Mùa Vu Lan gợi ta nhớ đến mẹ. Mẹ với bếp lửa và những món ăn đầy kỷ niệm không bao giờ quên được. Trong cảm xúc và lòng tưởng nhớ đó, chúng tôi xin gởi đến các bạn bài văn của Đinh Trực nhận đượcc qua email của bạn bè. NS
Thắm Nguyễn
Bao năm rồi, tôi vẫn không quên được mùi vị ấy, mùi của khói củi vườn, lá cây khô, vị của lúa gạo đồng quê, nắng mưa chất phác quyện hòa trong miếng cơm cháy vàng giòn của tuổi thơ nơi quê nghèo….!
Ðó là những năm tháng người quê tôi còn nhọc nhằn ra vườn gom lá khô, củi mục về chất vô góc bếp, nhóm lửa thổi cơm. Căn bếp xưa lỉnh kỉnh nồi niêu, rổ rá, thúng mủng, ở giữa mẹ đặt chiếc lò đất nung cũ kỹ, lem lấm mùn tro và bụi đất. Chiếc lò lặng thầm trên kệ, xung quanh vương vãi lá khô, vỏ củi, bên cạnh là hai chiếc que sắt mẹ để khều than. Ngồi trên cái ghế cũ, mẹ tảo tần nhóm lửa, chụm củi, rồi nhẹ nhàng bắc lên lò chiếc nồi gang kín nắp đựng gạo đã vo sạch. Tiếng củi bén lửa xì xèo, lốp bốp lẫn trong tiếng vỏ cây nổ lách tách, tiếng nước chảy trong veo từ cái chum lọc nước…
Mẹ vừa lom khom nhặt rau, gọt củ, vừa giữ cho lửa cháy đều, chờ cơm sôi thơm hương gạo mới. Khi nắp đậy bắt đầu nhảy lách tách và hơi trắng phả ra khỏi mép miệng nồi, bên trong cơm đã sôi ùng ục, mẹ giở nắp ra khuấy đều rồi chờ cơm cạn nước. Trong lúc chờ, mẹ gạt bớt lửa, chỉ còn để củi cháy liu riu, sau đó đậy nắp lại đợi cơm chín….
Biết ý con thích ăn cơm cháy, mẹ dùng que sắt gắp vài cục than nóng đỏ đặt lên nắp nồi, hạt cơm cháy sẽ vàng giòn. Khi mâm cơm được dọn ra tấm phản gỗ, bao giờ tôi cũng háo hức đợi khi nồi cơm gần hết, sẽ được ăn cơm cháy mẹ vét ở đáy nồi. Cơm cháy chấm cùng kho quẹt, như là đôi vợ chồng quê không thể thiếu nhau được…!
Thích nhất là ngoài trời đổ mưa, trời se lạnh, mẹ cho chén nước mắm cá linh vô cái nồi đất. Mở thố sành hình con gà trống màu xanh, đựng mỡ đã thắng, còn nguyên tóp mỡ nâu vàng thơm ngậy, múc hai muỗng (cả nước mỡ lẫn tóp) cho vào cái nồi đất. Tiện tay bốc mấy con tôm khô trong hũ, thảy thêm vô nồi đất mấy trái ớt hiểm còn sót lại…
Bắc lên bếp, lửa cháy riu riu, ngoài trời vẫn còn mưa, củi ướt khói cay sè chảy nước mắt, mà khi mùi thơm của hỗn hợp nước mắm kho quẹt tóp mỡ…đã sánh đặc lại, dậy lên mùi thơm thèm chảy nước miếng….! Rắc thêm vô chút tiêu xay sẵn, tiện tay bẻ mấy cọng hành ngoài mé hiên, thêm mấy nhánh tiêu tươi của mấy dây tiêu sau nhà còn ướt lướt thướt nước mưa….!
Chao ôi…! Cái miếng ăn đầu tiên chấm vào nồi, dính theo một tóp mỡ heo sao mà ngon quá…!
Mẹ không cùng ăn mà ngồi nhìn đứa con trai nhai rau ráu trong miệng với bao tình yêu thương…!
ĐINH TRỰC
