Trả lời của báo USA TODAY cho một số câu hỏi hiện nay về tiền cứu trợ, thất nghiệp, công ăn việc làm…
- Số $600 phụ cấp thất nghiệp có bị đánh thuế?
Có. Theo IRS, trợ cấp thất nghiệp được coi là thu nhập phải chịu thuế. Trợ cấp này thường được 26 tuần, Quốc Hội cho thêm 13 tuần thành tổng số 39 tuần. Người thất nghiệp còn được thêm $600/tuần, tính từ ngày 29/3 hoặc ngày bị mất việc.
- Tiền trợ cấp đại dịch có phải đóng thuế?
Không. Đây không phải là thu nhập phải chịu thuế; mà đúng ra là tín thuế (tax credit) áp dụng cho thuế năm 2020, nhưng được trả trước cho người thọ thuế dựa trên adjusted gross income năm 2019 hoặc 2018.
- Nếu thu nhập của tôi năm 2020 sẽ cao hơn, có phải hoàn lại tiền cứu trợ?
Không. Nếu số credit người thọ thuế đủ điều kiện nhận được vào năm 2020 ít hơn số dựa trên bản khai thuế 2019, thì không phải trả lại.
Nếu số thu nhập ít hơn vào năm 2020, bạn sẽ nhận được khoản credit sai biệt nếu nó có lợi cho bạn. Thí dụ: nếu thu nhập của bạn giảm trong năm 2020, bạn sẽ đủ điều kiện nhận bất cứ khoản credit nào còn lại mà bạn chưa hưởng, bằng cách sử dụng bảng khai thuế năm 2019 hoặc 2020.
- Làm sao xin tiền thất nghiệp nếu như đáng lẽ bắt đầu đi làm nhưng không thể được vì đại dịch?
… Đáng lẽ tôi bắt đầu đi làm ở tiểu bang New York, nhưng tôi đang sống ở Pennsylvania; vậy tôi xin trợ cấp thất nghiệp ở tiểu bang nào?
Bạn nên xin ở tiểu bang nơi đáng lẽ bạn bắt đầu làm việc. Có thể xin chứng từ nơi chủ nhân nhận bạn làm việc, cho biết công việc bị ảnh hưởng do đại dịch.
- Tôi có được check cứu trợ nếu tôi trễ hạn nợ vay đi học?
Theo luật CARES, nếu bạn đã trễ hạn nợ vay đi học, chính quyền sẽ không giữ lại tiền cứu trợ, IRS cũng không được tịch thu tiền hoàn thuế. Ngoài ra, chính quyền cũng không giữ lương của bạn hoặc giữ tiền an sinh xã hội trong vòng 6 tháng.
… Còn nếu tiền hoàn thuế của tôi đã bị giữ lại thì sao?
Nếu tiền hoàn thuế của bạn được giữ lại vì bạn trễ hạn nợ vay đi học vào ngày hoặc sau ngày 13/3, là ngày TT Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp, thì tiền sẽ được trả lại cho bạn, theo Bộ Giáo dục cho biết. Điều này cũng áp dụng cho các khoản lương bổng bị giữ, các phúc lợi ASXH bị thu hồi.
… Điều này có áp dụng cho nợ tư nhân?
Không. Các cơ sở đòi nợ tư nhân có thể thu đòi các khoản nợ của sinh viên. Nếu bạn khó khăn không trả được, nên liên lạc với chủ nợ để có chọn lựa thích hợp.
- Check cứu trợ của tôi có bị ảnh hưởng nếu tôi còn thiếu thuế?
… hoặc tiền trợ cấp con cái (child support)?
… hoặc trễ hạn trả nợ vay đi học?
Tuy luật CARES đình chỉ các khoản nợ, như quá hạn trả tiền vay đi học hoặc thiếu thuế nên bị giữ lại tiền hoàn thuế, nhưng nó không áp dụng cho việc thiếu tiền trợ cấp cho con. Vậy check cứu trợ của chính phủ có thể bị giữ nếu bạn để quá hạn tiền child support. Một số cặp vợ chồng khai thuế chung, trong đó một người quá hạn tiền trợ cấp con, có thể bất mãn vì tiền trợ cấp đại dịch bị trừ bớt hoặc giữ lại, cho dù họ có đủ điều kiện để được cứu trợ hoặc được hoàn thuế.
Dù chỉ một người phối ngẫu có trách nhiệm với món nợ, nhưng chung nhau tiền hoàn thuế hoặc check cứu trợ cũng có rủi ro bị giữ, bị trừ.
