiện nay về phía Ukraine là bước kế tiếp sẽ là gì? Trước mắt, Ukraine có một số lựa chọn.
Lực lượng quân đội Ukraine có thể cố gắng tiếp tục tiến sâu hơn vào lãnh thổ Nga. Họ có thể xây dựng tuyến phòng thủ vùng lãnh thổ mà họ hiện đang chiếm giữ, tìm cách bảo vệ và ngăn cản quân đội Nga tới giải cứu nếu có. Hoặc, vì đang gặp nhiều khó khăn do bị tổn thất liên tục ở khu vực miền Đông, đặc biệt là trong tuần qua gần thành phố chiến lược quan trọng Pokrovsk, Ukraine có thể đi đến quyết định rằng họ đã đạt được mục tiêu chỉ ra cho đồng minh phương Tây thấy, và luôn cả với Moscow, rằng Nga không phải là bất khả chiến bại. Sau đó quân đội Ukraine có thể rút lui.
Thử thách
Các giới chức Ukraine đã cho các giới chức dân sự và quân sự cao cấp của Hoa Kỳ biết chiến dịch tấn công này là nhằm mục đích tạo ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan cho quân đội Nga – buộc chính quyền Moscow phải chuyển một số quân ra khỏi khu vực tiền tuyến Donetsk, thuộc miền Đông Ukraine, nơi quân đội Nga đạt được những tiến bộ tuy chậm nhưng ổn định trong nhiều tuần qua.
Tuy nhiên, chiến dịch tấn công này cũng tạo ra thử thách cho Kyiv. Một số binh lính dày dạn kinh nghiệm chiến đấu mà Ukraine rất cần sự có mặt của họ dọc theo tiền tuyến dài 600 dặm ở miền Đông và miền Nam đã phải di chuyển đến Kursk. Và điều đó đã làm suy yếu một số vị trí phòng thủ của họ ở khu vực miền Đông Ukraine.
Theo Bộ Quốc phòng Anh, cho đến ngày 9 tháng 8, bốn ngày sau cuộc tấn công, lực lượng quân đội Nga đã tiến đến chỉ còn cách khoảng 10 dặm bên ngoài thị trấn Pokrovsk ở miền Đông Ukraine, một trung tâm hậu cứ quan trọng của quân đội Ukraine, hiện đang bị Nga bao vây. Lực lượng quân đội Nga đã tấn công dọc theo đoạn đường này của vùng Donetsk từ nhiều tháng qua.
Cho tới thời điểm cuối tuần qua, tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Cư dân sống ở Pokrovsk, vào khoảng 40,000 người, được kêu gọi là cần phải di tản.
Sử dụng chiến thuật cơ động
Quân đội Ukraine cho đến nay vẫn chưa công khai cho biết kế hoạch tương lai của họ trên lãnh thổ Nga là gì. Tuy nhiên, theo các phân tích gia, quân đội Ukraine dường như không muốn xây dựng loại chiến hào cố thủ như thường thấy ở miền Đông Ukraine, nơi mà quân đội Nga đã cho xây dựng các chiến hào, hào chống xe bọc thép và chướng ngại vật chống tăng được gọi là răng rồng rải rác khắp nơi.
Một kế hoạch cố thủ như vậy có thể đưa tới nhiều rủi ro. Bất kỳ vị trí cố định nào cũng sẽ trở thành mục tiêu của các cuộc không kích có khả năng gây nhiều thiệt hại từ phía Nga và sẽ khó phòng thủ trước các cuộc tấn công của quân đội Nga từ nhiều phía. Xét cho cùng, Nga chiếm ưu thế về lực lượng binh lính và vũ khí. Thay vào đó, quân đội Ukraine nên tiếp tục thực hiện các chiến thuật cơ động, bằng cách tấn công vào những mục tiêu mà Nga không ngờ tới và thực hiện các cuộc đột kích bằng các đơn vị nhỏ để thăm dò và tạo sự mất ổn định hệ thống phòng thủ của Nga.
Cho tới thời điểm cuối tuần qua, quân đội Ukraine vẫn chưa phải đối mặt với những sự kháng cự mạnh mẽ nào từ phía lực lượng Nga. Chính quyền Moscow tỏ ra khá chậm chạp trong việc tung ra một cuộc phản công lớn và vẫn chưa đạt được một thành công đáng kể nào trong việc chống lại quân đội Ukraine ở Kursk.
Ngã ba biên giới: Ukraine trái, Nga phải – NYT
Làm cán cân thương lượng
Một số phân tích gia cho biết chính phủ Ukraine có thể sử dụng vùng lãnh thổ mới chiếm được này như một loại quân bài mặc cả với Nga trong tương lai nếu họ có thể giữ được. Theo các giới chức Hoa Kỳ cho biết, các giới chức Ukraine đã thông báo cho Washington biết rằng Kyiv muốn sử dụng vùng lãnh thổ chiếm được này để làm cán cân thương lượng với Nga để lấy lại vùng đất gần Kharkiv mà lực lượng quân đội Nga đã chiếm được vào mùa xuân vừa qua.
Mykhailo Podolyak, cố vấn hàng đầu của tổng thống Ukraine, cho biết hồi tuần qua rằng Nga sẽ chỉ bị buộc phải ngồi vào bàn đàm phán sau khi phải đối mặt với những thất bại chiến thuật đáng kể như cuộc tấn công bất ngờ vào Kursk.
Mục tiêu thực sự
Mục tiêu thực sự của chiến dịch tấn công vào Kursk có thể không phải là để Ukraine mở ra một chiến trường trên đất Nga.
Sau thất bại của cuộc phản công được quảng cáo rầm rộ của Ukraine vào năm ngoái và những tổn thất đang diễn ra ở miền Đông, có vẻ như Ukraine đang tìm cách thay đổi quan điểm và nhận định của phương Tây về cuộc chiến hiện nay.
Chính phủ Ukraine có thể đang tìm cách thuyết phục phương Tây rằng họ sẽ không bỏ cuộc, và Hoa Kỳ nói riêng nên cho phép họ sử dụng loại hoả tiễn hành trình tầm xa của Mỹ để tấn công vào bên trong lãnh thổ Nga.
Suy cho cùng, điều đó đã từng xảy ra trước đây: Trong hơn 30 tháng của cuộc chiến tranh Ukraine, Hoa Kỳ đã nhiều lần từ chối cung cấp cho Ukraine một số loại vũ khí tối tân hoặc chỉ được sử dụng những loại vũ khí đó một cách giới hạn, để rồi sau đó thay đổi ý kiến và nhượng bộ. Một ví dụ mới đây nhất là chiến đấu cơ F-16.
VH
