Bác sĩ phẫu thuật thần kinh Sanjay Gupta, tác giả cuốn sách Keep Sharp, cho rằng: lựa chọn lối sống lành mạnh có thể ngăn chặn sự suy giảm nhận thức ở mọi lứa tuổi. Quên tên phim hay chỗ để chìa khóa không đồng nghĩa với mất trí mà là một phần bình thường của cuộc sống. Quan trọng là cách chúng ta chăm sóc não bộ để duy trì sự minh mẫn.
Gupta chia sẻ 5 nguyên tắc chính giúp bảo vệ và cải thiện não bộ:
1
Vận động nhiều hơn
Gupta khẳng định: Tập thể dục là yếu tố quan trọng nhất để tăng cường chức năng và khả năng chống bệnh của não. Không cần quá nhiều — chỉ hai phút đi bộ mỗi ngày cũng có ích. Vận động giúp giảm viêm, kích thích tế bào thần kinh phát triển, và cải thiện hệ miễn dịch.
2
Ngủ đủ
Giấc ngủ không chỉ phục hồi năng lượng mà còn giúp loại bỏ các chất cặn bã trong não. Gupta nhấn mạnh các nguyên tắc “vệ sinh giấc ngủ” (như tránh rượu, nicotin 3 giờ trước khi vào giường, giữ phòng ngủ yên tĩnh, mát và tối…) và khuyên thay giấc ngủ trưa bằng đi bộ thư giãn hoặc thiền. Tập biết ơn và hạn chế đa nhiệm (multitasking) cũng giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.
3
Luôn học hỏi và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống
Việc học không chỉ tạo ra mạng lưới thần kinh mới mà còn giúp não chịu đựng tốt hơn trước các triệu chứng của sa sút trí tuệ. Tham gia các lớp dạy, học ngoại ngữ hoặc làm việc xã hội đều tạo ra “dự trữ nhận thức” – giúp não linh hoạt hơn trong việc bù đắp tổn thương.
4
Ăn uống lành mạnh
Những lời khuyên bao gồm: tránh đường tinh luyện, uống đủ nước, bổ sung omega-3 từ thực phẩm, ăn khẩu phần vừa phải. Chế độ ăn Địa Trung Hải (nhiều rau, cá, ngũ cốc nguyên hạt…) được cho là tốt cho não và tim.
5
Giao tiếp xã hội
Mối quan hệ thân thiết không chỉ giúp cuộc sống hạnh phúc hơn mà còn kéo dài tuổi thọ và bảo vệ não bộ. Sự cô đơn có thể góp phần tạo nên bệnh Alzheimer. Gupta khuyên nên kết hợp giao tiếp với vận động hoặc học tập – như đi dạo với bạn bè, tham gia lớp học hay hoạt động tình nguyện.
Cuốn sách của Gupta không chỉ dành cho người cao niên mà còn hữu ích cho mọi lứa tuổi muốn duy trì sự minh mẫn và sống trọn vẹn hơn. Ông nhấn mạnh: não bộ có thể được làm giàu và phát triển ở bất kỳ độ tuổi nào, chỉ cần bạn bắt đầu thay đổi lối sống – dù chỉ một chút thôi.