…. Nếu tôi nợ tiền trợ cấp cho con, số tiền cứu trợ sẽ về tay vợ cũ của tôi?
Tiền cứu trợ bị giữ hoặc bị trừ bớt phần thiếu nợ sẽ chuyển đến văn phòng thu nợ của tiểu bang người thọ thuế, và từ đây được giao cho người đang giữ con.
- Người hưởng phúc lợi ASXH có được check cứu trợ?
Người hưởng phúc lợi ASXH và người Mỹ chưa khai thuế trong hai năm vừa qua không cần làm thêm thủ tục nào để được check cứu trợ. IRS sẽ dùng dữ liệu ASXH để trả tiền cứu trợ cho những người không khai thuế năm 2018 hoặc 2019.
- Người lãnh tiền hưu có được check cứu trợ?
Luật không phân biệt người đang làm việc và người đã về hưu. Bạn sẽ được một số tiền cứu trợ nếu thu nhập ròng đã điều chỉnh (adjusted gross income) năm 2019 không quá $99,000 (nếu khai thuế riêng) hoặc $198,000 (nếu khai chung).
- Một nhân viên của tôi hỏi có thể xin thất nghiệp và không đi làm vì đang sống với 2 người già cả?
… Hãng tôi có việc làm cho ông ta, tuy nhiên, ông ấy không muốn làm vì sợ bị nhiễm và lây cho hai người già cả ở chung nhà.
Nếu nhân viên của ông có lý do đặc biệt để lo rằng ông ta có thể lây nhiễm virus và cần ngưng việc, thì ông ta có thể đủ điều kiện hưởng phúc lợi. Nếu không, bỏ việc và khai xin các phúc lợi đó mà không có lý do chính đáng có thể bị các viên chức liên bang coi là gian lận.
- Tôi lãnh hưu bổng quân đội, có được hưởng tiền thất nghiệp từ một công việc dân sự đang làm?
… Nếu được, phúc lợi của tôi có bị giảm vì hưu bổng quân đội?
Bạn đủ điều kiện xin tiền thất nghiệp. Hưu bổng quân đội không ảnh hưởng gì.
- Tôi chỉ mới bắt đầu công việc và chưa nhận được số tiền hoa hồng (commission) nào. Làm sao xin tiền thất nghiệp nếu không chứng minh được thu nhập?
Bạn có thể được hưởng trợ cấp của tiều bang nếu lý do công việc mới của bạn không thể vực dậy được là do khủng hoảng đại dịch, chẳng hạn như bị đóng cửa theo lệnh của chính phủ, hoặc bạn cần coi sóc con vì trường học đóng cửa. Bạn có thể xin cứu trợ theo luật CARES và cần chuẩn bị để chứng minh công việc làm và COVID-19 đã ảnh hưởng đến công việc đó ra sao.
- Cơ sở thương mại nhỏ xin vay tiền ra sao để trả tiền thuê nhà và trả lương nhân viên?
Các hãng xưởng nhỏ (từ 500 nhân viên trở xuống) có thể xin vay tiền. Small Business Administration’s Paycheck Protection Program sẽ cấp chi phí 8 tuần họat động và không phải hoàn trả nếu 75% tiền được vay là để trả lương nhân viên, số còn lại để trả chi phí thuê cơ sở, điện, nước… Download mẫu vay tiền tại đây:
https://www.sba.gov/document/sba-form–paycheck-protection-program-borrower-application-form
Nếu không hội đủ điều kiện 75% nói trên, vẫn có thể vay với phân lời 1% và cam kết trả hết trong 2 năm.
- Nếu tôi sợ đi làm nhưng chưa bị cho thôi việc vì coronavirus. Có thể nghỉ việc và xin tiền thất nghiệp không?
Không. Trừ khi bạn chứng minh được là bạn đã có thể đã nhiễm virus. Hướng dẫn liên quan đến đạo luật cứu trợ liên bang quy định rằng: để được phúc lợi mà bỏ việc không có lý do chính đáng sẽ bị coi là gian lận.
- Có cần làm đơn xin số $600 phụ cấp thất nghiệp liên bang?
Bạn không phải làm đơn riêng để xin trợ cấp thất nghiệp của liên bang.
– Tiền các hãng xưởng nhỏ vay để trả lương nhân viên có ảnh hưởng gì đến đơn họ xin tiền thất nghiệp?
Tối thiểu 75% tiền vay của Paycheck Protection Program phải được dùng trả lương nhân viên thì hãng mới khỏi phải hoàn trả. Nếu nhân viên lại đi xin tiền thất nghiệp, thì điều đó ảnh hưởng đến khả năng các hãng xưởng nhỏ có thể đáp ứng được đòi hỏi đó.
- Tôi được lãnh tiền thất nghiệp, nhưng nay chủ hãng muốn trả lương bằng cứu trợ CARES, tôi có phải hủy bỏ trợ cấp thất nghiệp không?
Nếu bạn được trả lương đầy đủ thì không hội đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp. Phải kiểm tra mỗi tuần để tiểu bang biết bạn đang thất nghiệp nhằm tiêp tục nhận trợ giúp.
- Chủ hãng giảm lương, tôi có thể xin một phần trợ cấp thất nghiệp?
Được. Nếu bị giảm lương do đại dịch COVID-19, bạn có thể xin phần nào trợ cấp tài chánh.
- Tôi có nên rút tiền từ quỹ 401k?
Vì sợ mà rút tiền từ quỹ hưu thì không phải là cách hành động cấp thời tốt nhất. Điều này còn tùy từng trường hợp. Bạn có tiền tiết kiệm dành cho trường hợp khẩn cấp? Có thể xin tái tài trợ nợ vay đi học, nợ vay mua nhà, nợ xe? Nên tận dụng lãi suất thấp trước tiên trước khi đụng tới quỹ hưu trí.
– Tôi bị nghỉ việc không lương, và sau khi xin trợ cấp thất nghiệp thì được 2 job part-time tạm thời. Vậy có bị loại khỏi bất kỳ trợ cấp nào không?
Bạn không tự động bị loại trợ cấp. Tuy nhiên, số tiền bạn nhận được sẽ bị giảm trừ vì thu nhập của công việc part-time, và ở một số tiểu bang, có thể thu nhập đó được coi là quá nhiều. Bạn cần kiểm tra với tiểu bang bạn ở. Cũng nên lưu ý: Bạn không thể bỏ việc, mà không lý do chính đáng, để được nhiều trợ cấp hơn. Làm vậy, bạn có thể mất trợ cấp tài chánh mà còn có thể mang tội gian lận.
- Người đang nợ tiền mua nhà, có được cứu trợ?
Dự luật CARES cho chủ nhà hai loại cứu trợ, áp dụng cho nợ vay được liên bang hỗ trợ: 1) Ngăn chủ nợ không được lập thủ tục xiết nợ ít nhất 60 ngày, tính từ 18/3; 2) chủ nhà gặp khó khăn về tài chánh do đại dịch có thể xin hoãn trả tới 180 ngày, và có thể được gia hạn thêm 6 tháng nếu người vay còn khó khăn về tài chánh.
… Tôi có thể xin hoãn trả tiền nợ mua nhà?
Để được hoãn trả theo Dự luật CARES, bạn phải liên lạc với chủ nợ. Không phải trả thêm lệ phí, tiền phạt hoặc tiền lời phụ nào trong thời gian được hoãn này, nhưng tiền lời thông thường thì vẫn tích lũy.
- Người trưởng thành bị tàn phế, nếu được khai là phụ thuộc trong tờ khai thuế của người trông coi thì có được trợ cấp?
Không. Luật cứu trợ qui định rằng những cá nhân được người khác khai là phụ thuộc (dependent) thì không được check cứu trợ.
- Tôi có thể xin trợ cấp thất nghiệp cho cái job thứ hai mà tôi làm part-time không?
Mất job thứ hai thì bạn đủ điều kiện xin một phần bảo hiểm thất nghiệp. Các tiểu bang có luật lệ khác nhau về công việc part-time, nhưng luật CARES của liên bang cho biết người làm part-time mà bị ảnh hưởng do COVID-19 thì có thể được trợ giúp. Nên kiểm tra với tiểu bang.
… Tôi làm 2 part-time jobs, một cái bị cắt bớt giờ. Tôi vẫn còn làm khoảng 20 giờ một tuần cho một job. Tôi có xin được bảo hiểm thất nghiệp cho part-time job không?
Điều này tùy thuộc vào tiểu bang nào quy định người làm part-time có thể xin được trợ cấp thất nghiệp hay không. California chẳng hạn, có trả trợ cấp. Dự luật CARES của liên bang cũng nói người làm part-time được hưởng trợ cấp nếu giờ làm bị cắt vì lý do ngoài tầm kiểm soát. Vì thế, bạn cũng có thể được $600 trợ cấp liên bang, nhưng cần kiểm tra lại với văn phòng thất nghiệp tiều bang bạn ở.
- Khi nào trả $600 trợ cấp thất nghiệp liên bang?
… Tôi được check thất nghiệp đầu tiên, nhưng chưa thấy $600.
Chúng tôi chưa được rõ về tiến trình thanh toán khoản tiền này.
… Tôi bị thất nghiệp từ 1/2020. Số $600 trợ cấp hàng tuần có được truy lãnh từ ngày đó hay chỉ từ ngày được công bố?
Tùy theo thời điểm tiểu bang của bạn thỏa thuận với chính phủ liên bang mà số $600 trợ cấp hàng tuần có thể hồi tố trở lại đến ngày 28/3. Trợ cấp này chấm dứt ngày 31/7.
… Người nghỉ không lương có được hưởng $600 của liên bang?
Được. Người nào không được trả lương thì được coi là thất nghiệp và có thể được lãnh trợ cấp của liên bang.
- Lương của tôi được tính theo hoa hồng (commission), tôi có thể xin tiền thất nghiệp?
Cụ thể, nếu số giờ của bạn bị cắt hoặc văn phòng bạn bị đóng cửa vì lý do liên quan đến COVID-19, bạn có thể được trợ cấp thất nghiệp. Đơn phải nộp tại tiểu bang bạn làm việc.
- Tiền thất nghiệp của tôi đã hết. Nay tôi có thể xin được trợ cấp nào không?
Được. Nếu bạn vẫn chưa có việc làm, bạn sẽ có thể được 13 tuần trợ cấp thất nghiệp do chính phủ liên bang trả, cùng với phụ cấp $600/tuần cũng của liên bang.
… Tôi mới hết trợ cấp thất nghiệp chừng được một tháng, nhưng tôi không thề nộp đơn trên mạng vì đã có đơn xin trước đây.
Nhiều trang mạng chưa cập nhật các khoản trợ cấp phụ thêm do Luật CARES ban bố. Dùng điện thoại gọi để nói về tình huống của bạn, để có thể nhận được tiền bồi hoàn.
- Lệnh đình chỉ (moratorium) tiền thuê nhà có nghĩa tôi không phải trả tiền thuê tháng đó?
Không, nó chỉ có nghĩa tiền thuê được hoãn. Khi tình trạng khẩn cấp kết thúc, người thuê phải trả tiền những tháng chưa trả.
- Tiền trợ cấp thất nghiệp tôi được lãnh bao nhiêu?
Số tiền trợ cấp tối đa hàng tuần thay đổi tùy theo tiểu bang. Chẳng hạn ở Florida: $275, ở New York: $504. Tuy nhiên, theo luật cứu trợ liên bang, người thất nghiệp được hưởng thêm $600/tuần cho đến 31/7.
- Trợ cấp thất nghiệp được hưởng bao lâu?
Tùy từng tiểu bang, nhưng nay được mở rộng: Ai còn thất nghiệp khi thời gian trợ cấp chấm dứt sẽ được chính phủ liên bang cho hưởng thêm 13 tuần.
Tại Florida, trợ cấp thất nghiệp ban đầu chỉ có 12 tuần, nhưng vì đại dịch sẽ được hưởng thêm 14 tuần nữa.
Qua nhiều bước khác nhau, tất cả những người thất nghiệp sẽ được hỗ trợ tối đa 39 tuần.
- Tôi có thể khai thất nghiệp nếu tôi tự làm cho mình hoặc làm ngành khoán (gig economy)?
Được. Các nhà thầu độc lập, người làm việc tự do (freelancers) và người làm khoán công việc (gig workers) cũng được hưởng các phúc lợi qua chương trình cứu trợ đại dịch.
- Freelancers, gig workers được hưởng trợ cấp thất nghiệp bao nhiêu?
Theo Pandemic Unemployment Assistance gồm trong luật cứu trợ, người làm nghề tự do và làm khoán công việc có thể nhận được phân nửa trợ cấp thất nghiệp trung bình trong tiều bang họ cư ngụ và thêm $600/tuần.
- Những công ty nào đang thuê mướn người?
Các công ty thuộc kỹ nghệ chăm sóc sức khỏe, các tiệm bán thực phẩm, bán đồ gia dụng (convenience stores), các công ty bán lẻ và giao hàng, đang thuê muớn nhiều người. Xin coi tại đây:
Link toàn bài:
